Voor miljoenen Nederlanders komt er mogelijk een financiële tegenvaller aan waar veel mensen geen idee van hebben.
Wie zijn of haar pensioen niet bij een pensioenfonds, maar bij een verzekeraar opbouwt, loopt het risico dat de Belastingdienst vanaf 2028 ineens belasting gaat heffen over het volledige opgebouwde pensioenvermogen.
Het gaat om ruim 1,6 miljoen mensen. Een situatie die simpel te voorkomen is, maar waar opvallend weinig werkgevers nu al actie op ondernemen.
De komende jaren verandert het Nederlandse pensioenstelsel ingrijpend. Werkgevers moeten oude contracten op tijd aanpassen, anders dreigen forse fiscale gevolgen voor werknemers én bedrijven.
Uitstel kan duizenden euro’s kosten en mogelijk ook impact hebben op toeslagen en vermogensposities.
Overgang naar het nieuwe pensioenstelsel: wat er verandert
Vanaf 1 januari 2026 begint Nederland officieel met de overgang naar een vernieuwd pensioenstelsel. Uiteindelijk stappen ruim 11 miljoen Nederlanders over. De uiterste datum waarop alles rond moet zijn, ligt op 1 januari 2028.
De meeste Nederlanders bouwen pensioen op via een pensioenfonds, maar ongeveer 20 procent heeft een pensioenverzekering bij een verzekeraar.
Deze groep is direct afhankelijk van beslissingen van werkgevers, die dergelijke regelingen moeten overzetten naar het nieuwe stelsel.
De cijfers van De Nederlandsche Bank laten zien dat er ongeveer 57.000 pensioencontracten bestaan tussen werkgevers en verzekeraars. Slechts een klein deel hiervan is tot nu toe aangepast. Uit schattingen blijkt dat slechts één op de vijf contracten tijdig is geactualiseerd.
Dat is zorgelijk, want het nieuwe stelsel brengt strengere fiscale regels met zich mee. Oude regelingen kunnen vanaf 2028 namelijk worden gezien als belastbaar inkomen in plaats van pensioenvermogen.
Waarom snel handelen noodzakelijk is
Tot 2028 geldt dat pensioen pas wordt belast zodra het maandelijks wordt uitgekeerd na pensionering.
Omdat de meeste mensen dan in een lagere belastingschijf vallen, is die belastingdruk relatief beperkt. Maar na de invoering van het nieuwe pensioenstelsel verandert dat compleet.
Voor mensen die nog in een oude regeling bij een verzekeraar zitten, ziet de Belastingdienst het opgebouwde pensioen straks niet meer als pensioen.
In plaats daarvan wordt het volledige bedrag — inclusief opgebouwd rendement — in één keer belast als inkomen.
Dat betekent:
hoge inkomstenbelasting over het volledige bedrag
mogelijk extra vermogensbelasting
verlies van recht op toeslagen, zoals huurtoeslag of zorgtoeslag
minder aftrekposten door hogere inkomensindicatie
Een klap die voor sommige werkenden kan oplopen tot tienduizenden euro’s aan belastingdruk.
Het probleem ontstaat vooral wanneer werkgevers traag handelen. Want werknemers kunnen dit niet zelf regelen: het is uitsluitend een taak van de werkgever.
Risico’s voor werknemers: meer dan alleen belasting
De gevolgen kunnen groot zijn. Wie jarenlang pensioen opbouwt in een regeling die niet op tijd is aangepast, kan opeens geconfronteerd worden met:
1. Een plotselinge hoge belastingaanslag
Het opgebouwd pensioen kan in één keer bij het inkomen worden opgeteld. Daardoor belandt iemand direct in de hoogste belastingtarieven.
2. Vermogensbelasting bij een hoog opgebouwd pensioen
Stijgt het vermogen boven de drempels, dan moet er extra belasting worden betaald.
3. Minder recht op toeslagen
Een hoger vermogen of inkomen betekent minder compensatie vanuit de overheid.
4. Onzekerheid over de toekomst
Mensen die dachten veilig richting pensioen te gaan, kunnen onverwacht financieel worden geraakt.
