De verkiezingsuitslag is officieel binnen. De Kiesraad heeft bevestigd dat D66 de winnaar is van de Tweede Kamerverkiezingen van 2025.
De partij van Rob Jetten krijgt 26 zetels, net als de PVV van Geert Wilders, maar heeft iets meer stemmen behaald.
Daarmee mag D66 zich formeel de grootste partij van Nederland noemen. Toch blijft de race om de macht spannend, want de politieke verhoudingen liggen nog steeds scherp verdeeld.
Kiesraad bevestigt uitslag na spannende telling
Vrijdagmorgen maakte de Kiesraad de definitieve uitslag bekend. De verschillen bleken minimaal, maar doorslaggevend. D66 behaalde volgens de officiële telling 29.668 stemmen meer dan de PVV. Daarmee krijgt de partij van Jetten net dat symbolische voordeel dat haar tot winnaar maakt.
Tijdens het tellen van de stemmen was het nog lang onduidelijk wie de grootste zou worden. In verschillende gemeenten kwam de PVV even op voorsprong, wat voor een nek-aan-nekrace zorgde die dagenlang het nieuws beheerste.
Pas na controle van de laatste stembureaus werd duidelijk dat D66 de winst naar zich toe had getrokken.
De VVD eindigt met 22 zetels op de derde plek. GroenLinks-PvdA krijgt twintig zetels, gevolgd door het CDA met achttien.
Opvallend is de enorme terugval van NSC, de partij van Pieter Omtzigt, die al haar twintig zetels verliest en daardoor helemaal uit de Tweede Kamer verdwijnt.
Nieuwe machtsverhoudingen in de Tweede Kamer
De uitslag betekent dat het politieke landschap flink is opgeschud. Waar de PVV de afgelopen weken met veel bravoure sprak over een mogelijke regeringsdeelname, lijkt die kans nu kleiner geworden.
De meeste partijen hebben vooraf al aangegeven niet met Geert Wilders in zee te willen gaan.
Naast de grote partijen hebben ook kleinere partijen winst geboekt. Zo keert 50PLUS terug in de Kamer met twee zetels, terwijl JA21 negen zetels haalt.
Forum voor Democratie zakt iets terug en blijft steken op zeven zetels. De BoerBurgerBeweging, die eerder veel aandacht kreeg, krijgt vier zetels.
De SP, DENK, Partij voor de Dieren, SGP en ChristenUnie behouden elk drie zetels. Volt is de kleinste fractie in de Kamer met één zetel. Dat betekent dat Nederland opnieuw een sterk versplinterde Kamer krijgt, wat de komende formatie ongetwijfeld extra ingewikkeld maakt.
Verkiezingswinnaar D66 benadrukt ‘verantwoordelijkheid nemen’
D66-leider Rob Jetten reageerde vrijdag verheugd maar voorzichtig op het nieuws. “Het is een eervolle uitslag, maar ook een grote verantwoordelijkheid,” zei hij na de officiële bekendmaking.
“Nederland heeft duidelijk gekozen voor vooruitgang en samenwerking. Wij zullen alles doen om te zorgen dat er een stabiele en constructieve regering komt.”
Jetten gaf ook aan dat hij hoopt op “bruggenbouw” in plaats van uitsluiting. “De verkiezingsuitslag laat zien dat Nederland verdeeld is, maar ook dat mensen vertrouwen hebben in een toekomst waarin we samen kunnen werken aan oplossingen,” aldus Jetten.
Geert Wilders reageerde op zijn beurt strijdvaardig op X. Hij feliciteerde D66 met de winst, maar benadrukte dat de PVV “de grootste rechtse partij van Nederland” blijft. “De kiezer heeft gesproken. Wij zullen het geluid van miljoenen Nederlanders blijven vertegenwoordigen,” schreef hij.
Koolmees leidt de formatie: bruggen bouwen tussen tegenpolen
Wouter Koolmees, voormalig D66-minister en nu NS-topman, is benoemd tot verkenner. Hij heeft de taak gekregen om te onderzoeken welke partijen met elkaar tot een coalitie kunnen komen. Een lastige klus, want de tegenstellingen tussen de partijen zijn groot.
