De VVD heeft zich voor het eerst sinds weken weer nadrukkelijk uitgesproken over de kabinetsformatie. Nadat verkenner Wouter Koolmees een opmerkelijke wending aankondigde door D66 en CDA exclusief te laten overleggen, laat de liberale partij weten hoe zij het proces verder ziet.
VVD-leider Dilan Yesilgöz benadrukt dat haar partij “klaar is om verantwoordelijkheid te nemen”, maar wel op haar eigen voorwaarden.
VVD wil snelheid én duidelijkheid
Volgens Yesilgöz is Nederland toe aan een daadkrachtig kabinet dat niet verzandt in eindeloze gesprekken over de vorm. “De kiezer heeft recht op een stabiel bestuur dat knopen durft door te hakken,” zei ze in een verklaring.
Daarmee positioneert de VVD zich duidelijk tegenover de trage voortgang van de huidige formatie, die volgens haar te veel gericht is op overleg en te weinig op resultaat.
De liberale leider vindt dat het tijd is om keuzes te maken. Ze wil af van wat zij noemt “de Haagse reflex om alles eerst tien keer te bespreken voordat er iets gebeurt”.
Volgens haar moet de nieuwe regering snel aan de slag met de belangrijkste thema’s: veiligheid, woningbouw, migratie en lastenverlichting.
Geen linkse koers, maar praktische oplossingen
De VVD waarschuwt dat de huidige gesprekken tussen D66 en CDA niet mogen uitmonden in een te progressieve richting.
“Het land heeft niet gekozen voor links beleid,” stelt Yesilgöz. Ze verwijst daarmee naar de verkiezingsuitslag, waarin rechtse partijen samen een ruime meerderheid behaalden.
De partij wil dan ook vasthouden aan een centrumrechtse koers, waarin economische groei en veiligheid centraal staan.
Daarbij hoort volgens de VVD ook een streng migratiebeleid en een focus op lagere lasten voor werkenden. “De mensen die elke dag hun best doen, moeten weer wat lucht krijgen,” aldus Yesilgöz.
Hoewel de VVD zich open opstelt voor gesprekken met andere partijen, maakt ze duidelijk dat samenwerking met GroenLinks-PvdA voor haar nog steeds niet aan de orde is. “We moeten een kabinet vormen dat aansluit bij de uitslag van de verkiezingen, niet ertegenin gaat.”
Kritiek op ‘tussenfase’ van Koolmees
De liberalen zijn niet enthousiast over de huidige aanpak van verkenner Koolmees, die ervoor koos om eerst D66 en CDA samen te laten praten.
Volgens de VVD zorgt dat juist voor vertraging en extra onduidelijkheid. “Het is mooi dat partijen met elkaar praten, maar uiteindelijk moeten we allemaal om tafel. Nederland heeft geen tijd voor politieke tussenfases,” aldus Yesilgöz.
Ook binnen de partij klinkt irritatie over de rol van Koolmees, die als oud-D66-minister volgens sommigen niet de juiste persoon zou zijn om neutraal richting te geven aan de formatie.
De VVD houdt zich in haar officiële verklaring echter op de vlakte: “We respecteren de rol van de verkenner, maar de focus moet liggen op snelheid en resultaat.”
VVD ziet samenwerking met CDA en JA21 wel zitten
Inhoudelijk blijft de VVD vasthouden aan haar eerdere voorkeur voor een kabinet met D66, CDA en JA21. Dat zou volgens de partij de meest stabiele combinatie zijn om een meerderheid in de Tweede Kamer te krijgen, zonder afhankelijk te worden van te veel kleine partijen.
Een samenwerking met de PVV sluit de partij formeel niet volledig uit, maar Yesilgöz benadrukt dat er “grote inhoudelijke verschillen” blijven bestaan, vooral op het gebied van rechtsstaat en internationale samenwerking.
Toch wordt binnen de VVD erkend dat de partij niet om de verkiezingswinst van Geert Wilders heen kan. “We luisteren naar wat de kiezer heeft gezegd,” aldus een partijwoordvoerder, “maar dat betekent niet dat we al onze principes overboord gooien.”
