Als je een glanzende appel in de supermarkt ziet liggen, denk je waarschijnlijk dat het een teken is van versheid en kwaliteit. Maar wat veel mensen niet weten, is dat deze glans niet altijd van nature afkomstig is. Veel appels en andere vruchten krijgen een dun laagje schellak, een stof die voor veganisten (en zelfs sommige vegetariërs) een probleem kan vormen. Maar wat is schellak precies, en waarom wordt het gebruikt op voedsel?
Wat is schellak en waar komt het vandaan?
Schellak klinkt als iets dat je eerder in een bouwmarkt dan in een supermarkt zou verwachten. Het wordt inderdaad gebruikt in meubelpolish, haarspray en zelfs nagellak. Maar het is ook een goedgekeurd additief in de voedingsindustrie en staat bekend onder de E-nummer 904.
Schellak is een natuurlijke hars die wordt gewonnen uit de uitscheidingen van de schildluis. De vrouwelijke luizen produceren deze stof om hun eitjes te beschermen.
Dit kleverige goedje wordt verzameld van boomschorsen in landen zoals India en Thailand, waarna het wordt gezuiverd en verwerkt tot een vaste hars. Het resultaat? Een glanzend laagje dat voedsel beschermt en aantrekkelijk maakt.
Waarom wordt schellak gebruikt op fruit?
Supermarkten willen dat hun producten er zo vers en aantrekkelijk mogelijk uitzien. Niemand pakt graag een doffe appel uit het schap. Door een laagje schellak aan te brengen, krijgt fruit een mooie glans en blijft het langer houdbaar.
Schellak wordt vooral gebruikt op:
- Appels
- Peren
- Mango’s
- Avocado’s
- Citrusvruchten zoals sinaasappels en citroenen
Vaak wordt schellak gecombineerd met bijenwas, een ander natuurlijk product dat helpt om het fruit langer vers te houden. Dit is een bijkomend probleem voor veganisten, omdat bijenwas ook een dierlijk product is.
Waarom is schellak een probleem voor veganisten en vegetariërs?
De meeste mensen die een veganistisch dieet volgen, vermijden alle dierlijke producten. Dat betekent geen melk, geen eieren en dus ook geen producten waarbij dieren gebruikt of geschaad worden.
Omdat schellak afkomstig is van de schildluis en de productie ervan leidt tot het doden van deze insecten, is het niet veganistisch.
Maar zelfs voor vegetariërs is schellak twijfelachtig. In tegenstelling tot bijvoorbeeld melk of eieren, waar dieren in leven blijven, worden bij de winning van schellak de luizen gedood. Strikt genomen is het dus een product waarbij dieren sterven, en dat is iets wat veel vegetariërs willen vermijden.
Is schellak gevaarlijk voor de gezondheid?
Voor wie zich zorgen maakt over de veiligheid van schellak, is er goed nieuws: het is volledig ongevaarlijk. De Europese voedselveiligheidsautoriteiten hebben geen maximumhoeveelheid vastgesteld, wat betekent dat het zonder limiet mag worden gebruikt.
Het wordt niet door het lichaam opgenomen en verlaat het spijsverteringskanaal zonder schade aan te richten.
Dat betekent echter niet dat iedereen het zonder zorgen wil consumeren. Sommige mensen hebben ethische bezwaren, terwijl anderen simpelweg liever geen onnodige additieven binnenkrijgen.
Hoe herken je fruit dat met schellak is behandeld?
Gelukkig is er een manier om te achterhalen of jouw fruit een laagje schellak bevat. Volgens de Europese regelgeving moet het worden vermeld op de verpakking. Vaak zie je termen zoals:
- “Gewaxed”
- “E-904”
- “Behandeld met schellak”
Als je geen verpakking hebt, zoals bij los fruit in de supermarkt, is het lastiger te achterhalen. Een algemene vuistregel is dat fruit met een onnatuurlijk hoge glans vaak is behandeld.
Kun je schellak van fruit verwijderen?
Als je geen schellak binnen wilt krijgen, kun je je fruit goed wassen. Maar omdat schellak waterbestendig is, is alleen afspoelen met water niet voldoende. Je kunt het beter schrobben met een borstel onder warm water of een mengsel van azijn en baking soda gebruiken.
Toch is het goed om te beseffen dat schellak diep in de schil kan trekken, waardoor het niet altijd volledig te verwijderen is.
Wil je er zeker van zijn dat je fruit geen schellak bevat? Dan is biologisch fruit vaak een betere keuze. Biologische supermarkten en natuurwinkels verkopen doorgaans ongewaxte varianten.
Schellak in andere producten
Niet alleen fruit wordt behandeld met schellak. Het wordt ook gebruikt in:
- Snoepjes en chocolade (denk aan glanzende M&M’s en chocolade-eieren)
- Kauwgom
- Pillen en supplementen (voor een gladde coating)
- Gebak en taartdecoraties
Als je veganist of vegetariër bent, is het dus altijd slim om ingrediëntenlijsten goed te lezen.
Conclusie: een verborgen dierlijk product in je fruit
Schellak is een fascinerend product dat op het eerste gezicht onschuldig lijkt, maar voor veganisten en vegetariërs een ethisch dilemma vormt.
Het wordt gebruikt om fruit langer vers te houden en glanzender te maken, maar de oorsprong – schildluizen die een harsachtige stof uitscheiden – maakt het voor velen onacceptabel.
Wil je schellak vermijden? Let dan op de labels in de supermarkt of kies voor biologische producten.
En als je liever geen extra laagje op je fruit hebt, is goed schrobben met een borstel en wat azijn de beste manier om het te verwijderen.
Hoe dan ook, de volgende keer dat je een glanzende appel pakt, weet je in ieder geval waarom hij er zo mooi uitziet.
