In Groningen lijkt een opvallende politieke wending op komst.
Ondanks een negatief advies van het gemeentebestuur staat de kans groot dat er toch een verbod komt op het stoken van hout in de eigen woning wanneer de stookwijzer code rood aangeeft.
De gemeenteraad bespreekt het onderwerp opnieuw en een meerderheid lijkt nu in zicht, hoewel eerder juist verdeeldheid ontstond binnen de partijen die het verbod initieel steunden.
Het debat over houtstook kent al langer een stevige lading. Voorstanders wijzen op gezondheidseffecten en luchtkwaliteit, terwijl tegenstanders vooral vragen hebben over handhaving, vrijheid in de privésfeer en uitvoerbaarheid. De nieuwe ontwikkelingen zetten het onderwerp opnieuw vol in de schijnwerpers.
Een voorstel dat eerst steun had – en toen niet meer
Een paar weken geleden leek het houtstookverbod al bijna door de gemeenteraad te komen. Het voorstel kreeg brede steun, totdat GroenLinks onverwacht tegen zijn eigen plan stemde.
Wethouder Manouska Molema gaf aan dat er meer onderzoek nodig was naar de gevolgen en juridische haalbaarheid. Daarmee kwam het voorstel tijdelijk tot stilstand.
Nu, enkele weken later, wordt het plan opnieuw opgepakt. GroenLinks en de Partij voor de Dieren werken aan een aangepaste versie die tegemoet moet komen aan de zorgen die eerder werden uitgesproken. De kans dat deze nieuwe versie een meerderheid haalt, wordt door meerdere betrokkenen groot geacht.
Waarom het college kritisch blijft
Het stadsbestuur adviseerde de gemeenteraad om voorlopig geen houtstookverbod in te voeren. Niet omdat men tegen schonere lucht is, maar vanwege praktische bezwaren. Het college noemt onder andere:
– Juridische onzekerheid
– Twijfels over handhaving
– Onvoldoende draagvlak onder inwoners
– Risico op conflicten tussen buren
Volgens het college is er meer tijd nodig om alle aspecten helder te krijgen voordat een verbod juridisch houdbaar kan worden vastgesteld. Een verbod in de privésfeer raakt aan grondrechten, waardoor het belang van een sterke juridische basis groot is.
PvdD ziet juist kansen en weinig problemen
Janette Bosma van de Partij voor de Dieren, mede-indiener van het oorspronkelijke voorstel, is weinig onder de indruk van het advies van het college.
Zij stelt dat de zorgen overdreven zijn en dat vergelijkbare maatregelen in andere gemeenten prima functioneren. Volgens haar laat het college zich te veel leiden door theoretische risico’s.
Een belangrijk punt van kritiek van Bosma is dat het advies volgens haar niet gaat over uitvoerbaarheid, maar over wenselijkheid.
Zij benadrukt dat het onderwerp vooral draait om gezondheid en luchtkwaliteit. Volgens haar is houtrook schadelijk en leidt een verbod bij code rood tot aantoonbare gezondheidswinst, vooral voor mensen met longproblemen.
Vergelijking met andere gemeenten
De Partij voor de Dieren haalt voorbeelden aan van steden waar al strengere regels voor houtstook bestaan. In die gemeenten zou het draagvlak juist zijn toegenomen nadat er duidelijke afspraken kwamen. Volgens Bosma is er geen bewijs dat burenruzies toenemen of dat handhaving onmogelijk is.
Zij wijst erop dat veel inwoners zich juist zorgen maken over vervuiling door houtkachels. Voor hen biedt een verbod duidelijkheid en een manier om overlast te verminderen.
GroenLinks zoekt naar verbeterde versie van het voorstel
De eerdere tegenstem van GroenLinks zorgde voor veel verwarring, maar fractievoorzitter Jeffry van Hoorn zegt nu dat er gewerkt wordt aan een nieuwe versie. Het doel is dat:
– De juridische basis sterker wordt
– De bedoeling van het verbod duidelijker wordt uitgelegd
– De zorgen rondom handhaving worden meegenomen
Volgens Van Hoorn was de eerdere tegenstem niet bedoeld als definitieve afwijzing, maar als een signaal dat het plan nog niet klaar was voor invoering. De partij verwacht dat de aangepaste versie wel steun kan krijgen van andere fracties.
Wat betekent code rood eigenlijk?
