De komende dagen wordt het flink warm in Nederland en dat klinkt misschien gezellig zomers, maar er zit een keerzijde aan. Het RIVM waarschuwt namelijk voor smog door ozon.
Deze onzichtbare vervuiling kan je longen flink te grazen nemen, zelfs als je normaal helemaal gezond bent. Mensen met astma, COPD of andere longproblemen lopen extra risico, maar ook wie denkt een ijzersterke gezondheid te hebben, kan klachten krijgen.
Op hete, windstille dagen blijft vervuilde lucht langer hangen. Uitlaatgassen en andere vervuilende stoffen reageren met zonlicht en vormen ozon. Die blijft in de warme lucht ‘zweven’ en dat is slecht nieuws voor je luchtwegen. Denk aan hoesten, benauwdheid, branderige ogen en een geïrriteerde keel.
Waar en wanneer is de lucht het slechtst?
Het RIVM verwacht dat de luchtkwaliteit de komende dagen op verschillende plekken in het land hard achteruitgaat. Op dinsdag 12 augustus ligt het grootste risico in Noord-Brabant, Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland. Inwoners van deze provincies kunnen het meest last krijgen van smog.
Een dag later, woensdag 13 augustus, verschuift het probleem richting het noorden van Nederland. Vooral Friesland, Groningen en Drenthe krijgen ermee te maken. Maar ook Overijssel, Gelderland en Utrecht zijn niet veilig en kunnen een slechte luchtkwaliteit ervaren.
Het goede nieuws: vanaf donderdag neemt de wind toe. De vervuilde lucht wordt dan grotendeels weggeblazen, waardoor de luchtkwaliteit weer verbetert. Toch blijft het verstandig om alert te zijn, want zelfs korte blootstelling aan hoge ozonwaarden kan gezondheidsklachten veroorzaken, zeker bij kinderen, ouderen en mensen met gevoelige longen.
Waarom smog zo schadelijk is voor je gezondheid
Smog is niet alleen maar vervelend, het kan je echt ziek maken. De meest voorkomende klachten zijn hoesten, kortademigheid, prikkende ogen, een branderige keel en hoofdpijn. Mensen met al bestaande longproblemen kunnen extra benauwd worden en hebben meer kans op ernstige klachten.
Longarts Hanna Kuiper benadrukt dat luchtvervuiling voor iedereen gevaarlijk is. Volgens haar merk je misschien niet altijd direct dat je luchtwegen geïrriteerd raken, maar op de lange termijn kan vervuilde lucht bijdragen aan de ontwikkeling van chronische longziekten.
Smog is dus veel meer dan een zomerse tegenvaller; het is een serieus gezondheidsrisico dat je niet moet onderschatten.
Hoe je jezelf kunt beschermen tegen smog
Gelukkig kun je zelf het nodige doen om de impact van smog te beperken. Een paar simpele maatregelen maken al verschil:
Blijf binnen op het heetst van de dag – De ozonconcentratie is het hoogst in de middag en vroege avond. Plan buitenactiviteiten daarom zoveel mogelijk in de ochtend of later op de avond.
Drink voldoende water – Hydratatie helpt je lichaam beter omgaan met de warmte en luchtvervuiling.
Vermijd zware inspanning buiten – Sporten, hardlopen of intensief fietsen kun je beter even uitstellen totdat de luchtkwaliteit beter is.
Zet houtkachels en barbecues uit – Deze dragen alleen maar bij aan extra luchtvervuiling.
Houd medicijnen bij de hand – Vooral mensen met astma of COPD doen er goed aan altijd hun inhalator of andere medicijnen bij zich te hebben.
Het is ook slim om de luchtkwaliteit in de gaten te houden via betrouwbare bronnen zoals Luchtmeetnet of Pollenradar. Zo weet je precies wanneer het beter is om binnen te blijven.
Zo houd je de lucht in huis schoon
Binnenblijven helpt alleen als de lucht binnenshuis daadwerkelijk schoon is. Op dagen met smog is het daarom belangrijk om ramen en deuren gesloten te houden.
Ventileren doe je het beste in de vroege ochtend of late avond, als de lucht buiten wat frisser en schoner is.
Vermijd activiteiten binnenshuis die veel rook of damp veroorzaken, zoals uitgebreid bakken of wokken zonder afzuiging. Een luchtreiniger of luchtfilter kan helpen om schadelijke deeltjes uit de lucht te halen. Dit is vooral belangrijk voor gezinnen met jonge kinderen of ouderen, omdat zij gevoeliger zijn voor vervuilde lucht.
Wie loopt het meeste risico?
Iedereen kan last krijgen van smog, maar er zijn groepen die extra kwetsbaar zijn. Dit zijn vooral:
Kinderen, omdat hun longen nog in ontwikkeling zijn.
Ouderen, omdat hun afweer vaak minder sterk is.
Mensen met astma, COPD of andere longziekten.
Mensen die veel buiten werken of sporten tijdens piekuren van luchtvervuiling.
Voor deze groepen is het extra belangrijk om blootstelling zoveel mogelijk te vermijden.
Wat te doen als je klachten krijgt
Krijg je toch last van hoesten, kortademigheid of geïrriteerde ogen? Ga dan rustig zitten, drink wat water en vermijd inspanning.
Blijf binnen in een goed geventileerde ruimte en gebruik eventuele voorgeschreven medicijnen. Worden de klachten erger of voel je je benauwd, neem dan contact op met een arts.
Langdurige gevolgen van luchtvervuiling
Veel mensen denken dat smog alleen op dat moment schadelijk is, maar onderzoek laat zien dat herhaalde blootstelling aan luchtvervuiling op de lange termijn serieuze gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
Denk aan blijvende longschade, verergering van hart- en vaatziekten en een verhoogd risico op chronische aandoeningen.
Daarom is het verstandig om niet alleen tijdens waarschuwingen, maar ook op andere dagen met slechte luchtkwaliteit voorzorgsmaatregelen te nemen.
Blijf alert en bescherm jezelf
Smog is een onzichtbare vijand die op warme, windstille dagen overal kan toeslaan. Het RIVM waarschuwt niet voor niets: de luchtvervuiling door ozon kan iedereen raken, of je nu gezond bent of niet.
Door op tijd maatregelen te nemen, beperk je de kans op klachten en houd je je longen zo gezond mogelijk.
Kijk regelmatig naar de voorspellingen, pas je activiteiten aan en zorg voor schone lucht in huis. Zo kom je deze periode met smog niet alleen door, maar houd je ook je gezondheid op de lange termijn beter op peil.
Bron: Libelle
