Koffie is al jarenlang een vast onderdeel van het dagelijks leven. Van snelle espresso’s tot romige cappuccino’s en hippe cold brews: de keuze is eindeloos.
Maar tussen al die moderne koffievarianten wordt één klassieker vaak over het hoofd gezien: ouderwetse filterkoffie. Toch is er genoeg reden om juist dát bakkie weer een plekje te geven in je ochtendroutine. Sterker nog, filterkoffie heeft allerlei voordelen – van gezondheid tot smaak en duurzaamheid.
Wat is filterkoffie precies?
Filterkoffie, ook wel bekend als ‘gewone koffie’, wordt gezet door heet water langzaam door gemalen koffie te laten lopen, via een papieren filter.
Dat gebeurt bijvoorbeeld in een ouderwets koffiezetapparaat of met een handmatige dripper zoals de V60. Het resultaat is een heldere, aromatische kop koffie die minder olieachtig en zwaar is dan bijvoorbeeld espresso of cafetière-koffie.
Minder schadelijke stoffen
Eén van de belangrijkste gezondheidsvoordelen van filterkoffie zit in het papieren filter zelf. Dat filter houdt bepaalde vetachtige stoffen tegen, zoals cafestol en kahweol.
Deze stoffen zitten van nature in koffie en kunnen het LDL-cholesterol (het ‘slechte’ cholesterol) verhogen. Bij ongefilterde koffie – denk aan espresso, French press of Turkse koffie – blijven deze stoffen in het kopje zitten. Bij filterkoffie worden ze grotendeels tegengehouden.
Uit onderzoek blijkt zelfs dat mensen die regelmatig ongefilterde koffie drinken, een iets hoger risico lopen op hart- en vaatziekten dan mensen die filterkoffie drinken. Dus als je koffie wilt drinken die minder impact heeft op je cholesterol, zit je met filterkoffie goed.
Minder cafeïne, maar nog steeds een oppepper
Filterkoffie bevat in verhouding tot espresso minder cafeïne per milliliter, maar omdat je meestal een grotere hoeveelheid drinkt, krijg je alsnog een prima dosis binnen.
Toch is de afgifte van cafeïne bij filterkoffie geleidelijker, wat zorgt voor een stabieler energie-effect. In plaats van een korte piek en daarna een crash, geeft filterkoffie een langere, mildere alertheid.
Voor mensen die gevoelig zijn voor cafeïne of snel last krijgen van hartkloppingen of onrust, is dit een prettige bijkomstigheid.
Beter voor je portemonnee
Een ander voordeel van filterkoffie is de prijs. Waar je voor hippe koffiespecialiteiten vaak de hoofdprijs betaalt – vooral bij koffiezaken – kun je thuis met een paar simpele hulpmiddelen al genieten van een heerlijke kop filterkoffie. Een pak goede filtermaling kost een fractie van de prijs van capsules of bonen voor een volautomaat. Bovendien gaan filters lang mee, en zijn de apparaten betaalbaar in aanschaf en onderhoud.
Ook voor kantoren en grotere gezinnen is filterkoffie nog steeds de meest kosten-efficiënte oplossing. Eén pot koffie zetten is goedkoper en sneller dan zes losse cappuccino’s bereiden.
Minder afval, meer duurzaamheid
Wie milieubewust wil leven, kan met filterkoffie een goede stap zetten. Koffiecapsules en pads zorgen voor flink wat afval, terwijl bij filterkoffie enkel een papieren filter en wat koffiedik overblijven – en die zijn volledig composteerbaar.
Ook gebruiken veel filterkoffie-apparaten minder stroom dan moderne volautomaten met melkschuimers en boilers. En als je een handmatige zetmethode gebruikt zoals een Chemex of pour-over, kun je zelfs helemaal energievrij koffie zetten (behalve dan het water koken natuurlijk).
De smaak is puurder dan je denkt
Sommige mensen denken bij filterkoffie aan bittere, slappe bakkies uit grootmoeders tijd. Maar met goede bonen, een juiste maling en een beetje aandacht bij het zetten, kan filterkoffie juist verrassend rijk en verfijnd zijn. Doordat het water langzaam door de koffie stroomt, worden meer subtiele smaken geëxtraheerd. Vooral bij lichte tot medium roasts proef je fruitige of bloemige tonen die je bij espresso helemaal mist.
Barista’s en koffieliefhebbers zijn het er steeds vaker over eens: filterkoffie is dé manier om single origin-bonen goed tot hun recht te laten komen. Het laat de complexiteit van de boon zien, zonder afleiding van melk of suiker.
Terug van weggeweest
Filterkoffie is allang niet meer ouderwets. In hippe koffiebars over de hele wereld zie je weer handmatige filtermethodes opduiken. En zelfs op internationale koffiecompetities wint de filtermethode terrein. Dat is niet voor niets: het is een zetmethode met controle, finesse en karakter.
Daarnaast is het ook gewoon rustgevend. Even een momentje voor jezelf, water opgieten, wachten… Het past perfect in de trend van slow living, bewust genieten en minder haast.
Perfect voor thuis én op werk
Waar espresso-machines vaak veel ruimte innemen en lawaai maken, is een filterkoffiezetter of pour-over set compact, stil en eenvoudig. Daardoor is het ideaal voor thuisgebruik, zelfs in kleine keukens. En op kantoor is het een no-brainer: snel een grote pot zetten waar iedereen van kan genieten, zonder poespas of wachttijden.
Bovendien kun je makkelijk experimenteren met smaken. Van bonen uit Ethiopië tot Colombia, elke soort smaakt anders als je ‘m opgiet met een filter. Daarmee wordt koffie weer een beleving in plaats van een gewoonte.
Conclusie: geef filterkoffie (weer) een kans
Of je nu gezond bezig wilt zijn, geld wilt besparen, duurzamer wilt leven of gewoon zin hebt in een goede kop koffie zonder gedoe – filterkoffie is een slimme keuze. De tijd dat filterkoffie saai of ouderwets was, is echt voorbij. Met de juiste bonen en een beetje aandacht zet je thuis of op het werk koffie waar menig barista jaloers op zou zijn.
Dus de volgende keer dat je in de supermarkt staat, loop dan niet langs dat pak filtermaling. Geef het een kans. Grote kans dat je verrast wordt door de smaak én de voordelen.
