Een knapperend haardvuur in de tuin, marshmallows roosteren boven een vuurkorf of gezellig met vrienden rond een vuurtje zitten – het klinkt als ultieme sfeer. Toch zitten er in Nederland steeds meer haken en ogen aan hout stoken in de tuin.
Gemeentes, milieuorganisaties en zelfs buren bemoeien zich ermee. En dat betekent dat er regels zijn waar je je aan moet houden, of je nu een vuurkorf, tuinhaard of houtkachel gebruikt. Dit zijn de belangrijkste zaken die je moet weten, want niet alles mag zomaar meer.
Hout stoken in de tuin: wat mag er eigenlijk nog?
Veel mensen denken dat een vuurtje maken in je eigen tuin altijd toegestaan is. Dat blijkt in de praktijk niet te kloppen.
Het algemene uitgangspunt in Nederland is dat open vuur in de buitenlucht verboden is, tenzij er een uitzondering geldt. Die uitzondering bestaat vaak voor vuurkorven, terrashaarden en barbecues, zolang ze veilig worden gebruikt en geen overlast veroorzaken.
Maar de precieze regels verschillen per gemeente. In sommige plaatsen zijn vuurkorven helemaal toegestaan, in andere mag het alleen op bepaalde tijden of onder strikte voorwaarden. Controle bij je gemeente is dus onmisbaar.
Overlast voor de buren: rook, stank en gezondheid
De meeste problemen rondom hout stoken gaan niet eens over brandgevaar, maar over rook en stank. Buren die hun ramen niet meer open durven te zetten of die last krijgen van prikkende ogen en benauwde luchtwegen: het komt vaak voor. Vooral mensen met astma of COPD hebben grote moeite met houtrook.
Daarom geldt in veel gemeenten de regel dat je geen hinder mag veroorzaken. Wordt jouw vuurtje door buren ervaren als ernstige overlast, dan kan de gemeente ingrijpen. Dat kan variëren van een waarschuwing tot een flinke boete.
Verboden tijdens smog of windstil weer
Er zijn ook landelijke richtlijnen die houtstoken beperken bij bepaalde weersomstandigheden. Tijdens smog, mist of windstil weer blijft de rook langer hangen en is de overlast veel groter. Het RIVM en gemeenten roepen dan op om helemaal geen hout te stoken.
Sommige gemeenten hebben hier zelfs een officieel stookverbod voor ingevoerd. Wie toch een vuurkorf aansteekt, kan in die periodes direct de fout ingaan.
Veiligheidsregels die je niet mag negeren
Naast overlast gaat het natuurlijk ook om veiligheid. Een vonkje kan genoeg zijn om brand te veroorzaken, vooral in droge periodes. Daarom mag je in Nederland nooit zomaar overal een vuurtje maken. Een paar veelvoorkomende regels:
Houd minimaal een paar meter afstand van gebouwen en schuttingen.
Gebruik een vonkenvanger of deksel op een vuurkorf.
Gebruik nooit benzine of spiritus om een vuur aan te steken.
Laat een vuur nooit onbeheerd achter.
Wie zich hier niet aan houdt, loopt niet alleen risico op een boete, maar ook op aansprakelijkheid als er schade ontstaat.
De rol van de gemeente en meldingen
Steeds meer gemeenten hebben een APV (Algemene Plaatselijke Verordening) waarin regels staan over vuur stoken. Daarin staat vaak precies vermeld of je een vuurkorf of tuinhaard mag gebruiken en onder welke omstandigheden.
Soms is er zelfs een meldingsplicht als je een vuurtje wilt maken, bijvoorbeeld bij evenementen of feestjes.
Daarnaast kunnen buren overlast direct melden bij de gemeente. Vaak wordt dan de milieupolitie of handhaving ingeschakeld. Het klinkt streng, maar de laatste jaren zijn meldingen van houtrook enorm toegenomen, zeker in dichtbevolkte wijken.
Houtkachels en nieuwe regels
Ook binnenshuis speelt het thema. Houtkachels en open haarden staan steeds meer onder druk vanwege de CO2-uitstoot en gezondheidsproblemen die ze veroorzaken. Er wordt zelfs gesproken over een verbod op oudere houtkachels in de toekomst.
Gemeenten als Utrecht en Amersfoort experimenteren al met zones waar houtstoken wordt ontmoedigd of tijdelijk verboden is. Dat sentiment slaat ook over naar de tuin, waar vuurkorven en terrashaarden steeds kritischer bekeken worden.
Wat mag je absoluut niet doen?
Samengevat zijn er een aantal dingen die in heel Nederland echt verboden of onverstandig zijn:
Afval of geverfd hout verbranden – dit is milieuvervuiling en kan leiden tot hoge boetes.
Stoken tijdens stookverbod of smogwaarschuwing – dit mag simpelweg niet.
Hinder veroorzaken voor buren – rook die anderen ziek maakt kan een verbod opleveren.
Stoken op de stoep of openbare weg – vuurkorven zijn alleen toegestaan op eigen terrein.
Wie zich hier niet aan houdt, loopt het risico dat de politie of brandweer ingrijpt.
Alternatieven voor gezelligheid zonder rook
Omdat houtstoken steeds meer ter discussie staat, kiezen veel mensen voor alternatieven. Denk aan een gasgestookte vuurtafel, een elektrische terrasverwarmer of zelfs een rookvrije pelletkorf.
Deze geven dezelfde warmte en sfeer, maar zonder de dikke rookpluimen en het risico op klachten van de buren. Het is niet zo nostalgisch als echt hout, maar wel veel praktischer en veiliger.
Conclusie: vuurtje in de tuin? Check de regels
Een vuurkorf of houtkachel in de tuin klinkt onschuldig, maar de regels in Nederland zijn een stuk strenger dan veel mensen denken.
Gemeentes hebben duidelijke voorschriften, het veroorzaken van overlast kan leiden tot boetes en tijdens smog of windstil weer geldt vaak een stookverbod.
Daarbij komt dat de maatschappelijke discussie steeds feller wordt: wat voor de één gezelligheid is, betekent voor de ander overlast en gezondheidsproblemen.
Wie toch graag een vuurtje maakt, doet er dus verstandig aan om de regels goed te kennen en rekening te houden met buren en omgeving. Want hout stoken in de tuin mag soms nog wel, maar lang niet meer op de vrije manier die mensen gewend waren.