Op vrijdag spreekt Koolmees met verschillende partijleiders. Eerst zit hij aan tafel met Rob Jetten (D66) en Joost Eerdmans (JA21), daarna met Dilan Yesilgöz (VVD) en Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA). Zijn doel: duidelijk krijgen waar de breekpunten liggen en of samenwerking tussen partijen uit tegenovergestelde hoeken überhaupt mogelijk is.
Koolmees liet al weten dat hij inzet op “verbinding en stabiliteit”. “De kiezer wil geen eindeloze ruzies, maar resultaten,” zei hij na zijn eerste gesprekken.
Vrouwen pakken zetel dankzij voorkeurstemmen
De Kiesraad maakte ook bekend dat vijf vrouwen door middel van voorkeurstemmen alsnog de Tweede Kamer in komen. Dat betekent dat zij meer stemmen hebben gekregen dan kandidaten die hoger op de lijst stonden.
Opvallend is dat vier van deze vrouwen afkomstig zijn van GroenLinks-PvdA. Ook Marieke Vellinga-Beemsterboer van D66 bemachtigt op deze manier een zetel. De actie van de organisatie ‘Stem op een Vrouw’, die kiezers opriep om bewust op vrouwelijke kandidaten te stemmen, lijkt dus effect te hebben gehad.
Vertrouwen in verkiezingsproces blijft groot
De voorzitter van de Kiesraad benadrukte dat het verkiezingsproces zorgvuldig is verlopen. “Deze uitslag is betrouwbaar,” verklaarde hij.
“Er ligt een doordacht en robuust systeem ten grondslag aan zowel het stemmen als het tellen. We hebben veel controles en transparantie ingebouwd.”
Toch klonk er ook kritiek op het feit dat sommige gemeenten traag waren met het aanleveren van hun tellingen. Volgens de Kiesraad kan dat in de toekomst beter, maar doet het geen afbreuk aan de betrouwbaarheid van de uitslag.
Einde voor NSC: van grote belofte naar politieke afgang
Een van de meest besproken punten van deze verkiezingen is het verdwijnen van NSC van Pieter Omtzigt. Zijn partij behaalde bij de vorige verkiezingen nog twintig zetels, maar verloor deze keer alles.
Volgens politieke analisten is dat te verklaren door interne verdeeldheid, onduidelijkheid over de koers en het ontbreken van een sterke campagne.
Omtzigt zelf heeft nog niet uitgebreid gereageerd, maar liet eerder al weten dat de afgelopen maanden “zwaar” waren.
Met het vertrek van NSC verandert het politieke middenlandschap ingrijpend. Veel kiezers die eerder op Omtzigt stemden, lijken dit keer te zijn uitgeweken naar D66, CDA of zelfs PVV.
Een ingewikkelde formatie in het vooruitzicht
Met de uitslag zoals die nu ligt, is het duidelijk dat Nederland opnieuw afstevent op een complexe kabinetsformatie. Een coalitie van D66, VVD, GroenLinks-PvdA en CDA zou samen een meerderheid kunnen vormen, maar de meningsverschillen over thema’s als migratie, klimaat en koopkracht zijn groot.
Een alternatief zou een bredere samenwerking zijn met partijen als ChristenUnie of 50PLUS, maar dat maakt het regeren niet per se eenvoudiger. De mogelijkheid van een minderheidskabinet ligt ook nog op tafel.
Politicoloog Tom van der Meer zegt hierover: “De kiezer heeft geen duidelijke richting gegeven. Dat betekent dat er compromisbereidheid nodig is, maar de vraag is of de partijen dat nog kunnen opbrengen.”
Nederland kiest voor verdeeldheid én vernieuwing
Hoewel D66 zich officieel de winnaar mag noemen, laat de uitslag vooral zien dat Nederland diep verdeeld is. Rechts en links houden elkaar in evenwicht, en de roep om samenwerking klinkt luider dan ooit.
De komende weken zal duidelijk worden of Koolmees er in slaagt om partijen bij elkaar te brengen. Voor nu lijkt één ding zeker: het formeren van een nieuw kabinet wordt opnieuw een lang, spannend en onvoorspelbaar proces.
Of zoals een ervaren Haagse insider het samenvatte: “Nederland heeft gekozen – maar het land besturen, dat wordt pas echt het moeilijke deel.”