Deze risico’s gelden vooral voor mensen die hun pensioenverzekering al lange tijd hebben lopen. Hoe langer het opgebouwd bedrag, hoe groter de financiële gevolgen.
Werkgevers lopen óók risico’s bij te laat handelen
De gevolgen zijn niet alleen merkbaar voor werknemers. Ook werkgevers kunnen flinke problemen krijgen wanneer ze te laat overstappen op het nieuwe pensioenstelsel.
1. Boetes van de Belastingdienst
Werkgevers zijn verantwoordelijk voor correcte pensioenopbouw. Gebeurt dat niet, dan kan de fiscus ingrijpen.
2. Mogelijke claims van werknemers
Als werknemers door nalatigheid van de werkgever geld mislopen of extra belasting moeten betalen, kunnen zij die schade verhalen op het bedrijf.
3. Piekdrukte bij adviseurs en verzekeraars
Veel werkgevers wachten tot het laatste moment, waardoor verzekeraars en pensioenadviseurs straks overspoeld worden. Dat kan vertragingen veroorzaken waardoor deadlines alsnog niet worden gehaald.
De regeringscommissaris voor pensioentransitie, Fieke van der Lecq, waarschuwt daarom al langere tijd dat werkgevers meteen aan de slag moeten. Volgens haar staat te veel geld op het spel om dit voor zich uit te schuiven.
Waarom veel werkgevers nog niets doen
Ondanks alle waarschuwingen blijft het opvallend stil bij veel bedrijfsadministraties. Verschillende factoren spelen een rol:
Onwetendheid: veel werkgevers weten niet dat oude contracten problemen opleveren.
Complexiteit: pensioenregelingen zijn ingewikkeld, waardoor bedrijven de overstap liever uitstellen.
Kosten en tijd: het aanpassen van contracten kost tijd, advies en soms geld.
Gebrek aan urgentie: omdat 2028 nog “ver weg” lijkt, schuiven werkgevers het voor zich uit.
Verzekeraars verwachten dat de helft van de contracten pas vlak voor de deadline zal worden aangepast — met alle risico’s van dien.
Wat werknemers nú moeten doen
Wie bij een bedrijf werkt en twijfelt of de regeling al is aangepast, kan beter niet afwachten. Experts adviseren werknemers om actief bij hun werkgever te informeren. Hoe eerder het proces start, hoe kleiner de kans op problemen.
Vragen die werknemers kunnen stellen:
Is onze pensioenregeling al overgezet naar het nieuwe stelsel?
Zo niet, wanneer staat dat gepland?
Is onze adviseur al betrokken?
Zijn er risico’s voor werknemers als we te laat overstappen?
Werkgevers die zien dat personeel er zelf naar vraagt, zijn sneller geneigd om actie te ondernemen.
Oude pensioenregelingen: een tikkende tijdbom?
De combinatie van veranderende wetgeving, trage implementatie en grote financiële belangen zorgt voor een situatie die volgens experts riskant is.
Een groot deel van de Nederlandse werkenden merkt niets, omdat hun fonds automatisch overstapt. Maar voor mensen met een pensioenverzekering bij een verzekeraar ligt het anders.
Met ruim 1,6 miljoen betrokken Nederlanders gaat het om een aanzienlijke groep.
Wat moet er concreet gebeuren?
De oplossing is gelukkig simpel:
Werkgevers moeten hun pensioencontract bij de verzekeraar aanpassen naar een regeling die past binnen het nieuwe pensioenstelsel.
Dat is een administratieve handeling, maar die moet wel worden uitgevoerd. De nieuwe polissen liggen letterlijk klaar — ze moeten alleen nog worden geactiveerd.
De tijd begint te dringen
Hoewel 2028 nog ver weg lijkt, gaat het om grote aantallen en lange doorlooptijden. Pensioenadviseurs waarschuwen dat als tienduizenden bedrijven tegelijk overstappen, er een enorme piekdrukte ontstaat. In dat geval kan de deadline alsnog in gevaar komen.
Wie wil voorkomen dat opgebouwde pensioenrechten worden weggevreten door belasting, moet dus zorgen dat de overstap op tijd wordt geregeld.
