Het aanmeldcentrum in Ter Apel loopt opnieuw tegen de grenzen van zijn capaciteit aan. Waar normaal gesproken plek is voor zo’n tweeduizend asielzoekers, zit het aantal opvangplekken inmiddels weer bijna helemaal vol.
Volgens berichten van De Telegraaf is het aantal mensen dat in het centrum moet overnachten de afgelopen dagen snel opgelopen. Voor de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, brengt dit grote problemen met zich mee.
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) moet namelijk hoge dwangsommen betalen als het maximum van tweeduizend plekken wordt overschreden.
Tot nu toe is er al ruim 1,5 miljoen euro aan boetes uitgekeerd aan de gemeente, wat duidelijk maakt dat het probleem al langere tijd speelt en dat structurele oplossingen nog steeds uitblijven.
Minister Van Weel bezoekt Ter Apel
Demissionair asielminister David van Weel (VVD) bracht maandag voor het eerst een officieel bezoek aan het aanmeldcentrum.
Hij kreeg een rondleiding en sprak met medewerkers over de huidige situatie. Van Weel trok daarbij een opmerkelijke vergelijking: “Het is een beetje alsof jullie een strandtent runnen. Het kan enorm druk zijn en dan weer rustig. Dat klopt toch?”
Volgens de minister ligt de kern van het probleem niet zozeer bij de instroom, maar vooral bij de doorstroom.
Asielzoekers die in Ter Apel aankomen, moeten vaak nog lang wachten voordat ze naar een andere locatie in Nederland kunnen worden overgeplaatst. Hierdoor raakt het centrum steeds voller, ondanks dat de instroom op dit moment relatief lager is dan in eerdere piekperiodes.
Kosten lopen snel op
De financiële druk is een belangrijk punt van zorg. Elke dag dat het aanmeldcentrum meer dan tweeduizend mensen moet opvangen, kost het COA 50.000 euro aan dwangsommen.
Voor de gemeente Westerwolde is dit bedrag bedoeld als compensatie voor de overlast en druk op de lokale gemeenschap.
In totaal is er al meer dan 1,5 miljoen euro aan dwangsommen betaald. Dit bedrag illustreert niet alleen de ernst van de situatie, maar ook dat er al maanden geen structurele oplossing wordt gevonden. Het roept vragen op of de huidige aanpak wel toekomstbestendig is en hoe lang dit nog kan doorgaan zonder ingrijpende maatregelen.
Overlast door kleine groep asielzoekers
Naast de volle opvang speelt er in Ter Apel nog een ander probleem dat voor veel onrust zorgt. Een kleine groep overlastgevende asielzoekers maakt het dorp en de omgeving al langere tijd onveilig.
Bewoners klagen over diefstallen, intimidatie en kleine criminaliteit, waardoor de druk op het dorp en de politie verder toeneemt.
Minister Van Weel heeft aangegeven te willen onderzoeken of strengere maatregelen mogelijk zijn. Hij verwees daarbij naar de zogenoemde procesbeschikbaarheidslocaties (PBL).
Dit zijn sobere opvangplekken met een strenger regime, waar kansarme en overlastgevende asielzoekers minder bewegingsvrijheid hebben. Volgens de minister is het noodzakelijk om te kijken naar individuele gevallen die steeds opnieuw voor problemen zorgen.
Onrust onder bewoners
De overlast heeft de afgelopen maanden geleid tot onrust onder de bewoners van Ter Apel. Meerdere keren trokken groepen inwoners eropuit om zelf controles uit te voeren bij de grens of rondom het dorp.
Zij willen asielzoekers tegenhouden of in elk geval zicht houden op de instroom. Deze burgeracties worden door de minister sterk afgeraden, maar geven wel aan hoe groot de frustratie in de regio inmiddels is.
Voor veel inwoners voelt het alsof de overheid de grip op de situatie kwijt is. De combinatie van een bijna overvolle opvanglocatie en aanhoudende incidenten voedt het gevoel dat de veiligheid en leefbaarheid onder druk staan.
Doorstroom blijft grootste knelpunt
Hoewel de instroom van nieuwe asielzoekers momenteel iets lager is, wordt het probleem vooral veroorzaakt door de trage doorstroom.
Asielzoekers die in Ter Apel binnenkomen, kunnen vaak niet snel naar een andere opvanglocatie. Er is een tekort aan geschikte opvangplekken in de rest van het land, waardoor Ter Apel het grootste deel van de druk moet opvangen.
De minister gaf toe dat dit een structureel probleem is. Zolang de doorstroom niet beter wordt geregeld, zal het aanmeldcentrum regelmatig tegen zijn grenzen aanlopen. De vraag is vooral hoe dit op korte termijn kan worden opgelost, want de gemeente Westerwolde en de bewoners van Ter Apel trekken steeds luider aan de bel.
Mogelijke oplossingen en discussie
Het idee van strengere opvanglocaties zoals de PBL roept discussie op. Voorstanders zien het als een manier om overlastgevende asielzoekers beter te beheersen en de rust in dorpen als Ter Apel terug te brengen.
Tegenstanders vrezen dat deze aanpak de rechten van asielzoekers te veel beperkt en dat Nederland zijn internationale verplichtingen niet nakomt.
Daarnaast is er de vraag of strengere opvanglocaties daadwerkelijk bijdragen aan een betere doorstroom. Zolang er onvoldoende reguliere opvangplekken zijn, blijft de druk op Ter Apel bestaan.
Gevolgen voor de gemeenschap
Voor de bewoners van Ter Apel zijn de gevolgen duidelijk merkbaar. Winkeliers en ondernemers klagen over diefstallen en kleine incidenten, terwijl inwoners zich zorgen maken over hun veiligheid.
Tegelijkertijd benadrukken anderen dat de grote meerderheid van de asielzoekers geen problemen veroorzaakt en juist slachtoffer is van een falend opvangsysteem.
Toch is het beeld dat een klein deel van de groep voor veel overlast zorgt moeilijk weg te nemen. Dit maakt het gesprek in de lokale gemeenschap vaak gespannen en gepolariseerd.
Wat er nu moet gebeuren
De situatie in Ter Apel laat zien dat de asielopvang in Nederland op een breekpunt staat. Zolang er geen structurele oplossingen worden gevonden voor de doorstroom, blijft het aanmeldcentrum steeds opnieuw tegen zijn grenzen aanlopen.
Voor de gemeente Westerwolde en haar inwoners betekent dit een voortdurende druk, zowel sociaal als financieel.
Minister Van Weel heeft aangegeven verder onderzoek te willen doen naar strengere maatregelen en betere doorstroom.
De komende weken zal duidelijk moeten worden of er daadwerkelijk stappen worden gezet om de situatie te verbeteren. Voor de bewoners van Ter Apel en de medewerkers van het aanmeldcentrum is het vooral afwachten of woorden eindelijk worden omgezet in daden.
Conclusie
Het aanmeldcentrum in Ter Apel staat opnieuw op omvallen door de toestroom van asielzoekers en de trage doorstroom naar andere locaties.
Met boetes die oplopen tot miljoenen euro’s, onrust onder bewoners en een minister die nog zoekende is naar oplossingen, blijft de situatie uiterst gespannen.
De roep om verandering wordt steeds luider. Of dit nu gaat via strengere opvanglocaties, een betere spreiding over Nederland of een combinatie van beide: zonder snelle actie lijkt de druk op Ter Apel voorlopig niet af te nemen.
Bron: Hart van Nederland
