De wereld wordt opnieuw opgeschrikt door het nieuws van een nieuwe virusuitbraak, dit keer afkomstig uit China. Het gaat om chikungunya, een virus dat wordt verspreid door muggen.
Na de eerste meldingen in China is het virus inmiddels opgedoken in maar liefst zestien andere landen. Gezondheidsautoriteiten wereldwijd maken zich zorgen over de snelheid waarmee de infecties toenemen.
Wat is chikungunya precies?
Chikungunya is een virus dat wordt overgedragen door de zogenaamde Aedes-muggen. Deze insecten zijn geen onbekenden in de medische wereld; ze zijn ook verantwoordelijk voor de verspreiding van andere ziektes zoals dengue en zika.
In tegenstelling tot virussen die via de lucht of lichamelijk contact worden overgedragen, kan chikungunya zich niet direct van mens tot mens verspreiden. De besmetting verloopt altijd via een mug die het virus draagt.
Het virus kan heftige klachten veroorzaken, waaronder koorts, gewrichtspijn en huiduitslag. In de meeste gevallen is de ziekte niet dodelijk, maar in ernstige situaties kunnen er complicaties optreden aan het hart of de hersenen. Vooral kwetsbare groepen, zoals ouderen en zwangere vrouwen, lopen extra risico.
Uitbraak in China en snelle verspreiding
De eerste meldingen kwamen uit Foshan, een stad in de provincie Guangdong in China. Daar zijn inmiddels meerdere besmettingen bevestigd.
Kort daarna werd ook in Taiwan het eerste geval gemeld: een vrouw die vanuit Foshan naar Taiwan reisde, bleek drager van het virus te zijn. Dit bevestigt dat het virus zich buiten China begint te verspreiden.
Volgens gezondheidsinstanties is chikungunya inmiddels aangetroffen in zestien landen. Hoewel de verspreiding vooral plaatsvindt in gebieden waar de Aedes-mug leeft, vrezen experts dat reizigers het virus onbedoeld verder kunnen meenemen.
Waarom de wereld zich zorgen maakt
Het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) heeft al een ‘level 2’-reisadvies uitgegeven voor de provincie Guangdong.
Dat betekent dat reizigers extra voorzichtig moeten zijn en beschermende maatregelen tegen muggenbeten moeten nemen. Het CDC benadrukt dat de kans op verspreiding groot is, vooral in warme en vochtige gebieden waar de muggen goed gedijen.
Hoewel chikungunya over het algemeen niet dodelijk is, wordt het virus als zeer zorgwekkend bestempeld. Dat komt niet alleen door de gezondheidsklachten die het veroorzaakt, maar ook door de snelheid waarmee het zich verspreidt.
Gezondheidsdiensten adviseren mensen die koorts, gewrichtspijn of huiduitslag krijgen, om zich direct te laten testen.
Symptomen van chikungunya
De symptomen lijken op die van andere tropische ziektes, maar een aantal signalen komt vaak voor:
Hoge koorts
Ernstige gewrichtspijn (vooral in handen, voeten, knieën en enkels)
Huiduitslag
Spierpijn en hoofdpijn
Vermoeidheid en algehele malaise
Deze klachten ontstaan meestal binnen een paar dagen na de besmetting en kunnen weken tot maanden aanhouden. In zeldzame gevallen blijven de gewrichtspijnen zelfs langer aanwezig.
Hoe raak je besmet met chikungunya?
De overdracht is altijd afhankelijk van de Aedes-mug. Wanneer een mug een besmet persoon steekt, wordt het virus opgenomen in het lichaam van de mug.
Steekt deze mug daarna iemand anders, dan wordt het virus doorgegeven. Dit maakt de ziekte afhankelijk van gebieden waar deze specifieke mug voorkomt.
Een belangrijk aandachtspunt is dat zwangere vrouwen die vlak voor de bevalling besmet raken, het virus kunnen doorgeven aan hun baby tijdens de geboorte. Bij pasgeborenen kan chikungunya leiden tot ernstige ziekteverschijnselen en complicaties.
Is er een behandeling of vaccin?
Momenteel bestaat er geen vaccin tegen chikungunya. De behandeling richt zich op het verlichten van de klachten:
Veel rust nemen
Voldoende vocht drinken
Pijnstillers gebruiken tegen koorts en gewrichtspijn
Omdat er geen specifieke medicatie is die het virus doodt, is het vooral belangrijk om besmetting te voorkomen.
Maatregelen in China en andere landen
In de beginfase van de uitbraak heeft China strenge maatregelen genomen. Reizigers uit Foshan werden verplicht om 14 dagen in quarantaine te gaan, vergelijkbaar met de aanpak tijdens de Covid-19-pandemie. Inmiddels zijn deze beperkingen opgeheven, maar gezondheidscontroles blijven aanwezig.
Health officials around the world are warning travellers to be wary about the mosquito-borne chikungunya virus as it spreads across Asia, Africa, Europe, the Americas and islands in the Indian Ocean.
Over 240,000 infections and 90 deaths in 16 countries have been reported since… pic.twitter.com/Rrtneqfw75
— TRT World (@trtworld) August 8, 2025
Andere landen kiezen voor bewustwording en preventie. In risicogebieden worden campagnes gevoerd om mensen te waarschuwen voor de gevaren van muggenbeten. Reizigers krijgen het advies om lange kleding te dragen, insectenwerende middelen te gebruiken en muskietennetten te installeren.
Waarom dit virus lastig te stoppen is
Het grootste probleem bij chikungunya is dat het afhankelijk is van muggen die in steeds meer gebieden voorkomen. Door klimaatverandering en warmere temperaturen verspreiden Aedes-muggen zich naar regio’s waar ze vroeger niet leefden. Dat betekent dat ook landen buiten de tropen kwetsbaarder worden voor dit soort uitbraken.
Bovendien hebben veel mensen geen immuniteit tegen het virus, waardoor het zich snel kan verspreiden zodra het in een nieuwe regio wordt geïntroduceerd.
Wat kun je zelf doen om besmetting te voorkomen?
Vooral mensen die naar risicogebieden reizen, kunnen zelf veel doen om de kans op besmetting te verkleinen:
Draag kleding die armen en benen bedekt
Gebruik insectenwerende middelen met DEET
Slaap onder een muskietennet
Vermijd stilstaand water, waar muggen graag hun eitjes leggen
Door deze maatregelen te volgen, kun je jezelf en anderen beschermen tegen infectie.
De situatie blijft in beweging
Gezondheidsorganisaties blijven de uitbraak op de voet volgen. Het is nog te vroeg om te zeggen of chikungunya wereldwijd een grote impact zal hebben zoals Covid-19 dat had, maar experts waarschuwen dat alertheid nu cruciaal is. Hoe sneller besmettingen worden opgespoord en ingeperkt, hoe kleiner de kans op grootschalige verspreiding.
Reizigers naar China, Taiwan of andere getroffen landen doen er goed aan om zich voor vertrek te informeren over de laatste stand van zaken. Preventie blijft de belangrijkste verdediging tegen dit nieuwe virus.
