Nederland neemt afscheid van een van de meest veelzijdige artiesten die het land heeft gekend: Joke Bruijs. De zangeres, actrice en comédienne is op 73-jarige leeftijd overleden, zo heeft haar management bevestigd.
Ze leed al langere tijd aan de ziekte van Parkinson, een aandoening die haar de afgelopen jaren steeds meer beperkte. Wat haar overlijden bijzonder maakt, is haar eigen keuze: er zal geen uitvaart plaatsvinden. Bruijs besloot haar lichaam ter beschikking te stellen aan de wetenschap.
Een bewuste keuze
Niet iedereen weet wat het betekent om je lichaam na overlijden aan de wetenschap te geven. In het geval van Joke Bruijs houdt dit in dat er geen traditionele uitvaart of begrafenis plaatsvindt. Universiteiten gebruiken deze lichamen voor medisch onderwijs en wetenschappelijk onderzoek.
Daarmee wilde Bruijs bijdragen aan de vooruitgang in de zorg, juist in een tijd waarin ze zelf te maken had met een ernstige ziekte. Haar keuze zegt veel over haar nuchtere levenshouding en betrokkenheid bij de samenleving.
Van Rotterdamse jeugd naar nationale bekendheid
Johanna Maria “Joke” Bruijs werd geboren op 14 januari 1952 in Rotterdam. Muziek speelde vanaf het begin een grote rol in haar leven. Als dertienjarig meisje stond ze al met haar band The Spitfires op het podium. Ze maakte indruk met haar stem en kreeg kansen bij grote orkesten als The Skymasters en The Ramblers.
In 1970 waagde ze haar kans tijdens het Nationaal Songfestival. Hoewel ze niet won, was haar optreden een springplank naar een lange en veelzijdige carrière. Vanaf dat moment werd Joke Bruijs een vaste naam in de Nederlandse muziek- en theaterwereld.
Theater, cabaret en televisie
Wat Bruijs zo uniek maakte, was haar veelzijdigheid. Ze schitterde in cabaretvoorstellingen en werkte samen met grote namen als André van Duin, Mini & Maxi en Jan Blaaser.
In de musicalwereld pakte ze hoofdrollen in producties als Kaat Mossel en Mooi Katendrecht, waarmee ze liet zien dat ze niet alleen kon zingen, maar ook een geboren actrice was.
Toch kreeg ze bij het grote publiek vooral bekendheid op televisie. Vanaf de jaren negentig speelde ze Nel Kooiman in de populaire serie Toen Was Geluk Heel Gewoon.
Samen met Gerard Cox wist ze miljoenen Nederlanders jarenlang aan de buis gekluisterd te houden. Hun geloofwaardige samenspel leverde de serie een vaste plek in de Nederlandse televisiecultuur op.
De band met Gerard Cox
De samenwerking tussen Joke Bruijs en Gerard Cox bleef niet beperkt tot het scherm. In de jaren tachtig trouwden de twee en vormden ze een van de bekendste showbizzstellen van het land. Hoewel het huwelijk later strandde, bleven ze hun hechte band behouden.
Bruijs vertelde ooit dat ze vooral de vriendschap en de liefde voor het vak wilden koesteren, ook na de scheiding. Dat bleek in de praktijk: ze bleven samen optreden, maakten televisieprogramma’s en stonden zelfs nog in de theaters.
Hun gezamenlijke optreden in de film Casa Coco in 2022 was een bewijs dat hun chemie nooit verloren ging.
Het toeval wil dat Gerard Cox kort voor Joke overleed. Daarmee verloor Nederland in korte tijd een duo dat decennialang symbool stond voor herkenbare humor, muziek en warmte.
Een lange carrière met hoogte- en dieptepunten
Met meer dan 55 jaar in het vak heeft Bruijs een indrukwekkende loopbaan achtergelaten. Ze werkte in alle denkbare genres: van cabaret tot musical, van televisie tot speelfilm. Die veelzijdigheid maakte haar geliefd bij jong en oud.
In 2022 kondigde ze aan dat ze het rustiger aan wilde doen. Grote producties waren te zwaar geworden, mede door de ziekte van Parkinson. Toch bleef ze betrokken bij kleinere projecten en wist ze zelfs in moeilijke tijden nog te inspireren. Haar veerkracht maakte haar tot een voorbeeld voor velen.
Strijd tegen Parkinson
De laatste jaren van haar leven werden steeds meer beïnvloed door de ziekte van Parkinson. Deze progressieve aandoening tast het zenuwstelsel aan en leidt tot problemen met beweging, spraak en geheugen.
Voor een artieste die haar leven lang vertrouwde op haar stem en expressie, was dat een zware strijd. Toch wist ze, ondanks de beperkingen, haar levenslust en humor te behouden.
Door haar lichaam aan de wetenschap te schenken, wilde ze bijdragen aan verder onderzoek naar ziekten als Parkinson. Daarmee geeft ze, zelfs na haar overlijden, iets terug aan toekomstige generaties.
Geen uitvaart, wel herinneringen
Het ontbreken van een uitvaart betekent niet dat Joke Bruijs in stilte zal verdwijnen. Integendeel, haar erfenis leeft voort in talloze herinneringen. Van de vrolijke optredens in theaters tot de iconische rol in Toen Was Geluk Heel Gewoon – haar werk blijft deel uitmaken van de Nederlandse cultuur.
Voor fans, collega’s en familie is er dan ook alle reden om stil te staan bij haar bijdrage. Het feit dat ze bewust koos voor wetenschap in plaats van ceremonie onderstreept dat haar nalatenschap verder reikt dan entertainment alleen.
Conclusie
Het overlijden van Joke Bruijs markeert het einde van een tijdperk. Ze was meer dan een zangeres of actrice; ze was een icoon die generaties wist te raken met haar veelzijdigheid en charme.
Haar keuze om geen uitvaart te hebben, maar haar lichaam beschikbaar te stellen aan de wetenschap, laat zien hoe betrokken ze was bij de wereld om haar heen.
Nederland verliest een groot talent, maar haar nalatenschap blijft. Of het nu gaat om haar muziek, haar televisieoptredens of haar humoristische kijk op het leven, Joke Bruijs blijft een bron van inspiratie.
Haar keuze voor wetenschap geeft haar verhaal bovendien een bijzondere lading: zelfs na haar dood draagt ze bij aan de toekomst.
