Het zat er al een tijd aan te komen, maar nu is het officieel: Enschede grijpt als eerste stad in Nederland hard in tegen fatbikes in het centrum.
Tijdens winkeltijden zijn deze elektrische fietsen met extra brede banden straks niet meer welkom in de binnenstad. Wie het verbod negeert, kan rekenen op een flinke boete.
De maatregel zorgt voor veel discussie, want fatbikes zijn razend populair, vooral onder jongeren. Tegelijkertijd groeit in veel steden de ergernis en onveiligheid rondom deze snelle e-bikes. Enschede trekt nu als eerste de streep en andere gemeenten kijken nauwlettend mee.
Waarom Enschede ingrijpt tegen fatbikes
Volgens de gemeente Enschede zorgen fatbikes al langere tijd voor gevaarlijke situaties in het centrum. Vooral tijdens drukke winkeltijden rijden sommige bestuurders met hoge snelheid door smalle straten vol winkelend publiek. Dat leidt tot schrikreacties, bijna-aanrijdingen en soms zelfs ongelukken.
Veel fatbikes blijken bovendien te zijn opgevoerd, waardoor ze harder gaan dan wettelijk is toegestaan. Handhaving daarop is lastig, zeker in drukke gebieden.
De brede banden, robuuste uitstraling en vaak hoge snelheid maken deze fietsen volgens de gemeente extra risicovol in een omgeving waar voetgangers centraal staan.
Een algemeen verbod op elektrische fietsen is juridisch niet toegestaan, maar omdat fatbikes een duidelijk herkenbare categorie vormen, ziet Enschede wél ruimte om juist deze groep aan te pakken.
Wat precies onder een fatbike valt volgens de regels
Om misverstanden te voorkomen heeft de gemeente vastgelegd wat zij onder een fatbike verstaat. In de nieuwe regelgeving worden fatbikes omschreven als elektrische fietsen met banden van minimaal 7 centimeter breed. Dat criterium moet het voor handhavers makkelijker maken om te bepalen of een fiets onder het verbod valt.
Het gaat dus niet om alle e-bikes, maar specifiek om dit type fiets dat door zijn formaat en snelheid als gevaarlijker wordt gezien in drukke winkelstraten.
Verbod geldt alleen tijdens winkeltijden
Opvallend is dat het verbod niet de hele dag van kracht is. Enschede kiest bewust voor een beperking tijdens winkeltijden, omdat het dan het drukst is in de binnenstad. Precies in die uren ontstaan volgens de gemeente de meeste onveilige situaties.
Buiten winkeltijden mogen fatbikes het centrum weer in. De gedachte daarachter is dat het dan rustiger is en het risico voor voetgangers aanzienlijk kleiner wordt.
Deze aanpak moet ervoor zorgen dat de maatregel proportioneel blijft en juridisch beter standhoudt bij eventuele bezwaren.
Hoe hoog worden de boetes voor overtreders
Wie zich straks niet aan het verbod houdt, kan een stevige boete verwachten. De exacte hoogte moet nog officieel worden vastgesteld, maar de gemeente gaat uit van een bedrag dat ruim boven de 100 euro ligt.
Volgens Enschede is die hoogte bewust gekozen. Het doel is niet alleen handhaven, maar vooral afschrikken. Bestuurders moeten twee keer nadenken voordat ze met hun fatbike door het centrum rijden tijdens winkeltijden.
De gemeente hoopt dat het vooruitzicht op een forse bekeuring voldoende is om het aantal fatbikes in het centrum sterk terug te dringen.
Handhaving wordt een flinke uitdaging
De handhaving van het verbod ligt bij boa’s en politieagenten. Dat is geen eenvoudige taak, erkent de gemeente zelf ook. In drukke winkelstraten is het lastig om fietsers veilig staande te houden, zeker als ze met hoge snelheid rijden.
