Teek gevonden en verwijderd? Goed bezig. Maar wat veel mensen daarna doen, is helaas niet zonder risico.
Veelvoorkomende reacties zijn: de teek platdrukken tussen de vingers, doorspoelen in het toilet of gewoon in de prullenbak gooien. Klinkt logisch, maar experts waarschuwen: deze stappen kunnen onverwachte gevolgen hebben.
Waarom teken gevaarlijk zijn
Teken zijn kleine spinachtige beestjes die zich vastbijten in de huid van mens of dier om bloed te zuigen. Tijdens dat proces kunnen ze gevaarlijke ziekteverwekkers overdragen, waarvan de bekendste de bacterie is die de ziekte van Lyme veroorzaakt.
Ook andere ziekten zoals tekenencefalitis (TBE) kunnen worden overgedragen via een beet. Daarom is het belangrijk een teek zo snel mogelijk en correct te verwijderen.
Het probleem na het verwijderen
Na het verwijderen van een teek denken veel mensen dat het probleem opgelost is. Maar wat je met de teek doet ná het verwijderen, speelt ook een rol in de risico’s die je loopt. Veel mensen gooien de teek gewoon in het toilet en spoelen door.
Anderen pletten het beestje tussen hun nagels of met een tissue. Maar dit zijn juist manieren waarop ziekteverwekkers kunnen vrijkomen.
Een geplette teek kan bacteriën of virussen loslaten die via kleine wondjes of de huid kunnen binnendringen. Denk aan wondjes op je vingers of onder je nagels. Ook het doorspoelen van een levende teek in het toilet is geen garantie dat het beestje doodgaat.
Sommige teken overleven deze actie en kunnen zich opnieuw ergens aan vastklampen. Het klinkt misschien vergezocht, maar in gebieden waar teken veel voorkomen, kan dit zorgen voor blijvende besmettingsbronnen in huiselijke omgeving.
Wat je wél moet doen met een verwijderde teek
De veiligste manier om een verwijderde teek weg te doen, is deze eerst te doden op een manier waarbij geen besmettingsgevaar ontstaat. Denk aan:
- In alcohol of ontsmettingsmiddel leggen: Hiermee dood je de teek zonder dat je hem hoeft aan te raken of te pletten.
- In een afgesloten plastic zakje doen en weggooien: Zorg ervoor dat het zakje goed dicht zit.
- Verbranden (bijvoorbeeld met een lucifer): Let hierbij natuurlijk op brandveiligheid.
- Bewaren in een potje met datum: Als je ziek wordt, kan de arts de teek laten testen op ziektes. Dit is vooral handig als je in een risicogebied woont of de teek lang vastzat.
Waarom het bewaren van de teek slim is
Hoewel het misschien niet aantrekkelijk klinkt, is het soms verstandig de teek te bewaren. Als je binnen enkele weken na de beet klachten ontwikkelt, zoals koorts, vermoeidheid, of een kringvormige huiduitslag, kan de arts aan de hand van de teek bepalen of je risico loopt op een infectie. Dit maakt het stellen van een juiste diagnose makkelijker en sneller.
Daarnaast geeft het bewaren van de teek je meer controle. Noteer bij het bewaren altijd de datum van verwijdering en op welke plek op het lichaam je de teek vond. Dit soort informatie kan cruciaal zijn voor je eigen gezondheid.
Symptomen om op te letten na een tekenbeet
Niet elke tekenbeet leidt tot ziekte, maar het is goed om alert te blijven. Symptomen van de ziekte van Lyme kunnen enkele dagen tot weken na de beet optreden. Denk aan:
- Roodheid rondom de beet (vaak in een ringvorm)
- Spier- en gewrichtspijn
- Vermoeidheid
- Koorts
- Hoofdpijn
Tekenencefalitis (TBE) komt in Nederland nog weinig voor, maar wordt wel steeds vaker gesignaleerd. De symptomen hiervan zijn meer griepachtig in eerste instantie, en kunnen later leiden tot hersenontsteking.
Zo verwijder je een teek veilig
Voorkomen is beter dan genezen, maar als je toch een teek op je huid vindt, is het belangrijk dat je deze op de juiste manier verwijdert.
Gebruik hiervoor een speciale tekenverwijderaar of een fijn pincet. Trek de teek recht omhoog, zonder te draaien. Zorg ervoor dat je de kop meeneemt en dat je de teek niet per ongeluk plet tijdens het verwijderen. Ontsmet daarna de huid en je handen grondig.
Laat een teek bij voorkeur binnen 8 uur verwijderen. Hoe langer de teek blijft zitten, hoe groter de kans op overdracht van ziekteverwekkers.
Waarom deze fout zo vaak voorkomt
Veel mensen handelen uit gewoonte of onwetendheid. Het lijkt onschuldig om een teek te pletten of weg te spoelen, maar de risico’s worden onderschat.
Er wordt weinig voorlichting gegeven over wat je precies moet doen na het verwijderen van een teek. Hierdoor blijven onjuiste handelingen in stand, met alle mogelijke gevolgen van dien.
Ook speelt het gemak een rol. Een toilet is dichtbij en lijkt de snelste oplossing. Maar wat veilig lijkt, is dat niet altijd. En in het geval van teken, kan gemak echt tot gezondheidsproblemen leiden.
Voorkom een tweede beet: tips voor de toekomst
Een tekenbeet voorkomen is uiteraard nog beter dan correct handelen na de beet. Let daarom op de volgende tips:
- Draag bedekkende kleding in natuurgebieden
- Smeer je in met een anti-tekenmiddel
- Controleer jezelf (en je kinderen of huisdieren) na een bos- of duinwandeling
- Was kleding op hoge temperatuur na een wandeling door hoog gras of struiken
Teken zijn actief van het vroege voorjaar tot de late herfst, en soms zelfs in milde winters. Regelmatige controle is dus belangrijk.
Een kleine fout met grote gevolgen
Het klinkt als een detail: wat je met de teek doet nadat je hem verwijderd hebt. Maar juist dát kan het verschil maken tussen een snelle afhandeling of een langdurige gezondheidsklacht.
Het goed omgaan met een verwijderde teek is simpel, kost weinig tijd en kan erger voorkomen. Dus: niet pletten, niet zomaar doorspoelen, maar veilig verwijderen, doden of bewaren. Daarmee bescherm je niet alleen jezelf, maar ook anderen in je omgeving.
Blijf alert en neem elke tekenbeet serieus. Want een kleine fout na het verwijderen van een teek? Die kan écht grote gevolgen hebben.
