Tanken is voor veel automobilisten al geen pretje, maar het vooruitzicht dat de prijzen binnenkort nóg verder stijgen, jaagt menig Nederlander extra schrik aan. Sinds 2022 profiteren we van een tijdelijke accijnsverlaging, maar die regeling staat onder druk. Als de overheid besluit om dit voordeel te schrappen, kan dat resulteren in een forse stijging van de literprijs – met alle gevolgen van dien.
Accijnsverlaging: een adempauze of slechts uitstel van executie?
In april 2022 besloot de overheid in te grijpen in de torenhoge brandstofprijzen door de accijns op benzine en diesel tijdelijk te verlagen. Voor veel mensen betekende dat even ademhalen. De verlaging scheelde maar liefst 17,3 cent per liter benzine en 11 cent op diesel – een flinke meevaller voor wie regelmatig moet tanken.
Toch was van meet af aan duidelijk dat deze maatregel tijdelijk was. Inmiddels is de deadline verplaatst naar 1 januari 2026. Tegen die tijd wordt er opnieuw beslist of de accijnsverlaging nog langer in stand blijft, of dat we massaal de hoofdprijs gaan betalen voor een volle tank.
Politiek speelt een grote rol in je portemonnee
De brandstofprijs bestaat uit meer dan alleen olieprijzen. Sterker nog: meer dan de helft van wat je betaalt aan de pomp gaat rechtstreeks naar de staatskas in de vorm van accijnzen en btw. Dat maakt de rol van de overheid groter dan veel mensen denken.
Volgens kenners zoals Paul van Selms van UnitedConsumers bestaat de huidige brandstofprijs voor zo’n 54 procent uit belastingen. Met andere woorden: niet alleen de olieproducenten bepalen de prijs, maar Den Haag heeft minstens zo veel invloed.
25 cent per liter duurder? Het is niet ondenkbaar
Als de verlaging in 2026 daadwerkelijk wordt geschrapt, kan dat betekenen dat benzine en diesel in één klap tientallen centen per liter duurder worden. De verwachting is een stijging van rond de 25 cent per liter. Voor iemand die wekelijks 50 liter tankt, betekent dat zomaar €12,50 extra per week – oftewel ruim €50 per maand.
Die stijging kan er flink inhakken, zeker in een tijd waarin ook boodschappen, huur en energie fors duurder zijn geworden. Voor veel mensen is de auto geen luxe, maar noodzaak – denk aan mensen met onregelmatige werktijden, bewoners van dorpen met slecht OV of gezinnen met kinderen.
Wereldwijde onrust en olieproductie: geen zekerheid
Hoewel we geneigd zijn om bij dure brandstof direct te wijzen naar conflicten in het Midden-Oosten of spanningen in olieproducerende landen, blijkt in de praktijk dat politieke beslissingen in eigen land minstens zo zwaar wegen.
OPEC, de organisatie van olie-exporterende landen, heeft de afgelopen jaren wel geprobeerd de olieprijs te beïnvloeden door de productie te verhogen of juist te verlagen. Maar interne verdeeldheid binnen OPEC heeft hun slagkracht flink verminderd. En dus is de invloed op onze pompprijzen relatief beperkt.
Nederland bepaalt zelf het grootste deel van de prijs
In plaats van te kijken naar wat Saudi-Arabië of Rusland doen, is het belangrijker wat het ministerie van Financiën in Den Haag beslist. De accijnzen zijn immers grotendeels nationaal beleid. Daardoor kan een kabinetsbesluit het verschil maken tussen een acceptabele of pijnlijke tankbeurt.
Het lastige is dat we nu te maken hebben met een demissionair kabinet. Dat betekent dat er voorzichtiger wordt omgegaan met gevoelige onderwerpen als belastingen. Toch is het onduidelijk wat het nieuwe kabinet zal doen zodra het aantreedt. Wordt de verlaging verlengd? Of moeten we ons echt voorbereiden op fors hogere prijzen?
Invloed op koopkracht en inflatie
Brandstof is een basisbehoefte voor miljoenen mensen. Als de prijs daarvan stijgt, heeft dat directe gevolgen voor de koopkracht.
Bovendien werkt duurdere brandstof door in andere sectoren, zoals transport, logistiek en uiteindelijk zelfs de prijzen in de supermarkt. Vrachtwagens, bestelbusjes, taxi’s – allemaal draaien ze op brandstof. Als die duurder wordt, stijgen de kosten overal.
Ook op de inflatie heeft dit effect. Hogere pompprijzen kunnen een nieuwe inflatiegolf aanwakkeren, precies op het moment dat we dachten dat de prijzen zich weer een beetje aan het normaliseren waren.
Wat kun je als automobilist zelf doen?
Hoewel je weinig invloed hebt op wat Den Haag beslist, kun je als bestuurder zelf wel enkele slimme stappen zetten om je brandstofkosten in de hand te houden. Een aantal praktische tips:
– Rijd zuinig:
Anticiperen op het verkeer, tijdig schakelen en je snelheid beperken tot 100 km/u op de snelweg helpt écht. Het verlaagt je verbruik en dus je kosten.
– Vergelijk tankstations:
De prijsverschillen tussen tankstations kunnen oplopen tot wel 10 cent per liter. Gebruik een app of websites zoals ANWB Tankservice om te zien waar je het goedkoopst tankt in de buurt.
– Check je bandenspanning:
Te zachte banden zorgen voor meer rolweerstand, en dus voor hoger verbruik. Maandelijks je bandenspanning checken is een kleine moeite die loont.
– Overweeg carpoolen of elektrisch rijden:
Als je met collega’s kunt meerijden, scheelt dat direct in je tankbeurten. Of kijk of je de overstap naar elektrisch rijden aantrekkelijker kunt maken, zeker met subsidies en lagere wegenbelasting in het vooruitzicht.
De toekomst blijft onzeker
Wat de overheid uiteindelijk beslist over de accijnsverlaging blijft voorlopig koffiedik kijken. Maar dat het effect op jouw portemonnee groot kan zijn, staat vast. Houd dus de ontwikkelingen goed in de gaten, blijf slim tanken en bereid je voor op een mogelijke klap aan de pomp vanaf 2026.
Want één ding is zeker: een volle tank wordt er voorlopig niet goedkoper op.
Bron: Autogekte.nl