Achtervolgingen zijn uitgesloten: handhavers mogen niet achter fatbikes aan rijden. Wel mogen zij bestuurders staande houden wanneer dat veilig kan, bijvoorbeeld op overzichtelijke plekken of wanneer iemand stopt.
De focus ligt vooral op bekende probleemstraten waar veel voetgangers zijn en waar de overlast het grootst is.
Waarom de zorgen niet uit de lucht komen vallen
De zorgen van Enschede staan niet op zichzelf. Landelijk groeit de aandacht voor ongelukken met fatbikes. Eerder werd bekend dat binnen korte tijd tientallen mensen op de spoedeisende hulp belandden na incidenten met dit type fiets.
De combinatie van snelheid, gewicht en onervaren bestuurders zorgt voor extra risico’s. Vooral jonge gebruikers onderschatten soms de gevolgen van hard rijden in drukke gebieden.
Volgens Enschede is niets doen geen optie meer. De veiligheid van voetgangers moet voorop staan, zeker in een gebied dat bedoeld is om te winkelen en te verblijven.
Vanaf wanneer gaat het verbod in
De gemeenteraad bespreekt het voorstel in januari. Als het wordt goedgekeurd, gaat het verbod al vanaf februari in. Dat betekent dat het centrum van Enschede dan wordt voorzien van duidelijke waarschuwingsborden.
Vanaf dat moment begint ook direct de handhaving. Bestuurders krijgen dus weinig tijd om te wennen aan de nieuwe regels.
De gemeente wil hiermee een duidelijk signaal afgeven: fatbikes en drukke winkelstraten gaan niet samen.
Andere steden volgen de ontwikkelingen op de voet
Enschede is de eerste Nederlandse stad die lokaal een verbod op fatbikes invoert, maar waarschijnlijk niet de laatste. Andere gemeenten kampen met vergelijkbare problemen en kijken met grote belangstelling naar de aanpak in Enschede.
Eerder bleek al dat een landelijk verbod lastig ligt, maar lokale maatregelen bieden mogelijk meer ruimte. Als het verbod in Enschede effectief blijkt en juridisch standhoudt, kan dat de deur openen voor vergelijkbare regels in andere steden.
Plaatsen als Amsterdam, Utrecht en andere grote gemeenten hebben al aangegeven dat ze nadenken over strengere regels in drukke gebieden.
Discussie over vrijheid versus veiligheid
Het verbod roept ook discussie op. Voorstanders benadrukken dat veiligheid voorop moet staan en dat voetgangers zich veilig moeten voelen in het centrum. Tegenstanders vinden dat een verbod te ver gaat en wijzen erop dat niet elke fatbike-bestuurder roekeloos rijdt.
Toch lijkt het draagvlak voor maatregelen te groeien, vooral onder bewoners en winkeliers die dagelijks te maken hebben met gevaarlijke situaties.
Wat dit betekent voor fatbike-bezitters
Voor mensen die een fatbike bezitten, betekent het verbod dat zij hun routes moeten aanpassen. Tijdens winkeltijden is de binnenstad geen optie meer. Alternatieve routes rondom het centrum blijven wel toegankelijk.
Wie zich niet aanpast, loopt het risico op een forse boete. De gemeente hoopt dat dit voldoende is om het gedrag te veranderen zonder dat er massaal bekeuringen hoeven te worden uitgedeeld.
Een proef met mogelijk grote gevolgen
Het verbod in Enschede kan gezien worden als een proef met landelijke gevolgen. Als deze aanpak werkt, kan het een blauwdruk worden voor andere gemeenten die worstelen met dezelfde problemen.
Voorlopig is Enschede de eerste stad die deze stap durft te zetten. Of het verbod daadwerkelijk leidt tot minder ongelukken en meer veiligheid, zal de komende maanden duidelijk worden.
Eén ding staat vast: de discussie over fatbikes in Nederland is nog lang niet voorbij.
Bron: Metro
