Onderzoek: Mensen die anderen verbeteren op taal worden als onaangenaam ervaren

Iedereen kent wel iemand die steeds taalfouten corrigeert. Of het nu op sociale media is, in een e-mail of zelfs in een informeel gesprek, er zijn altijd mensen die niet kunnen laten om anderen op hun spelling of grammatica te wijzen. Maar hoe wordt dit eigenlijk ervaren door anderen?

Volgens een onderzoek van de Universiteit van Michigan zijn mensen die taalfouten bij anderen verbeteren minder geliefd. Ze worden als minder sympathiek, minder prettig in de omgang en zelfs als minder open ervaren.

Dit roept de vraag op: is het verbeteren van andermans taalgebruik echt nuttig, of jaag je er alleen maar mensen mee tegen je in het harnas?

De psychologie achter het verbeteren van taal

Waarom voelen sommige mensen de drang om anderen op hun taalfouten te wijzen? Volgens psychologen heeft dit vaak te maken met persoonlijkheid en controle.

Mensen die taalfouten corrigeren:

• Hechten veel waarde aan regels en structuur. Ze zien taal als iets dat correct gebruikt moet worden en ervaren fouten als een vorm van slordigheid.
• Hebben vaak een laag geduld voor onzorgvuldigheid. Dit betekent niet per se dat ze onaardige mensen zijn, maar ze vinden het moeilijk om fouten onopgemerkt te laten.
• Hebben mogelijk een drang naar controle. Door anderen te corrigeren, laten ze zien dat ze kennis hebben en dat ze regels kunnen toepassen.

Het probleem is alleen dat deze correcties niet altijd worden gewaardeerd. Sterker nog, mensen die vaak taalfouten verbeteren, worden door hun omgeving als minder vriendelijk en minder sociaal gezien.

Wat zegt het onderzoek?

De studie van de Universiteit van Michigan bestudeerde de reacties van mensen op verschillende vormen van communicatie, zoals e-mails en berichten. Deelnemers kregen teksten te lezen waarin bewust taalfouten waren verwerkt, zoals spelfouten en grammaticale misstappen. Vervolgens moesten ze aangeven hoe ze de schrijver van de tekst beoordeelden.

Uit de resultaten bleek:

• Mensen die taalfouten storend vinden en corrigeren, worden als minder sympathiek ervaren.
• Degenen die minder waarde hechtten aan taalregels, beoordeelden schrijvers van foutieve teksten niet negatief.
• Taalcorrectors worden sneller gezien als streng, inflexibel en minder sociaal.

Dit wijst erop dat het corrigeren van taalfouten een negatieve invloed heeft op hoe anderen je zien. Ook al is de bedoeling goed, het effect is vaak averechts.

Waarom worden taalcorrecties als irritant ervaren?

Er zijn meerdere redenen waarom mensen het vervelend vinden als hun taalgebruik wordt gecorrigeerd:

1. Het voelt betuttelend.
   Niemand vindt het fijn om de les gelezen te worden, zeker niet over iets onbenulligs als een d/t-fout in een appje.

2. Het leidt af van de boodschap.
   In plaats van te luisteren naar wat iemand zegt, richt de corrector zich op hoe iets wordt gezegd. Dit kan de kern van een gesprek volledig overschaduwen.

3. Het geeft een gevoel van superioriteit.
   Taalcorrectors komen soms over als mensen die zichzelf slimmer of beter vinden, wat irritatie oproept.

4. Niet iedereen heeft dezelfde taalachtergrond.
   Niet iedereen heeft een perfecte beheersing van spelling en grammatica. Er kunnen oorzaken zijn zoals dyslexie, een andere moedertaal of simpelweg minder interesse in taalkwesties.

5. Het draagt zelden bij aan het gesprek.
   Wanneer iemand een spelfout maakt, is de inhoud vaak belangrijker dan de fout zelf. Een correctie verandert weinig aan de betekenis van een boodschap.

Wanneer is het wél gepast om iemand te corrigeren?

Hoewel constante correcties irritant kunnen zijn, zijn er situaties waarin het wel zinvol is om iemand op taalgebruik te wijzen:

• In professionele settings. Denk aan zakelijke e-mails, sollicitatiebrieven of officiële documenten. Een correctie kan in dit geval helpen om een professionele indruk te maken.
• Bij kinderen die nog leren schrijven. In het onderwijs is het juist belangrijk om fouten aan te kaarten, zodat leerlingen de taal goed leren.
• Als iemand er expliciet om vraagt. Sommige mensen willen hun taalvaardigheid verbeteren en waarderen het als je ze op fouten wijst.
• Wanneer de fout verwarring veroorzaakt. Soms kan een fout de betekenis van een zin veranderen, waardoor correctie nodig is om misverstanden te voorkomen.

Hoe kun je taalfouten subtieler corrigeren?

Als je merkt dat iemand vaak dezelfde fouten maakt, maar je wilt niet bot overkomen, zijn er vriendelijke manieren om een correctie te geven:

1. Gebruik humor. Zeg bijvoorbeeld: “Ik had even een d/t-crisis bij deze zin, maar volgens mij moet het anders.”
2. Geef een suggestie in plaats van een correctie. Bijvoorbeeld: “Ik geloof dat het officieel zo wordt geschreven, maar het is een veelgemaakte fout.”
3. Focus op de inhoud en niet alleen op de fout. Bijvoorbeeld: “Interessant punt! Ik zag alleen dat er een kleine tikfout in stond.”
4. Corrigeer privé, niet in het openbaar. Een directe correctie op sociale media kan vernederend aanvoelen. Een vriendelijk berichtje privé is vaak effectiever.

Conclusie: is corrigeren een goede gewoonte of een sociale valkuil?

Taalcorrecties zijn niet altijd slecht, maar ze kunnen een negatieve invloed hebben op sociale interacties. Mensen die anderen vaak verbeteren op hun spelling of grammatica worden als minder sympathiek ervaren en kunnen zelfs als arrogant of inflexibel worden gezien.

Het is belangrijk om na te denken over het doel van een correctie. Wil je iemand echt helpen, of probeer je vooral te laten zien dat je het beter weet? In sommige gevallen is een fout gewoon een fout, en is het beter om het te laten gaan.

Als taalcorrecties nodig zijn, is het slim om ze op een vriendelijke en subtiele manier te brengen. Zo blijft de boodschap intact zonder dat het gesprek een negatieve wending krijgt.

Want uiteindelijk draait communicatie niet om perfectie, maar om het effectief overbrengen van ideeën en gedachten.