Het was een avond die begon als zoveel andere in het Russische Anshlag Circus. Yashka, een 600 pond wegende bruine beer, werd zoals altijd de piste binnengeleid om een van zijn trucjes op te voeren: een nummer waarin hij een kruiwagen voortduwt terwijl het publiek hem bewonderend aankijkt. Maar deze keer liep het volledig uit de hand. Plotseling viel de beer zijn trainer, Ruslan Solodyuk, aan – een aanval die iedereen met afgrijzen achterliet.
Een roofdier dat niet hoort te gehoorzamen
Circusdieren zoals Yashka worden vaak gepresenteerd als volgzaam en speels, maar de realiteit is dat wilde dieren nooit bedoeld zijn om zich als tamme huisdieren te gedragen.
Yashka had jaren in gevangenschap geleefd, werd gedwongen om onnatuurlijke handelingen uit te voeren en was het zat. Wat hem precies deed doorslaan, blijft gissen, maar er zijn aanwijzingen dat zijn slechte gezondheid en pijn een grote rol speelden.
Zijn trainer, die de aanval overleefde, legde later uit dat Yashka al jaren ziek en oud was. De beer had last van zijn gewrichten en, net als mensen, had hij periodes waarin de pijn erger werd. Tijdens de show voelde hij zich blijkbaar zo slecht dat hij plotseling agressief werd.
“Yashka is enorm, weegt 300 kilo, is ziek en 16 jaar oud. Hij heeft last van zijn gewrichten en in de lente en herfst worden zijn problemen erger. Dit keer zakte hij op het podium door zijn poten en voelde hij waarschijnlijk pijn,” vertelde Solodyuk aan Russische media.
Circus wijst naar publiek, maar de schuld ligt elders
Het circus probeerde de schuld van de aanval af te schuiven op het publiek. Er zou te veel geflitst zijn met camera’s, wat Yashka zou hebben verstoord. Maar dat is een zwak argument. Geen enkele beer hoort in een situatie te zitten waarin hij door een zee van lichtflitsen wordt verblind en zich in een onnatuurlijke omgeving moet gedragen.
De ware schuldigen zijn de mensen die het überhaupt normaal vinden om wilde dieren te laten optreden in een circus. Dieren zoals Yashka horen niet opgesloten te zitten in een kooi, gedwongen om jarenlange trainingen te ondergaan en in een onnatuurlijk ritme van shows en kunstjes te leven.
Bovendien werd Yashka niet zacht aangepakt toen hij zijn trainer aanviel. Beveiligers sloegen hem, gebruikten elektrische schokken en probeerden hem op brute wijze te kalmeren. De beer probeerde zelfs weg te komen, waardoor hij op een gegeven moment richting het publiek liep, wat voor nog meer paniek zorgde.
Dieren in het circus: een achterhaalde en wrede praktijk
Deze aanval was geen toeval. Het is slechts een van de vele voorbeelden waarbij wilde dieren in gevangenschap hun trainers aanvallen. Dit gebeurt keer op keer, of het nu gaat om tijgers, olifanten of beren. De lijst met incidenten is eindeloos.
Het gebruik van wilde dieren in circussen is in veel landen al verboden. In Nederland mogen sinds 2015 geen wilde dieren meer worden ingezet voor circusvoorstellingen, en steeds meer landen nemen soortgelijke maatregelen.
De reden is simpel: deze dieren lijden. Ze worden op jonge leeftijd weggehaald bij hun moeders, in kleine kooien gehouden en onderworpen aan strenge trainingen waarin ze met straf en beloning worden gedwongen om onnatuurlijk gedrag te vertonen.
Een schreeuw om hulp
De aanval van Yashka was geen toevallige gebeurtenis. Het was een uiting van frustratie, pijn en een leven dat hij nooit had moeten leiden. Dieren horen niet in circussen thuis. Het is een achterhaald concept waarin dieren enkel worden gebruikt als entertainment voor mensen, zonder enige zorg voor hun welzijn.
Veel circussen claimen dat hun dieren goed behandeld worden, maar het simpele feit dat een beer van 600 pond in een klein kooitje leeft en trucjes moet doen, spreekt dat tegen. Een beer hoort in een bos, vrij om te bewegen, te jagen en zijn natuurlijke instincten te volgen.
Tijd voor verandering
Het incident met Yashka zou een wake-up call moeten zijn. Het gebruik van wilde dieren in circussen is niets anders dan uitbuiting, en het is hoog tijd dat we ons afvragen waarom deze praktijk überhaupt nog bestaat.
Gelukkig kiezen steeds meer circussen ervoor om geen dieren meer te gebruiken, en landen over de hele wereld voeren verboden in. Maar zolang er nog steeds mensen zijn die kaartjes kopen voor shows met wilde dieren, zullen er altijd circussen zijn die ze uitbuiten.
Het is tijd dat we verantwoordelijkheid nemen en stoppen met het ondersteunen van deze industrie.
Zolang er geld wordt verdiend aan dierenleed, zullen er altijd dieren zoals Yashka zijn die lijden in stilte – tot het moment komt dat ze niet meer kunnen en zich verzetten. En dan is het te laat, voor henzelf én voor de mensen om hen heen.