Het RIVM gebruikt een stookwijzer die aangeeft wanneer de luchtkwaliteit kwetsbaar is, onder andere door weersomstandigheden die rook slecht laten verdwijnen. Bij code rood waarschuwt het RIVM dat houtstook sterk afgeraden wordt vanwege de grote gezondheidseffecten.
Een verbod op houtstook tijdens code rood betekent dat:
– Bewoners geen houtkachels mogen gebruiken
– Open haarden niet aangestoken mogen worden
– Alleen uitzonderingen mogelijk zijn voor noodzakelijke warmtevoorziening
Voorstanders vinden dit redelijk en proportioneel, omdat het alleen geldt op momenten dat de luchtkwaliteit extreem slecht is.
Waarom gezondheid een belangrijk onderdeel van het debat is
Houtrook bevat fijnstof, roet en andere stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de luchtwegen. Vooral mensen met astma, COPD, hartproblemen en kinderen zijn gevoelig voor de effecten. Longartsen waarschuwen al jaren voor overmatige houtstook, vooral in dichtbevolkte wijken.
Ook de GGD pleit landelijk voor strengere regels. Volgens onderzoeken kan houtrook binnen woonwijken ernstige klachten veroorzaken, zoals:
– Benauwdheid
– Hoestbuien
– Keelpijn
– Verminderde longfunctie
Dit argument wordt door voorstanders gezien als de kern van de discussie: schone lucht is een basisrecht, en beleid moet inwoners beschermen op momenten dat de risico’s het hoogst zijn.
Zorgen over handhaving en burenruzies
Tegenstanders vrezen vooral dat handhaving in de privésfeer niet goed uitvoerbaar is. Hoe weet een handhaver of iemand de houtkachel heeft aangestoken?
Hoe bewijs je overtredingen? Daarnaast zou een verbod mensen tegen elkaar kunnen opzetten.
Het college deelt deze zorgen, maar voorstanders wijzen erop dat de meeste inwoners bereid zijn regels na te leven wanneer deze duidelijk zijn. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor meldsystemen, waarschuwingen en trapsgewijze handhaving.
Politieke dynamiek: spanning binnen linkse partijen
De situatie is opvallend omdat GroenLinks eerder tegen het eigen voorstel stemde. Dat zorgde destijds voor discussie binnen de partij. De samenwerking met de Partij voor de Dieren werd daardoor tijdelijk verstoord, maar lijkt nu hersteld.
De verwachting is dat GroenLinks in de komende vergadering alsnog steun zal geven aan een vernieuwde motie. Daarmee zou een meerderheid in de raad mogelijk zijn, vooral als andere progressieve partijen zich aansluiten.
Wat inwoners kunnen verwachten
Als het houtstookverbod wordt ingevoerd, geldt het alleen op dagen waarop code rood wordt afgegeven. De meeste dagen van het jaar verandert er dus niets. Toch kan de maatregel grote impact hebben op mensen die regelmatig hout stoken.
Mogelijke gevolgen:
– Bewoners krijgen meldingen wanneer code rood van kracht is
– Bij overtredingen kunnen waarschuwingen volgen
– Op termijn kan handhaving strenger worden ingesteld
– Buren kunnen melding maken van overlast
Het belangrijkste doel blijft het verbeteren van de luchtkwaliteit tijdens kritieke momenten.
Hoe het debat verdergaat
De komende gemeenteraadsvergadering wordt cruciaal. De vernieuwde motie wordt besproken en mogelijk ook direct in stemming gebracht.
Volgens Bosma van de Partij voor de Dieren is de kans groot dat het verbod dit keer wél wordt aangenomen.
GroenLinks zegt actief mee te denken over de nieuwe versie en benadrukt dat duidelijkheid en draagvlak centraal staan. Hoe de motie er precies uit gaat zien, is nog niet openbaar.
Vooruitblik: een mogelijke koerswijziging voor de stad
Als het verbod wordt aangenomen, kan Groningen een van de eerste gemeenten worden die een formele stookstop invoert bij slechte luchtkwaliteit.
Voorstanders hopen dat dit een voorbeeld wordt voor andere steden. Tegenstanders vrezen dat het de deur opent naar verdere beperkingen in de privésfeer.
Wat vaststaat: het onderwerp raakt veel inwoners, zowel mensen die gezondheid belangrijk vinden als huishoudens die graag gebruikmaken van hun houtkachel. De komende weken laten zien welke kant de stad opgaat en of de raad daadwerkelijk kiest voor strengere regels.
Bron: RTV Noord
