Pindakaas staat in veel Nederlandse keukens standaard op het aanrecht. Kinderen smeren het op hun boterham, sporters gebruiken het als ‘natuurlijke’ eiwitbron en velen geloven dat het een gezond alternatief is voor zoet beleg.
Maar volgens voedingsdeskundigen is pindakaas lang niet zo gezond als het lijkt. Sterker nog, als je echt kijkt naar wat er allemaal in sommige potten zit, zou je kunnen schrikken.
Wat zit er eigenlijk in pindakaas?
De basis van pindakaas is natuurlijk… pinda’s. Maar in veel commerciële varianten stoppen fabrikanten er van alles bij om het langer houdbaar, smeuïger of gewoon aantrekkelijker te maken voor de massa. Denk aan plantaardige oliën, suiker, emulgatoren, conserveermiddelen en zelfs smaakversterkers. En daar wringt precies de schoen.
Een voedingsdeskundige legt uit: “Veel mensen denken dat ze met pindakaas een natuurlijke en voedzame keuze maken, maar in werkelijkheid eten ze een ultrabewerkt product dat amper nog iets te maken heeft met pure pinda’s.”
Vooral het gebruik van goedkope, geraffineerde plantaardige oliën zoals palmolie of raapzaadolie is problematisch. Die oliën bevatten omega-6 vetzuren in hoeveelheden die totaal uit balans zijn met wat ons lichaam aankan. Dat kan op de lange termijn bijdragen aan chronische ontstekingen in het lichaam.
Verborgen suikers in pindakaas
Wat veel mensen niet weten, is dat in veel merken pindakaas gewoon suiker wordt toegevoegd. En soms meer dan je denkt. Niet iedereen leest het etiket, en al helemaal niet als op de voorkant staat: “100% pinda’s” of “natuurlijk lekker”. Maar een snelle blik op de ingrediëntenlijst kan verraden dat er toch glucose, fructose of zelfs siropen aan zijn toegevoegd.
“Die suikers zijn er niet voor de voedingswaarde,” zegt een expert. “Ze zitten erin om je verslaafd te maken aan de smaak. Elke hap geeft je een kleine dopamineboost. En voor je het weet, eet je elke dag een paar lepels pindakaas zonder erbij stil te staan wat je lichaam allemaal binnenkrijgt.”
Voor kinderen is dat extra zorgwekkend. Ouders geven pindakaas vaak met de gedachte dat het beter is dan hagelslag of chocopasta, terwijl de suikergehaltes soms helemaal niet zoveel verschillen. “Je denkt dat je je kind iets gezonds meegeeft, maar in feite voed je het lichaam met toegevoegde suikers en goedkope vetten,” aldus de deskundige.
Palmolie: de stille boosdoener
Naast suiker is palmolie een veelbesproken ingrediënt in pindakaas. Het zorgt ervoor dat het product niet scheidt (dat laagje olie bovenop de pindakaas), maar het brengt ook ethische en gezondheidsvragen met zich mee.
Palmolie wordt vaak gewonnen uit plantages waarvoor tropisch regenwoud is gekapt – met desastreuze gevolgen voor biodiversiteit en klimaat.
Maar ook qua gezondheid is palmolie geen held. Het bevat veel verzadigde vetten en wordt in het raffinageproces vaak zo bewerkt dat er schadelijke stoffen kunnen ontstaan. “Je kunt je afvragen of je dat echt elke ochtend op je boterham wil smeren,” zegt een voedingscoach. “En dat allemaal om een product er wat gladder en smeuïger uit te laten zien.”
De marketingtrucjes van fabrikanten
Pindakaas wordt vaak gepresenteerd als een bron van plantaardige eiwitten, gezonde vetten en vitamine E. En dat is deels ook waar – als je het hebt over echte pindakaas: 100% gemalen pinda’s, zonder toevoegingen. Maar veel commerciële merken spelen met deze gezonde reputatie, terwijl hun producten vol zitten met ingrediënten die je beter kunt vermijden.
Termen als natuurlijk, zonder toegevoegde suiker of rijk aan eiwit klinken goed, maar zijn vaak misleidend. “Een product kan rijk zijn aan eiwitten, maar nog steeds ongezond vanwege alle toegevoegde troep,” aldus een voedingsdeskundige. “We moeten echt leren om etiketten te lezen en kritisch te kijken naar wat we kopen.”
Gezonde alternatieven voor pindakaas
Gelukkig zijn er betere opties. Steeds meer winkels verkopen tegenwoordig pindakaas met 100% pinda’s, zonder olie, suiker of zout. Vaak kun je het zelfs vers tappen bij biologische winkels of natuurvoedingszaken. En het verschil in smaak? Verrassend groot.
“Zodra je echte pindakaas hebt geproefd, wil je niets anders meer,” vertelt een vaste klant van een lokale biologische winkel. “Je proeft echt de pinda’s, zonder dat zoete of vettige laagje dat je bij de supermarktversie hebt.”
Zelf pindakaas maken is ook een optie. Gooi wat ongezouten pinda’s in een foodprocessor en laat het draaien tot het een smeuïge massa wordt. Je hebt geen olie nodig – pinda’s bevatten van zichzelf genoeg vet. En wil je een beetje pit? Voeg wat zeezout, chilipoeder of kaneel toe. Zo maak je een gezonde spread zonder rommel.
Wat kun je hier als consument mee?
Als je weet wat er echt in veel potten pindakaas zit, kijk je voortaan anders naar de schappen in de supermarkt. Het is geen kwestie van nooit meer pindakaas eten, maar wel bewuster kiezen. Laat je niet misleiden door verpakkingen en marketing, maar kijk naar de ingrediëntenlijst. Hoe korter die is, hoe beter.
Pindakaas kan absoluut een plek hebben in een gezond eetpatroon – maar dan wel de échte versie. Zonder suiker, zonder palmolie, zonder onnodige toevoegingen. Gewoon gemalen pinda’s. Meer heeft je boterham eigenlijk niet nodig.
