Bij het kiezen van groenten in de supermarkt grijpen veel mensen automatisch naar verse varianten. Toch zijn er ook genoeg liefhebbers van gemak, die kiezen voor groenten uit pot of blik.
Maar hoe zit het met de voedingswaarde? Zijn ingeblikte groenten echt minder gezond, of is dat een misvatting?
Hoewel conserven soms worden gezien als minder voedzaam, is dat niet helemaal terecht.
Sterker nog, in sommige gevallen kunnen blikgroenten zelfs een slimmere keuze zijn dan verse. In dit artikel duiken we dieper in de feiten en fabels rondom pot- en blikgroenten.
De oorsprong en het gemak van conserven
Groenten in potten en blikken zijn geen moderne uitvinding. Al in de 19e eeuw werd voedsel geconserveerd door het inblikken en verhitten ervan.
Dit proces werd ontwikkeld om soldaten en zeelieden van langdurig houdbaar voedsel te voorzien. Vandaag de dag zijn conserven voor veel mensen een snelle, makkelijke en betaalbare oplossing.
Een van de grootste voordelen van ingeblikte groenten is de lange houdbaarheid. Waar verse groenten binnen een paar dagen kunnen bederven, kunnen conserven maanden tot zelfs jaren meegaan zonder kwaliteitsverlies.
Dit betekent minder voedselverspilling en een voorraadkast die altijd gevuld is met gezonde opties.
Maar blijft de voedingswaarde ook behouden? Veel mensen geloven dat verse groenten per definitie gezonder zijn, simpelweg omdat ze niet bewerkt zijn. Laten we eens kijken naar de feiten.
Blijven voedingsstoffen behouden bij conservering?
De voedingswaarde van groenten wordt bepaald door de aanwezigheid van macronutriënten (koolhydraten, vetten, eiwitten) en micronutriënten (vitamines en mineralen).
Het conserveringsproces heeft nauwelijks invloed op macronutriënten. Koolhydraten, vetten en eiwitten blijven grotendeels onaangetast, wat betekent dat ingeblikte groenten nog steeds een goede bron van voedingsstoffen zijn.
Bij vitamines ligt het iets ingewikkelder. Wateroplosbare vitamines, zoals vitamine C en bepaalde B-vitamines, kunnen afnemen door verhitting.
Dit komt doordat deze vitamines gevoelig zijn voor hoge temperaturen en water. Groenten die gekookt of verhit worden, verliezen daarom een deel van deze voedingsstoffen – of ze nu ingeblikt zijn of vers worden bereid.
Daartegenover staat dat vetoplosbare vitamines (zoals vitamine A, D, E en K) beter bestand zijn tegen hitte en grotendeels behouden blijven.
Bovendien bevatten sommige ingeblikte groenten zelfs méér van bepaalde voedingsstoffen dan verse, simpelweg omdat ze direct na de oogst verwerkt worden en niet eerst dagen of weken in de supermarkt liggen.
Daarnaast kan het kookproces van conserven bepaalde antioxidanten beter beschikbaar maken. Een goed voorbeeld hiervan is lycopeen, een antioxidant die in tomaten zit. In ingeblikte tomaten is de hoeveelheid lycopeen vaak hoger dan in verse tomaten, omdat de verhitting de opname door het lichaam vergemakkelijkt.
Toevoegingen en etiketten: waar moet je op letten?
Een belangrijk punt bij conserven is dat er soms extra ingrediënten worden toegevoegd. Zo kan er zout of suiker in worden verwerkt om de smaak en houdbaarheid te verbeteren.
Dit is vooral het geval bij groenten in sauzen of ingemaakte varianten zoals doperwten met worteltjes in een zoete vloeistof.
Wil je de gezondste keuze maken? Check dan altijd het etiket en kies bij voorkeur voor varianten zonder toegevoegde suikers of met een laag natriumgehalte. Er zijn steeds meer merken die conserven aanbieden met minimale toevoegingen.
Daarnaast kan er een andere zorg zijn: Bisfenol A (BPA). Dit is een chemische stof die wordt gebruikt in de binnenlaag van sommige conservenblikken.
BPA kan in kleine hoeveelheden in het voedsel terechtkomen en wordt gelinkt aan mogelijke verstoringen van het hormoonsysteem.
Onderzoek, zoals een studie van Harvard, laat zien dat mensen die meerdere dagen achter elkaar ingeblikt voedsel eten, hogere BPA-waarden in hun lichaam kunnen hebben dan mensen die uitsluitend verse voeding consumeren.
Toch is het risico in Europa relatief klein. Strenge regelgeving beperkt de hoeveelheid BPA die in voedselverpakkingen mag zitten. Bovendien stappen steeds meer fabrikanten over op BPA-vrije blikken of glazen potten, die deze zorg volledig wegnemen.
Wil je BPA helemaal vermijden? Kies dan voor groenten in glazen potten, want deze bevatten geen BPA en zijn bovendien makkelijk opnieuw te gebruiken.
Duurzaamheid en milieuvriendelijkheid van conserven
Naast voedingswaarde is duurzaamheid een belangrijk aspect om mee te nemen in de keuze tussen verse en ingeblikte groenten.
Het verrassende is dat conserven in sommige gevallen juist een duurzamere keuze kunnen zijn. Dit komt doordat de groenten vaak worden geoogst in het juiste seizoen en direct verwerkt.
Hierdoor is er minder energie nodig voor transport en opslag dan bij verse groenten die buiten het seizoen worden geïmporteerd.
Daarnaast zijn ingeblikte groenten minder afhankelijk van energie-intensieve kassen, die vaak nodig zijn om verse groenten in de winter te kunnen aanbieden. Dit verlaagt de ecologische voetafdruk van conserven aanzienlijk.
Een ander belangrijk punt is voedselverspilling. Verse groenten hebben een korte houdbaarheid en worden vaak weggegooid als ze niet op tijd worden gebruikt.
Conserven gaan veel langer mee, waardoor ze een slimme optie zijn voor mensen die minder vaak boodschappen doen of voedselverspilling willen verminderen.
Wat is de beste keuze?
Het antwoord op de vraag of pot- en blikgroenten net zo gezond zijn als verse, is genuanceerd. Er zijn enkele verschillen in voedingswaarde, maar over het algemeen blijft het grootste deel van de voedingsstoffen behouden.
In sommige gevallen, zoals bij tomaten, kunnen conserven zelfs voedzamer zijn dan hun verse tegenhangers.
- Wil je de gezondste keuze maken? Houd dan rekening met de volgende tips:
- Kies blikgroenten zonder toegevoegde suikers of zout.
- Â Geef de voorkeur aan BPA-vrije verpakkingen of glazen potten.
-  Let op het seizoen: in de winter kunnen conserven een duurzamere keuze zijn dan geïmporteerde verse groenten.
- Â Wissel verse, diepvries- en blikgroenten af voor een gevarieerd eetpatroon.
Of je nu kiest voor verse of geconserveerde groenten, het belangrijkste is dat je voldoende groenten eet. Een gevarieerd en gebalanceerd dieet is altijd de sleutel tot een gezonde levensstijl. Dus de volgende keer dat je door de supermarkt loopt, weet je dat groenten uit pot of blik helemaal geen slechte keuze hoeven te zijn!