Migratie en veiligheid als speerpunten
De nieuwe koers die de VVD tijdens de formatie wil volgen, draait vooral om grip op migratie en een streng veiligheidsbeleid. De partij wil dat Nederland zelf weer bepaalt hoeveel mensen het kan opvangen, zonder dat Brussel daar te veel invloed op heeft.
Ook op het gebied van veiligheid wil Yesilgöz harder optreden. “We moeten stoppen met wegkijken bij straatterreur, jongerencriminaliteit en grensoverschrijdend gedrag,” zei ze tijdens een persmoment. De VVD pleit voor meer bevoegdheden voor politie en justitie en strengere straffen voor geweldplegers.
Op economisch vlak wil de partij inzetten op lastenverlichting voor middeninkomens en ondernemers. Volgens Yesilgöz is het “niet uit te leggen” dat mensen die fulltime werken nauwelijks nog iets overhouden aan het einde van de maand.
D66 en VVD blijven botsen over de koers
Ondanks de wens van de VVD om snel stappen te zetten, lijkt de verstandhouding met D66 opnieuw stroef. Rob Jetten pleit voor een “inhoudelijke fase” waarin partijen rustig bekijken waar ze elkaar kunnen vinden. De VVD ziet dat als uitstelgedrag.
Volgens ingewijden heeft Yesilgöz in meerdere gesprekken laten doorschemeren dat ze genoeg heeft van “polderpraat zonder beslissingen”. Ze wil dat er uiterlijk in december een concreet formatietraject ligt, zodat er nog voor het nieuwe jaar een informateur kan worden aangesteld.
CDA lijkt bereid tot brugfunctie
Het CDA, dat door Koolmees in deze fase nadrukkelijk bij D66 aan tafel is gezet, probeert ondertussen de spanning tussen de twee grote partijen te verminderen. CDA-leider Henri Bontenbal zegt dat zijn partij “bruggen wil slaan” en dat samenwerking met zowel D66 als VVD mogelijk is.
Bontenbal benadrukt dat zijn partij wil bijdragen aan een stabiel kabinet, maar waarschuwt dat de politieke werkelijkheid niet genegeerd kan worden. “De kiezer heeft gesproken, en dat betekent dat er ruimte moet zijn voor rechtse accenten in het beleid.”
Interne druk binnen de VVD neemt toe
Binnen de VVD groeit ondertussen de druk om harder op te treden tegen wat sommigen binnen de partij “de linkse draai” van Den Haag noemen. Lokale afdelingen en sommige prominente leden willen dat Yesilgöz duidelijker afstand neemt van samenwerking met D66 en zich sterker richt op rechtse partners.
De partijleiding probeert de rust te bewaren door te benadrukken dat “inhoud boven ideologie” gaat. Toch is duidelijk dat er intern spanning bestaat over de koers.
Een deel van de achterban verlangt naar een hernieuwde samenwerking met partijen als PVV en BBB, zeker nu die electorale steun genieten onder veel voormalige VVD-stemmers.
Verwachtingen richting debat in de Tweede Kamer
De komende dagen richt de politieke aandacht zich op het verslag van verkenner Koolmees. Zodra dat wordt besproken in de Tweede Kamer, zal blijken hoe groot de steun is voor zijn aanpak. De VVD zal tijdens dat debat naar verwachting pleiten voor een snellere formatie en een bredere betrokkenheid van rechtse partijen.
Yesilgöz wil voorkomen dat de formatie verzandt in dezelfde traagheid die eerdere kabinetsvormingen kenmerkte. “We kunnen het ons niet veroorloven om maanden te blijven praten zonder resultaat,” zei ze onlangs.
Conclusie: VVD wil de regie terug in handen nemen
Met de nieuwe update probeert de VVD de regie over de formatie deels terug te pakken.
De partij positioneert zich als de nuchtere en realistische kracht die wil doorpakken, in tegenstelling tot wat zij ziet als eindeloos overleg aan de midden- en linkerkant van het spectrum.
Of de oproep van Yesilgöz effect heeft, zal de komende weken blijken. Eén ding is zeker: de VVD wil koste wat kost voorkomen dat Nederland opnieuw belandt in een politiek moeras.
De partij hoopt met een duidelijk centrumrechts geluid het initiatief weer naar zich toe te trekken — en daarmee de formatie uit de impasse te halen.
