Hoewel de coronapandemie officieel voorbij is, verdwijnt het virus zelf niet zomaar uit ons leven. Covid blijft muteren, rondgaan en nieuwe varianten voortbrengen. De nieuwste daarvan – met de naam Stratus – rukt snel op in Nederland én daarbuiten.
Experts waarschuwen dat één specifiek symptoom steeds vaker wordt gemeld en mogelijk hét signaal is dat je besmet bent met deze variant.
Stratus veroorzaakt opvallend andere klachten
Huisartsen krijgen de afgelopen weken aanzienlijk meer telefoontjes van mensen met verkoudheidsklachten. Toch is het volgens deskundigen nog te vroeg voor de gebruikelijke seizoensgriep. De kans bestaat dat veel van deze klachten worden veroorzaakt door de nieuwe covidvariant.
Daarvoor waarschuwt Chantal Rovers, hoogleraar Uitbraken van Infectieziekten aan het Radboudumc. Zij ziet dat de klachten van Stratus anders zijn dan wat we gewend waren van eerdere corona-varianten.
Bij eerdere golven kwamen vooral deze symptomen veel voor:
hoge koorts
loopneus
spierpijn
vermoeidheid
Maar Stratus blijkt een ander patroon te hebben.
Keelpijn en heesheid steeds vaker het eerste signaal
Volgens Rovers melden patiënten vooral keelpijn en heesheid als voornaamste klachten. Dat sluit aan bij wat ook internationaal wordt gezien. Dr. Kaywaan Khan, oprichter van de Hannah London Clinic, noemt een kriebelende of pijnlijke keel zelfs hét symptoom waarop mensen alert moeten zijn.
Volgens hem kan een pijnlijke keel bij Stratus sneller op de voorgrond staan dan bij voorgaande varianten. Waar men eerder dacht aan “gewoon verkouden worden”, blijkt het nu vaker om covid te gaan.
Deze verandering in klachten maakt het lastiger om een besmetting te herkennen. Veel mensen schrijven keelpijn toe aan droge lucht of lichte verkoudheid, waardoor ze pas laat doorhebben dat ze covid hebben.
Stratus wordt snel dominant
Het RIVM bevestigt inmiddels dat Stratus dominant is in Nederland. Dat betekent dat deze variant de meeste besmettingen veroorzaakt. Ook in andere Europese landen wordt dezelfde ontwikkeling gezien: Duitsland, Frankrijk, België en het Verenigd Koninkrijk melden een sterke groei van deze variant. In de Verenigde Staten is Stratus zelfs al breed verspreid.
De Europese gezondheidsdienst ECDC houdt deze variant nauwlettend in de gaten. Hoewel Stratus vooralsnog niet ernstiger lijkt dan eerdere Omikronvarianten, wordt er vooral gekeken naar de snelheid van verspreiding en de effecten op de zorg.
Waarom deze variant zich zo snel verspreidt
Net als eerdere Omikronvarianten lijkt Stratus goed in staat om de opgebouwde immuniteit te omzeilen. Niet omdat vaccins niet meer werken, maar omdat het virus telkens nét anders genoeg is om opnieuw voet aan de grond te krijgen.
Belangrijke factoren die bijdragen aan de snelle verspreiding:
mildere klachten waardoor mensen langer blijven rondlopen
veel binnenactiviteiten door koud weer
verminderde testbereidheid, waardoor besmettingen minder snel worden opgemerkt
minder maatregelen en minder alertheid dan in eerdere jaren
Het resultaat: meer besmettingen zonder dat mensen het doorhebben.
Vaccinatie: werkt het nog tegen Stratus?
In Nederland kunnen ouderen vanaf 60 jaar en mensen met een kwetsbare gezondheid weer een herhaalprik halen. Volgens Rovers werkt deze vaccinatie waarschijnlijk ook tegen Stratus, omdat het nog steeds gaat om een Omikronvariant. De vaccins zijn gericht op het voorkomen van ernstige ziekte, en dat blijft volgens deskundigen goed gaan.
Rovers benadrukt dat een nieuwe prik vooral voor kwetsbare groepen verstandig is. Hoewel de meeste mensen inmiddels een goede basisimmuniteit hebben opgebouwd, blijft het virus veranderen.
Een vaccinatie frist de afweer op en helpt het lichaam om nieuwe varianten beter te herkennen. Dat vermindert de kans op ziekenhuisopname aanzienlijk.
Waarom vaccinatie nog steeds relevant is
Ondanks dat covid minder ziekmakend lijkt dan in de beginperiode van de pandemie, blijven er mensen in het ziekenhuis belanden. Vooral ouderen, mensen met hart- en longaandoeningen en patiënten met een verzwakt immuunsysteem lopen risico.
Volgens Rovers is dat de reden dat het vaccinatieadvies wereldwijd vrijwel hetzelfde is gebleven:
ouderen
kwetsbare mensen
zorgmedewerkers
Deze groepen doen er goed aan om zich te laten vaccineren, omdat zij het risico lopen dat een besmetting veel zwaarder uitpakt.
Een virus dat blijft evolueren
Stratus is een nieuwe schakel in een lange keten van varianten die covid de afgelopen drie jaar heeft voortgebracht. Het virus zal volgens experts blijven veranderen, net zoals griepvirussen dat doen. Het betekent dat we in de toekomst waarschijnlijk vaker golven zullen zien, maar zonder de zware maatschappelijke impact van eerdere jaren.
Het grootste verschil met de pandemietijd is dat we nu veel ervaring en immuniteit hebben. Daardoor blijven de meeste mensen licht ziek, hoewel de klachten vervelend genoeg kunnen zijn om thuis te blijven.
Wat kun je zelf doen om besmetting te voorkomen?
Hoewel grootschalige maatregelen niet meer aan de orde zijn, kunnen mensen zelf wel stappen zetten om besmetting te beperken:
blijf thuis als je zwaar ziek bent of koorts hebt
ventileer binnenruimtes goed
was regelmatig je handen
bedenk dat keelpijn een covid-signaal kan zijn
wees voorzichtig als je kwetsbaren bezoekt
laat je vaccineren als je in aanmerking komt
Het zijn simpele maatregelen die helpen om verspreiding te beperken.
De rol van huisartsen
Huisartsen merken dat veel mensen niet goed weten of hun klachten door griep, verkoudheid of covid komen. Omdat Stratus zo sterk lijkt op een gewone verkoudheid, adviseren zij alert te zijn bij aanhoudende keelpijn en heesheid. Zeker als je je plots zieker voelt dan je van een simpele verkoudheid gewend bent.
In veel gevallen is de beste aanpak rust, voldoende drinken en het vermijden van drukke plekken wanneer je klachten hebt.
Stratus: geen reden tot paniek, wel tot opletten
De nieuwe variant lijkt voorlopig niet gevaarlijker dan eerdere Omikronvarianten, maar hij verspreidt zich wél sneller. De opvallende keelpijn en heesheid maken dat veel mensen de besmetting niet meteen herkennen. Daarom is het verstandig om alert te blijven en rekening te houden met het feit dat covid voorlopig niet verdwijnt.
De combinatie van wereldwijde verspreiding, veranderende symptomen en dalende waakzaamheid zorgt ervoor dat Stratus voorlopig een rol blijft spelen in het dagelijks leven. Maar met duidelijke adviezen, vaccinatie en gezonde voorzichtigheid blijft de impact beheersbaar.
Voor nu is het vooral belangrijk om te weten: keelpijn is het belangrijkste signaal van Stratus. Wie het snel herkent, kan voorkomen dat het virus zich nog sneller verspreidt.
