De zomer is nu echt in volle gang en dat betekent niet alleen zonnige dagen en terrasjes, maar ook serieuze hitte.
Voor de provincies Limburg en Noord-Brabant heeft het RIVM vanaf zondag het hitteplan geactiveerd. De reden? Extreem hoge temperaturen die lokaal kunnen oplopen tot maar liefst 35 graden.
Waarom het hitteplan nu wordt ingezet
Na overleg met het KNMI heeft het RIVM besloten in actie te komen. De weersverwachtingen voor komende week zijn zorgwekkend, vooral voor dinsdag.
Op die dag worden de hoogste temperaturen verwacht, wat een serieuze dreiging vormt voor kwetsbare mensen. Het hitteplan is bedoeld om extra aandacht te vragen voor de risico’s van hittegolven, met name onder zorgverleners en mantelzorgers.
Hitte is niet alleen oncomfortabel, maar kan ook echt gevaarlijk zijn. Vooral voor mensen die minder goed in staat zijn om hun lichaamstemperatuur te reguleren. Het RIVM wil daarom dat zorginstellingen, verpleeghuizen en andere organisaties in de zorg tijdig maatregelen treffen om hun cliënten te beschermen.
Wie lopen het meeste risico tijdens extreme hitte?
Volgens het RIVM zijn 75-plussers het meest kwetsbaar tijdens hittegolven. Ouderen hebben vaak minder dorstgevoel, waardoor ze sneller uitdrogen zonder het zelf door te hebben. Daarnaast heeft hun lichaam meer moeite om de temperatuur op peil te houden.
Maar het gaat niet alleen om ouderen. Ook andere groepen lopen risico:
Mensen met chronische ziekten zoals hart- of longaandoeningen
Zeer jonge kinderen en baby’s
Dak- en thuislozen
Personen in sociaal isolement
Mensen met overgewicht
Personen die medicijnen gebruiken die het zweten of de vochthuishouding beïnvloeden
Voor al deze mensen kan hitte leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals uitdroging, oververhitting of zelfs een hitteberoerte. Daarom is het zo belangrijk dat hun omgeving waakzaam is.
Wat houdt het hitteplan precies in?
Het hitteplan van het RIVM is geen wet, maar een oproep tot actie. Het gaat vooral om bewustwording en het nemen van eenvoudige, maar effectieve maatregelen. Denk aan:
Voldoende (water) drinken, ook als er geen dorstgevoel is
Koele ruimtes opzoeken en zon vermijden
Zware lichamelijke inspanning beperken
Lichte kleding dragen
Ventilatie gebruiken, maar bij extreme hitte ook zorgen dat warme lucht buiten blijft
Regelmatig contact houden met kwetsbare mensen in de omgeving
Het doel is simpel: samen zorgen dat niemand onnodig gezondheidsproblemen krijgt door de hitte.
Gemeenten nemen extra maatregelen in grote steden
Niet alleen het RIVM treedt in actie. Ook gemeenten nemen hun verantwoordelijkheid. In Amsterdam worden de openingstijden van inloophuizen voor dak- en thuislozen verruimd. Deze plekken bieden meer dan alleen schaduw: er is ook water, zonnebrandcrème en informatie over de risico’s van alcohol- of drugsgebruik bij hoge temperaturen.
Daarnaast trekken veldwerkers de stad in om dak- en thuisloze mensen actief te informeren en te begeleiden. Deze aanpak moet voorkomen dat mensen op straat oververhit raken of onwel worden zonder hulp in de buurt.
Rotterdam heeft aangegeven dat er al 24-uursopvang beschikbaar is voor mensen zonder onderdak. Op plekken waar overdag geen opvang aanwezig is, zijn alternatieve locaties geregeld. Zo kunnen ook de meest kwetsbaren rekenen op een veilige plek.
Mogelijk uitbreiding naar andere provincies
Hoewel het hitteplan nu alleen geldt voor Limburg en Noord-Brabant, is uitbreiding niet uitgesloten. Als de temperatuur ook in andere delen van het land oploopt, kan het RIVM het plan snel activeren voor meer provincies. Het is dan ook belangrijk dat zorgverleners, instellingen en burgers in de rest van Nederland alvast alert zijn en voorbereid blijven.
Voor het eerst in drie jaar wordt het hitteplan weer van stal gehaald, wat de ernst van de situatie onderstreept. De afgelopen zomers waren relatief mild, maar deze plotselinge hittegolf maakt duidelijk dat het klimaat grillig blijft.
Waarom deze waarschuwing serieus genomen moet worden
Veel mensen onderschatten de impact van hitte. Toch blijkt elk jaar weer dat er tijdens warme periodes een stijging is in ziekenhuisopnames en zelfs overlijdens, met name onder ouderen en kwetsbaren. Hitte is een sluipend gevaar: het bouwt langzaam op en kan in stilte toeslaan, vooral bij mensen die al een zwakke gezondheid hebben.
Daarom blijft de boodschap van het RIVM helder: zorg voor elkaar. Vraag je buren hoe het met ze gaat, bied iemand een flesje water aan, of help iemand naar een koele plek. Juist in tijden van hitte is onderlinge betrokkenheid levensreddend.
Wat kun je zelf doen tijdens extreem warme dagen?
Naast zorgen voor anderen, is het belangrijk om ook jezelf te beschermen. Hier een aantal eenvoudige tips die het verschil kunnen maken:
Drink minimaal 2 liter water per dag, meer bij inspanning
Vermijd alcohol en cafeïne, die werken vochtafdrijvend
Smeer jezelf regelmatig in met zonnebrandcrème
Blijf uit de zon tussen 12.00 en 16.00 uur
Draag een pet of hoed als je naar buiten gaat
Neem meerdere koele douches of gebruik natte washandjes
Laat geen kinderen of huisdieren achter in de auto, ook niet voor een paar minuten
Samen sta je sterker tegen de hitte
Het activeren van het hitteplan is geen reden voor paniek, maar wel voor waakzaamheid. Door samen op te letten en elkaar te helpen, kunnen de risico’s van extreme hitte flink worden beperkt.
Of je nu in Limburg, Noord-Brabant of elders woont – hitte raakt ons allemaal. Bereid je goed voor, wees alert op signalen van oververhitting en neem de waarschuwingen serieus.
De komende dagen worden heet, maar met de juiste maatregelen kan iedereen er veilig doorheen komen.
Bron: NOS
