Servies gebruiken lijkt misschien simpel: je eet, je spoelt af of zet het in de vaatwasser, klaar. Maar veel mensen staan er niet bij stil dat er op het serviesgoed zelf vaak symbolen staan die iets zeggen over hoe je het moet onderhouden.
En juist daar gaat het mis. Eén symbool in het bijzonder zorgt voor veel verwarring: het mysterieuze glazen vorksymbool.
Wat betekent dat eigenlijk? Is dat een teken dat je het servies gewoon in de vaatwasser mag stoppen? Of is het juist een waarschuwing? De waarheid blijkt een stuk ingewikkelder – en belangrijker – dan veel mensen denken.
Waarom die symbolen er eigenlijk op staan
Op serviesgoed, bakjes en bestek staan vaak pictogrammen of termen om aan te geven hoe het product gebruikt en onderhouden moet worden. Denk aan symbolen voor magnetronbestendigheid, vriezerbestendigheid, of dus ook: vaatwasserbestendigheid. Maar helaas zijn die symbolen lang niet altijd duidelijk of eenduidig.
Fabrikanten gebruiken verschillende termen zoals “vaatwasmachinebestendig”, “geschikt voor de vaatwasser” of helemaal niets. Er is geen vaste standaard, waardoor consumenten het vaak zelf moeten uitzoeken. En dat zorgt voor verwarring én kapot servies.
Het glazen vorksymbool: wat betekent het echt?
Het glazen vorksymbool is een veelvoorkomend icoontje op producten die bedoeld zijn voor contact met voedsel. Dat betekent dus niet automatisch dat het servies geschikt is voor de vaatwasser. Het geeft alleen aan dat het materiaal geen schadelijke stoffen afgeeft wanneer het in aanraking komt met eten of drinken.
Met andere woorden: het glazen vorksymbool vertelt je niets over of het veilig is om het in de vaatwasser te doen. En dat is precies waar het vaak misgaat. Veel mensen denken dat dit symbool een “go” betekent voor de vaatwasser, maar dat is simpelweg niet waar.
Vaatwasserbestendig of vaatwasmachinebestendig: wat is het verschil?
Dan zijn er ook nog verschillende termen die gebruikt worden. De ene fabrikant zegt “vaatwasmachinebestendig”, de ander “geschikt voor de vaatwasser”.
In de praktijk betekenen die meestal hetzelfde: dat het product bestand zou moeten zijn tegen het warme water, de reinigingsmiddelen en de mechanische kracht van een vaatwasser.
Toch zijn deze termen niet wettelijk vastgelegd. Alleen het label “vaatwasserbestendig” is gestandaardiseerd en wordt vooral in de horeca gebruikt. Dit betekent dat het product getest is op meerdere vaatwascycli en daarbij onbeschadigd blijft. Op consumentenproducten zie je dit echter zelden.
Waarom de symbolen vaak misleidend zijn
De symbolen en teksten die je op servies tegenkomt, zijn niet altijd even betrouwbaar. Fabrikanten mogen zelf kiezen hoe ze hun producten labelen, en er is geen instantie die dat streng controleert. Daardoor zie je veel variatie in pictogrammen en omschrijvingen.
Sommige symbolen staan alleen op de verpakking en niet op het product zelf. Andere zijn vaag of lijken op elkaar. Bovendien zijn veel gebruikers niet bekend met de precieze betekenis van de symbolen – en dus wordt er al snel iets in de vaatwasser gezet dat daar eigenlijk niet tegen kan.
Gevolg: servies dat vervormt, barst of verkleurt
Als je per ongeluk serviesgoed in de vaatwasser zet dat daar niet voor bedoeld is, kun je te maken krijgen met schade. Denk aan:
Vervaagde prints of opdrukken
Barstjes of breuken door temperatuurschommelingen
Loslatende coatings of glazuur
Vervorming bij kunststof producten
Soms zie je het meteen, soms pas na meerdere wasbeurten. Maar in beide gevallen is de schade vaak onomkeerbaar. En dat is zonde, zeker als het gaat om servies waar je aan gehecht bent of dat je net nieuw hebt gekocht.
Hoe weet je dan wat wél in de vaatwasser mag?
Bij twijfel is het altijd verstandig om even de instructies van de fabrikant te raadplegen. Die vind je meestal op de verpakking, in de handleiding of op de website van het merk. Geen instructie bij de hand? Dan kun je letten op deze zaken:
Zoek naar het label “vaatwasserbestendig” – dit is het meest betrouwbaar
Als er alleen een glazen vorksymbool staat: dit zegt niets over de vaatwasser
Kijk of er pictogrammen staan met een vaatwasser-symbool
Let op de materiaalsoort – dunne plastics, hout en porselein met gouden randjes zijn vaak géén goed idee
Test bij twijfel eerst op lage temperatuur of spoel het met de hand af
Tip: wees extra voorzichtig met kwetsbaar servies
Oud servies, servies met metallic details of handgeschilderde opdrukken kun je beter sowieso niet in de vaatwasser doen. Het risico op beschadiging is groot en de kans dat je het nog kunt herstellen klein.
Ook bamboe en houten keukenspullen zijn berucht: in de vaatwasser kunnen ze splijten, vervormen of zelfs schimmelen doordat ze vocht vasthouden.
Meer duidelijkheid gewenst
Consumentenorganisaties pleiten al langer voor meer duidelijkheid in etikettering. Symbolen moeten begrijpelijk, gestandaardiseerd en verplicht zijn, zodat iedereen weet waar hij aan toe is. Tot die tijd blijft het belangrijk om kritisch te kijken naar wat je precies in je vaatwasser zet.
Conclusie: check je servies vóór het de vaatwasser in gaat
Veel mensen denken dat ze veilig zijn zolang er een symbool op het servies staat, maar dat is een misvatting. Het glazen vorksymbool betekent alleen dat het veilig is voor voedselcontact – niet dat het servies de vaatwasser overleeft.
Door bewust om te gaan met de symbolen, etiketten en materialen, voorkom je schade en verleng je de levensduur van je servies.
Dus: de volgende keer dat je een bord, beker of bakje in de vaatwasser wilt zetten, check dan eerst even goed of het daar wel tegen kan. Je bespaart jezelf een hoop frustratie – én geld.
