Ze zijn terug, en in steeds grotere aantallen: de wolf laat zich weer zien in Nederland. Van de Veluwe tot de Utrechtse Heuvelrug – de kans dat je tijdens een boswandeling een wolf tegenkomt, is tegenwoordig groter dan ooit. En hoewel wolven meestal mensen mijden, neemt de spanning toe. Wat als het wél gebeurt? Wat moet je doen, en vooral: wat moet je níét doen?
De terugkeer van de wolf
De wolf is officieel terug van weggeweest in Nederland sinds 2015. En ze blijven zich verspreiden. In 2024 werden er in Nederland maar liefst 770 schadegevallen gemeld waarbij wolven vee aanvielen – bijna een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor.
En hoewel de meeste wolven mensen niet als prooi zien, kan een confrontatie met een beschermende ouderwolf of een nieuwsgierige jonge wolf tot spannende situaties leiden.
Vooral in gebieden als de Veluwe, de Achterhoek, Drenthe en delen van Overijssel neemt de kans op een ontmoeting toe.
Wandelaars, fietsers en zelfs hondenliefhebbers kunnen ongewild ineens oog in oog staan met een wolf. Wat dan?
Een wolf is géén grote hond
Een van de grootste misverstanden is dat een wolf ‘gewoon een soort hond’ is. Ja, ze lijken qua uiterlijk op een herdershond, maar gedrag en instinct zijn totaal anders.
Wolven zijn wild, schuw, slim en instinctief gericht op overleven. Ze laten zich normaal gesproken niet zomaar zien aan mensen, tenzij ze gewend raken aan menselijke aanwezigheid of als er voedsel in het spel is.
Wat moet je doen als je een wolf ziet?
Volgens wolvenexperts van onder andere BIJ12 en de Zoogdiervereniging zijn er een aantal belangrijke stappen die je moet volgen als je een wolf tegenkomt in het wild. Hier is wat je vooral wél moet doen:
1. Blijf kalm en maak jezelf groot
Je eerste instinct is misschien om te gillen of weg te rennen – doe dat niet. Blijf rustig staan, beweeg langzaam en maak jezelf groot.
Til je armen op, zwaai eventueel met je jas of rugzak en blijf de wolf aankijken zonder agressief te worden. Wolven zijn gevoelig voor lichaamstaal. Door je groot te maken, laat je zien dat jij geen makkelijke prooi bent.
2. Spreek luid en stevig
Gebruik een lage, duidelijke stem. Zeg iets als “Ga weg!” of “Ho!” op een rustige maar krachtige toon. Dit laat de wolf weten dat je mens bent en geen bedreiging vormt, maar ook geen zwakke prooi bent.
Vermijd schreeuwen, gillen of hoge geluiden – dat kan juist verwarrend werken.
3. Loop langzaam achteruit
Draai nooit je rug naar de wolf en ren niet weg. Als je wegloopt, zie je eruit als prooi – en dat kan het jachtinstinct triggeren. Blijf de wolf aankijken, maar zonder te staren, en beweeg langzaam achteruit terwijl je ruimte creëert.
4. Houd honden aan de lijn
Heb je een hond bij je? Houd deze altijd aan de lijn – zeker in wolvengebied. Honden worden door wolven vaak gezien als indringers of concurrenten.
Een loslopende hond kan de wolf benaderen en zo een confrontatie uitlokken. Hou je hond bij je, en vermijd bosgebieden waar recent wolven zijn gesignaleerd als je hond snel reageert op wild.
Wat je absoluut niet moet doen
Net zo belangrijk als weten wat je wél moet doen, is weten wat je moet vermijden:
-
Ren nooit weg – dit triggert het jachtinstinct van een roofdier.
-
Voer geen wolven – zelfs niet voor een ‘leuke’ foto. Wennen aan mensen is gevaarlijk voor zowel mens als dier.
-
Kom niet dichterbij voor een selfie – het is geen dierentuin, en je riskeert een gevaarlijke situatie.
-
Laat geen etensresten achter in de natuur – dit trekt wolven aan en kan leiden tot gewenning.
Wat als een wolf agressief gedrag vertoont?
Dat komt zelden voor, maar het is niet uitgesloten. Soms kan een wolf zich bedreigd voelen – bijvoorbeeld als je per ongeluk te dicht bij een nest komt.
Dan kunnen ze waarschuwen: grommen, hun tanden laten zien, of zelfs in jouw richting lopen. Blijf dan rustig, maak jezelf groot, maak geluid en trek je langzaam terug.
In uitzonderlijke gevallen – bijvoorbeeld als een wolf té dicht komt en niet weggaat – kun je met een tak of iets anders zwaaien om afstand te houden.
Gooi alleen iets als de wolf echt blijft naderen en je geen andere optie meer hebt. Wolven zijn in de regel niet op zoek naar confrontatie met mensen.
Moeten we bang zijn voor wolven in Nederland?
Nee, zeggen de meeste experts. Wolven mijden mensen liever. Maar we moeten wel leren om met ze samen te leven.
De wolf is een beschermde diersoort in Europa en vervult een belangrijke rol in het ecosysteem. Tegelijkertijd vraagt het wel wat aanpassing van ons als mensen – net zoals we leren omgaan met verkeer, vuurwerk of gladde wegen.
Hoe bescherm je jezelf en je gezin?
Als je vaak wandelt of fietst in gebieden waar wolven voorkomen, is voorbereiding het halve werk.
Zorg dat je weet waar je bent, neem je telefoon mee, en lees vooraf of er recente waarnemingen zijn geweest. Je kunt dit vinden via onder andere BIJ12 of de lokale natuurorganisaties.
Voor kinderen is het goed om uit te leggen dat wolven geen huisdieren zijn. Laat ze nooit alleen wandelen in wolvengebied en leer ze hetzelfde gedrag als hierboven: blijf rustig, maak jezelf groot, roep een volwassene.
Conclusie: leven met de wolf – het kan, als je weet hoe
De wolf is terug in Nederland, en hij blijft. Dat is goed nieuws voor de natuur, maar het vraagt ook iets van ons.
Angst is nergens voor nodig, maar respect en voorbereiding wel. Door te weten wat je moet doen bij een ontmoeting, voorkom je gevaarlijke situaties – voor jou én de wolf.
Dus de volgende keer dat je het bos in gaat, wees alert, wees voorbereid en bovenal: blijf rustig als je een wolf tegenkomt. Zo kunnen mens en dier veilig naast elkaar leven, ook in Nederland.
