Contant geld wordt steeds minder gebruikt in Nederland. Is er nog een toekomst voor cash, of gaan we volledig over op pinpassen en mobiele betalingen? En als contant geld verdwijnt, wat zijn dan de gevolgen?
Ongeveer 5000 jaar geleden begonnen mensen in MesopotamiĆ« (het huidige SyriĆ« en Irak) voor het eerst munten te gebruiken als betaalmiddel. De sjekel, een munt van zilver of goud, was een van de eerste vormen van contant geld. Lang daarvoor gebruikten mensen echter ook al andere voorwerpen als betaalmiddel. Zo’n 40.000 jaar geleden dienden schelpen als ruilmiddel. In Noord-Amerika werden schelpen van weekdieren gebruikt, terwijl in Afrika en AziĆ« kleine kaurischelpjes als geld dienden. Zelfs in China waren schelpen ooit de nationale munteenheid, wat nog steeds te zien is in het Chinese karakter voor āgeldā, dat een schelp symboliseert.
In de afgelopen tien jaar is het gebruik van contant geld in Nederland drastisch afgenomen. Volgens cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB) haalden we in 2010 nog 52 miljard euro uit geldautomaten met 434 miljoen opnames. In 2020 was dit gedaald naar 28 miljard euro met slechts 160 miljoen opnames. Als deze trend zich voortzet, is contant geld tegen het einde van dit decennium vrijwel verdwenen uit Nederland.
Het aantal contante betalingen nam ook sterk af. In 2010 betaalden we nog 4,37 miljard keer contant, in 2020 was dit gedaald naar 1,3 miljard keer. De totale waarde van alle contante betalingen daalde van 52 naar 21 miljard euro.
De afname van contant geld is logisch. We kopen steeds meer online, waar cash geen rol speelt. In fysieke winkels is betalen met een pinpas sneller en veiliger dan met contant geld. Verlies je je portemonnee of wordt hij gestolen, dan kun je je pinpas blokkeren, terwijl je contant geld voorgoed kwijt bent.
Winkeliers geven ook de voorkeur aan digitale betalingen. Het vermindert de kans op overvallen en versnelt de doorstroom bij de kassa. Nu zowel consumenten als winkeliers digitaal betalen, lijkt het verdwijnen van contant geld slechts een kwestie van tijd. Uit een onderzoek van onlinebank Knab blijkt dat 57 procent van de Nederlanders verwacht dat contant betalen tegen 2030 vrijwel niet meer mogelijk is.
Toch is niet iedereen blij met de mogelijke verdwijning van contant geld. Igo Boerrigter, beleidsadviseur bij De Nederlandsche Bank, pleit voor het behoud van contant geld. Hij vindt dat we ons best moeten doen om te voorkomen dat cashgeld verdwijnt. Contant geld biedt namelijk een belangrijk alternatief in situaties waarin digitale betalingen niet mogelijk zijn, zoals bij storingen of voor mensen zonder toegang tot een bankrekening.
Hoewel het gebruik van contant geld in Nederland sterk is afgenomen, blijft het belangrijk om een alternatief te hebben voor digitale betalingen. Contant geld biedt een zekere mate van veiligheid en onafhankelijkheid die digitale betalingen niet altijd kunnen garanderen. Daarom is het essentieel om een balans te vinden tussen digitale en contante betalingen in de toekomst.