Reizen in de trein tijdens de spits is voor veel mensen al jaren een bron van frustratie. Je betaalt flink voor een ticket en mag dan ook nog eens staan omdat er geen zitplek meer is. Tegelijkertijd zie je lege stoelen in de eerste klas aan je voorbij glijden.
Daar komt binnenkort verandering in. De NS heeft namelijk besloten om de indeling van sprintertreinen grondig aan te passen. De eerste klas wordt deels opgeofferd om in de tweede klas meer zitplaatsen te creëren.
Meer tweede klas, minder lege stoelen
De wijziging geldt voor 190 sprintertreinen die momenteel nog een aparte eerste klas hebben. Die eerste klas blijkt nauwelijks nog gebruikt te worden, zeker sinds corona. Veel forenzen werken vaker thuis en kiezen – als ze al de trein nemen – voor een goedkoper tweede klas-kaartje.
Daardoor zie je in de spits overvolle tweede klas-coupés, terwijl de luxere rode stoelen leeg blijven. De NS grijpt nu in en transformeert die ruimte in extra stoelen voor de reguliere reiziger.
In totaal komen er 3.580 extra zitplaatsen bij in de tweede klas. Dit moet de druk op de trein tijdens piekuren verlichten en zorgt ervoor dat minder mensen hoeven te staan.
Supersnelle ombouw tijdens daluren
De operatie is strak georganiseerd. In de daluren – na de ochtendspits – worden de treinen tijdelijk van het spoor gehaald.
Op speciale rangeerterreinen worden stoelhoezen vervangen, stickers aangepast en indelingen herzien. Alles gebeurt in rap tempo, zodat de sprinters voor de avondspits alweer inzetbaar zijn, maar dan met een nieuwe look en vooral: meer plek voor iedereen.
Waarom de eerste klas steeds minder populair is
De eerste klas is al jaren onderwerp van discussie. De rode stoelen bieden meer comfort en rust, maar daar hangt ook een stevig prijskaartje aan.
Sinds de pandemie is het gebruik van de eerste klas verder afgenomen. Reizigers zijn kostenbewuster geworden, mede doordat ze minder vaak hoeven te reizen. In plaats van een luxe coupé kiezen velen liever voor een voordeliger ticket.
Daarbij speelt mee dat de behoefte aan comfort niet bij iedereen even sterk leeft, zeker niet als het prijsverschil groot is en de afstand relatief kort. Juist in sprinters, die vaak korte ritten maken tussen regio’s en steden, loont een upgrade naar eerste klas nauwelijks. Vandaar dat de NS specifiek bij deze treinen voor deze aanpassing kiest.
Intercity’s blijven zoals ze zijn
Belangrijk om te weten: de intercitytreinen blijven buiten deze wijziging. In die treinen wordt de eerste klas nog wel genoeg gebruikt om die in stand te houden. Dat is logisch, want intercity’s worden vaak ingezet voor langere ritten en zijn populair bij zakelijke reizigers die juist wél waarde hechten aan rust en ruimte.
Reizigersorganisaties snappen de keuze
De aanpassing past binnen een breder debat over de toekomst van het openbaar vervoer. De kosten voor treintickets zijn de laatste jaren flink gestegen. Plannen voor gratis OV sneuvelden eerder al in Den Haag en dus blijft de reiziger achter met een hogere rekening én een gebrek aan zitplaatsen.
Reizigersorganisatie Rover ziet de aanpassing als een begrijpelijke stap. De vraag naar betaalbaar en toegankelijk OV is groot. Door ruimte uit de onderbenutte eerste klas te halen, kunnen meer mensen comfortabeler reizen.
Tegelijkertijd waarschuwt Rover voor het volledig schrappen van de eerste klas. Sommige reizigers hebben nou eenmaal behoefte aan een rustige plek met meer ruimte, bijvoorbeeld vanwege werk of medische redenen.
Daarom verdwijnt de eerste klas niet volledig. De NS benadrukt dat het gaat om een herverdeling, geen afschaffing. De balans wordt simpelweg wat opgeschoven richting de drukste coupés.
Een historische verandering
Overigens is het niet de eerste keer dat de NS sleutelt aan het systeem van klassen in de trein. Tot 1956 had Nederland zelfs nog een derde klas in het openbaar vervoer.
Die werd toen afgeschaft om het treinvervoer eenvoudiger en moderner te maken. Sindsdien is het klassenstelsel meerdere keren aangepast. Steeds meer regionale vervoerders, zoals Arriva, laten tegenwoordig de eerste klas zelfs volledig vallen.
Deze nieuwe stap van de NS past dus binnen een evolutie die al langer gaande is: het treinvervoer wordt steeds meer afgestemd op de daadwerkelijke behoefte van de reiziger, en minder op traditie of hiërarchie.
Klaar in de zomer van 2026
De volledige ombouwoperatie is gepland tot zomer 2026. Tegen die tijd moeten alle 190 sprinters aangepast zijn en beschikken over de nieuwe indeling met extra tweede klas-plaatsen.
Dat betekent dat het dagelijks leven van duizenden forenzen merkbaar gaat veranderen. Minder staan, meer zitten – en hopelijk weer iets meer comfort in een tijd waarin OV-gebruik vaak wordt ontmoedigd door hoge prijzen of volle treinen.
Toekomst van treinreizen: comfort of capaciteit?
De aanpassing roept ook bredere vragen op: moeten we inzetten op meer comfort voor de enkeling of op meer capaciteit voor de massa?
De NS lijkt met deze maatregel een duidelijk antwoord te geven. In een tijd van toenemende drukte, vergrijzing, woningbouw rond stations en groeiende forensenstromen is efficiëntie belangrijker dan luxe. Toch blijft het balanceren tussen beide.
Voor nu betekent het vooral goed nieuws voor wie dagelijks met de sprinter reist. Een grotere kans op een zitplek is immers altijd welkom – zeker als je een lange dag voor de boeg hebt of gewoon even rustig wilt reizen zonder in iemand z’n oksel te staan.
Bron: Metro
