In het rustige grensdorp Ter Apel is het al jaren onrustig. Waar het ooit bekend stond als een plek van saamhorigheid, zijn de gemoederen inmiddels flink verhit. De aanwezigheid van het aanmeldcentrum voor asielzoekers, het grootste van Nederland, zorgt steeds vaker voor spanningen in de gemeenschap. En nu is er een nieuwe wending: burgers hebben het heft in eigen handen genomen. De oprichting van een burgerwacht zorgt voor steun én controverse.
Een groeiend gevoel van onveiligheid
Al langere tijd geven inwoners van Ter Apel aan dat het dagelijks leven in hun dorp is veranderd. Waar kinderen vroeger nog alleen buiten speelden en deuren gewoon openstonden, is dat vertrouwen bij veel mensen verdwenen. Verhalen over winkeldiefstallen, intimidatie en vernielingen doen al geruime tijd de ronde.
Hoewel het zeker niet om alle asielzoekers gaat, richten de klachten zich met name op een groep kansarme alleenreizende mannen, vaak afkomstig uit veilige landen.
Zij blijven hangen in het asielproces zonder zicht op verblijf, maar veroorzaken volgens bewoners wel de meeste problemen. Die frustratie is door de jaren heen gegroeid, mede doordat veel inwoners vinden dat de landelijke overheid hen in de steek laat.
Burgerwacht Ter Apel grijpt in
Uit die onvrede is recent een burgerwacht ontstaan. Een groep dorpsbewoners heeft zich verenigd onder de naam ‘Burgerwacht Ter Apel’. Hun doel is helder: hun woonplaats terugveroveren op de overlast en het onveiligheidsgevoel aanpakken. Ze lopen ’s avonds en ’s nachts rondes door het dorp, houden toezicht en staan paraat om in te grijpen bij verdachte situaties.
Een recent voorval bracht het initiatief direct in de schijnwerpers. Twee mannen die ervan verdacht werden te willen inbreken in een woning, werden op heterdaad betrapt door een oplettende buurtbewoner.
Die schakelde niet de politie, maar de burgerwacht in. Wat volgde was een achtervolging door de wijk en uiteindelijk de aanhouding van de verdachten door burgers. Ze werden daarbij vastgebonden tot de politie arriveerde.
Opluchting én vragen
In de dagen na het incident ging het nieuws razendsnel rond, zowel lokaal als online. Veel inwoners uit Ter Apel reageren opgelucht. Eindelijk, zo klinkt het, wordt er opgetreden tegen wat zij al jaren als een probleem ervaren. Er heerst een gevoel dat er eindelijk iemand luistert – ook al is het dan niet de overheid.
Toch roept de actie ook vragen op. Want hoewel het begrijpelijk is dat mensen de controle over hun eigen veiligheid willen terugpakken, schuurt het optreden van de burgerwacht tegen de grenzen van wat wettelijk is toegestaan.
Mensen vastbinden is in principe verboden, en de politie blijft benadrukken dat burgers in geval van nood altijd eerst 112 moeten bellen en zich niet in gevaar moeten begeven.
Politiek verdeeld over initiatief
De situatie in Ter Apel is inmiddels ook op het bordje van de landelijke politiek beland. Lokale politici zijn verdeeld. Sommige partijen begrijpen de oprichting van de burgerwacht als een noodkreet. Zij wijzen op jarenlange overbelasting van het dorp, een gebrek aan politiecapaciteit en een onevenredige verdeling van de opvang.
Andere partijen waarschuwen juist voor de risico’s van eigenrichting. Zij vinden dat handhaving van de wet en orde nooit mag verschuiven van politie naar burgers. De vrees is dat dit soort initiatieven op termijn kunnen leiden tot escalatie, discriminatie of willekeur.
De burgemeester van Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, heeft inmiddels aan de bel getrokken in Den Haag. Hij pleit voor meer mankracht, meer ondersteuning en een structurele oplossing die de druk op het dorp verlicht.
Steun en kritiek op sociale media
Online leidt het optreden van de burgerwacht tot felle discussies. Aan de ene kant zijn er duizenden steunbetuigingen. Veel mensen vinden dat de overheid de inwoners te lang heeft genegeerd en zien het initiatief als een dappere en logische stap. “Als de overheid faalt, dan is het logisch dat mensen zelf opstaan,” is een veelgehoorde reactie.
Anderen vinden het juist gevaarlijk. Zij wijzen op de risico’s van ‘eigen rechter spelen’ en vrezen voor verdere polarisatie. Vooral op platforms als X en Facebook ontstaan verhitte discussies, waarin het onderwerp steeds breder wordt getrokken naar het landelijke asielbeleid en de omgang met overlastgevers.
Een dorp op drift
Wat er nu gebeurt in Ter Apel, is eigenlijk het gevolg van jarenlange opbouwende frustratie. Veel bewoners voelen zich niet gehoord door de landelijke politiek. De voortdurende overlast, het gevoel van onveiligheid en het uitblijven van tastbare oplossingen hebben geleid tot wantrouwen en woede.
Dat juist nu een burgerwacht ontstaat, zegt iets over hoe diep het vertrouwen is gezakt. In een ideale situatie zouden burgers nooit zelf hoeven optreden om orde te handhaven.
Maar de realiteit in Ter Apel laat zien dat mensen zich in de steek gelaten voelen en zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun directe leefomgeving.
Wat nu?
De situatie in Ter Apel is een alarmsignaal. Niet alleen over het lokale ongenoegen, maar ook over de landelijke asielaanpak, spreiding van opvang en het gebrek aan structurele maatregelen tegen overlastgevers. De burgerwacht is daar een rechtstreeks gevolg van – geen oorzaak.
Of het initiatief op de lange termijn houdbaar is, valt te bezien. Zonder duidelijke afspraken en grenzen kan de lijn tussen toezicht en eigenrichting al snel vervagen.
Daarom is het cruciaal dat er vanuit politiek Den Haag snel actie komt, zowel op het gebied van veiligheid als opvangbeleid.
Ter Apel heeft duidelijk gemaakt: zo kan het niet langer. En of je het nu eens bent met de burgerwacht of niet, het is duidelijk dat de roep om verandering luider klinkt dan ooit.
Bekijk de beelden hier:
Bron: Mannenpage.nl
