De Amerikaanse regering onder leiding van Donald Trump oefent stevige druk uit op Europese bedrijven om hun diversiteitsbeleid stop te zetten.
Dit volgt uit een presidentieel decreet dat een einde moet maken aan initiatieven rondom diversiteit, gelijkheid en inclusie (DEI).
Europese bedrijven die zaken doen met de Amerikaanse overheid staan nu voor een moeilijke keuze: meegaan met de eisen van Washington of het risico lopen om lucratieve contracten te verliezen. Deze ontwikkelingen roepen niet alleen ethische vragen op, maar zorgen ook voor spanningen tussen de VS en Europa.
Strikte eisen vanuit de VS
Volgens de Franse krant Les Échos hebben tientallen bedrijven in Frankrijk een brief ontvangen van de Amerikaanse ambassade in Parijs.
In deze brief wordt geëist dat zij hun diversiteitsbeleid beëindigen. Daarnaast moeten bedrijven een formulier ondertekenen waarin ze verklaren dat ze geen DEI-programma’s uitvoeren die mogelijk in strijd zijn met de Amerikaanse antidiscriminatiewetten.
Dit is geen op zichzelf staand geval. Ook andere Amerikaanse ambassades in de EU zouden deze brieven hebben verstuurd, meldde de Financial Times.
Of Nederlandse bedrijven ook dergelijke eisen hebben ontvangen, is nog onduidelijk. De Amerikaanse ambassade in Den Haag heeft zich onthouden van commentaar over ‘persoonlijke correspondentie’.
Frankrijk reageert fel
In Parijs heeft de eis van de Amerikaanse overheid geleid tot een scherpe reactie. De Franse regering noemt de druk ‘onacceptabele beïnvloeding’.
Het ministerie van Handel benadrukt dat Frankrijk en Europa hun bedrijven, consumenten en waarden zullen beschermen. Dit onderstreept hoe gevoelig het onderwerp ligt binnen Europa, waar diversiteitsbeleid juist wordt gestimuleerd als onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Het Franse standpunt is niet verrassend. De Europese Unie heeft de afgelopen jaren ingezet op beleid dat diversiteit en inclusie bevordert, met als doel gelijke kansen op de werkvloer te creëren.
Het Amerikaanse decreet druist in tegen deze Europese waarden, waardoor de kans op diplomatieke spanningen groeit.
Trump’s kruistocht tegen diversiteit
De harde Amerikaanse houding tegenover diversiteitsbeleid is niet nieuw. Trump heeft zich altijd uitgesproken tegen wat hij beschouwt als ‘identiteitspolitiek’.
Al op de tweede dag van zijn nieuwe termijn tekende hij een decreet om positieve discriminatie in het bedrijfsleven te verbieden.
Volgens Trump moet de focus weer liggen op ‘traditionele Amerikaanse waarden’ zoals hard werken en uitblinken, zonder ‘onnodige’ sociale programma’s.
In lijn met dit beleid hebben veel Amerikaanse bedrijven hun diversiteitsinitiatieven geschrapt. Grote bedrijven, van techgiganten tot financiële instellingen, hebben hun DEI-afdelingen ontmanteld of flink teruggeschroefd.
Dit heeft ook gevolgen voor multinationals met Europese vestigingen, die nu moeten bepalen of ze meegaan met de Amerikaanse koers of vasthouden aan hun eigen inclusiviteitsbeleid.
Multinationals kiezen eieren voor hun geld
De dreiging om contracten met de Amerikaanse overheid te verliezen, dwingt veel bedrijven tot een lastige afweging. Sommige multinationals met een Europees hoofdkantoor hebben proactief hun diversiteitsdoelen aangepast of volledig geschrapt.
Een opvallend voorbeeld is Accenture. Dit adviesbureau stond lange tijd bekend als voorloper op het gebied van diversiteit en inclusie, maar besloot in februari om zijn wereldwijde DEI-doelen los te laten. De officiële reden: ‘het veranderende politieke landschap in de Verenigde Staten’.
Hoewel Accenture zijn beslissing niet direct linkt aan het decreet van Trump, is de boodschap duidelijk: bedrijven die afhankelijk zijn van Amerikaanse overheidsopdrachten nemen liever geen risico. Dit kan ertoe leiden dat meer bedrijven hun inclusiebeleid aanpassen, uit angst voor economische sancties of reputatieschade in de VS.
Wat betekent dit voor Europese bedrijven?
Voor Europese bedrijven die zakendoen met de VS brengt deze ontwikkeling grote uitdagingen met zich mee. Ze moeten kiezen tussen hun inclusieve waarden en financiële zekerheid. De Amerikaanse overheid heeft laten zien bereid te zijn om druk uit te oefenen, zelfs buiten de eigen landsgrenzen.
Tegelijkertijd kunnen Europese regeringen en de EU als geheel reageren met maatregelen om hun bedrijven te beschermen.
Dit kan bijvoorbeeld via handelsbeleid of diplomatieke druk. Frankrijk heeft al laten weten niet zonder slag of stoot akkoord te gaan met de Amerikaanse eisen. Als meer Europese landen volgen, kan dit uitmonden in een breder conflict over handelsrelaties en beleidsvrijheid.
Bovendien kan deze situatie Europese bedrijven dwingen om hun wereldwijde strategieën te heroverwegen.
Bedrijven die zowel in de VS als in Europa actief zijn, moeten bepalen hoe ze een balans vinden tussen verschillende juridische en ethische verwachtingen. Sommige bedrijven zullen wellicht een ‘tweeledige strategie’ hanteren, waarbij ze in de VS een ander beleid voeren dan in Europa.
Toekomst van diversiteit in het bedrijfsleven
De vraag blijft hoe deze ontwikkelingen de toekomst van diversiteitsbeleid beïnvloeden, zowel in de VS als in Europa. Voorstanders van inclusie vrezen dat bedrijven uit angst voor economische sancties hun sociale verantwoordelijkheid opzijzetten.
Tegenstanders van diversiteitsbeleid zien het juist als een kans om ‘terug te keren’ naar een meritocratisch systeem.
Er zijn ook bredere implicaties voor de trans-Atlantische relaties. De EU en de VS verschillen op veel vlakken, van klimaatbeleid tot regelgeving rondom technologie. De kwestie van diversiteit en inclusie is nu een nieuw strijdtoneel geworden waarop deze culturele en politieke verschillen zichtbaar worden.
Voorlopig lijkt het erop dat de spanning tussen Amerikaanse invloed en Europese waarden nog verder zal toenemen. Bedrijven en beleidsmakers staan voor een complexe keuze: vasthouden aan principes of economische belangen laten prevaleren. Eén ding is zeker: de discussie over diversiteit in het bedrijfsleven is nog lang niet voorbij.
Bron: De Volkskrant
