Anna (34) heeft een uitgesproken mening over de zorgpremies in Nederland. Voor haar is het simpel: mensen die bewust ongezond leven, zoals rokers en zware drinkers, zouden meer moeten betalen. “Ze kiezen er zelf voor om die risico’s te nemen,” zegt ze stellig.
“Waarom zou iedereen daar dan de rekening voor moeten betalen? Dat voelt gewoon oneerlijk.”
Voor Anna gaat het niet om het veroordelen van mensen die roken of drinken, maar om verantwoordelijkheid.
“Kijk, ik begrijp dat mensen hun eigen keuzes willen maken. Dat is hun goed recht. Maar als die keuzes leiden tot hogere zorgkosten, dan vind ik het logisch dat zij daar ook meer voor betalen. Het is niet eerlijk dat mensen die gezond leven, net zoveel bijdragen als mensen die bewust hun gezondheid op het spel zetten.”
Ze haalt de cijfers aan die laten zien hoe groot de impact van ongezonde gewoontes is op de zorg. “Iedereen weet dat roken longkanker en hart- en vaatziekten veroorzaakt, en dat overmatig drinken leverproblemen en andere ziektes met zich meebrengt.
Dat zijn geen kleine kostenposten voor de zorg. En toch betalen we allemaal dezelfde premie. Dat voelt gewoon scheef.”
Anna vindt dat het huidige systeem te weinig rekening houdt met persoonlijke keuzes. “Als je naar je autoverzekering kijkt, wordt je premie hoger als je meer risico neemt.
Waarom zou dat bij zorg niet hetzelfde zijn? Als je rookt of veel drinkt, weet je dat je een groter risico loopt. Dat is geen pech, dat is een bewuste keuze.”
Haar standpunt roept vaak discussies op, vooral omdat veel mensen het idee hebben dat zorg voor iedereen gelijk moet zijn. Maar Anna ziet dat anders.
“Zorg moet toegankelijk zijn, dat ben ik helemaal met iedereen eens. Maar toegankelijkheid betekent niet dat iedereen precies hetzelfde moet betalen. Mensen die bewust risico’s nemen, kunnen best een groter deel van de kosten dragen. Dat zou eerlijker zijn voor de rest.”
Ze krijgt regelmatig de vraag waar je de grens trekt. “Mensen zeggen dan: ‘Wat doe je met iemand die te veel snoept of niet sport?’
Natuurlijk is dat ook een discussie waard, maar roken en drinken zijn echt andere categorieën. Het is bewezen hoe schadelijk het is, en het is iets waar je direct voor kiest. Dat is heel anders dan een keer een zak chips eten.”
Volgens Anna zouden hogere premies voor rokers en drinkers ook een positieve impact kunnen hebben. “Het is niet alleen eerlijker, maar misschien motiveert het mensen ook om te stoppen of minder te gaan drinken.
Het kan echt een verschil maken, zowel voor de individuele gezondheid als voor de kosten in de zorg. Iedereen wint daarbij.”
Ze begrijpt dat haar idee niet bij iedereen in goede aarde valt. “Ik weet dat mensen het hard vinden, maar we kunnen niet blijven doen alsof deze keuzes geen gevolgen hebben.
De zorgkosten blijven maar stijgen, en ergens moet de grens worden getrokken. Waarom zou de hele samenleving blijven betalen voor keuzes die sommige mensen maken?”
Anna denkt dat er een systeem nodig is waarin persoonlijke verantwoordelijkheid een grotere rol speelt. “Het gaat niet om mensen straffen, maar om eerlijkheid.
Je kunt niet verwachten dat mensen die hun best doen om gezond te leven, dezelfde lasten dragen als mensen die dat niet doen. Dat is geen kwestie van solidariteit, maar van logica.”
Ze hoopt dat er in de toekomst meer aandacht komt voor dit onderwerp. “De zorg is voor iedereen, dat staat buiten kijf.
Maar als we willen dat het betaalbaar blijft, moeten we eerlijker zijn over wie welke kosten veroorzaakt. Roken en overmatig drinken zijn keuzes, en keuzes hebben consequenties. Het is tijd dat we daar meer rekening mee houden.”
Voor Anna blijft het een kwestie van eerlijkheid en verantwoordelijkheid. “Iedereen mag leven zoals hij wil, maar daar horen ook kosten bij. En die kosten moet je niet zomaar afschuiven op anderen.
Dat is niet eerlijk, en daar moet echt iets aan veranderen.”
