Rayan, 43 jaar oud, stelt een vraag die menig Nederlander doet glimlachen of de wenkbrauwen doet fronsen: “Waarom eten Nederlanders toch stamppot? Daar zit toch helemaal geen smaak aan?” Rayan heeft zijn hele leven in een multiculturele buurt gewoond en ontdekte er de rijke en gevarieerde smaken van gerechten uit alle hoeken van de wereld.
Hoewel hij Nederland al vele jaren zijn thuis noemt, blijft het hem verbazen hoe geliefd de eenvoudige stamppot in Nederland is. Hij begrijpt het gewoon niet, en voor hem is stamppot niet meer dan aardappelpuree gemengd met een paar groentes en soms wat worst. “Ik heb veel respect voor de Nederlandse cultuur, maar stamppot zal ik nooit begrijpen,” zegt hij, met een lichte verbazing in zijn stem.
Zijn verwondering over de populariteit van dit gerecht is iets dat Rayan regelmatig met zijn vrienden deelt. Voor hem voelt stamppot smaakloos aan, zonder de complexiteit die hij gewend is in de gerechten uit zijn eigen cultuur en die van zijn vrienden.
“Wanneer ik stamppot proef, voel ik dat er iets ontbreekt,” legt hij uit. “Het is alsof ik iets eet dat nog niet af is.” Voor Rayan is eten een belevenis van rijke, gelaagde smaken, en stamppot valt voor hem in de categorie ‘simpel’ – misschien té simpel.
Toch stuit hij vaak op verrassende reacties als hij zijn mening deelt met zijn Nederlandse vrienden en kennissen. “Ze kijken me soms verbaasd aan,” lacht hij. “Voor hen is stamppot een echt comfortfood, iets dat herinneringen oproept aan vroeger. Ze vertellen dan over koude winternachten waarin ze bij hun moeder aan tafel schoven voor een warme maaltijd. Voor hen is het een gevoel van thuis.”
Hij begrijpt wel dat er een emotionele waarde aan stamppot verbonden is, maar dat verklaart voor hem nog steeds niet waarom zoveel mensen dit gerecht lekker vinden.
“Ik heb vrienden die me uitleggen dat de simpelheid juist de kracht is,” vertelt Rayan. “Zij zeggen dat de aardappels, groente en vlees pure smaken zijn en dat je niets anders nodig hebt. Maar ik ben gewoon gewend aan gerechten met meer kruiden en specerijen. Voor mij is het niet af als er geen pittige of kruidige elementen in zitten.”
Zijn vrienden lachen er vaak om en dagen hem uit om het gerecht dan zelf wat op te peppen. “Ik heb het geprobeerd met wat extra knoflook en een beetje komijn, maar ik bleef het saai vinden,” lacht hij.
Voor veel Nederlanders is stamppot echter meer dan alleen een maaltijd; het is een stukje cultuur, een traditie die door generaties wordt doorgegeven. “Het is niet alleen het eten zelf, het gaat om de herinneringen die erbij horen,” kreeg Rayan eens te horen van zijn buurman Jan.
Jan vertelde hem over de koude, gure avonden in zijn jeugd, wanneer hij na een dag buiten spelen thuiskwam en de geur van boerenkoolstamppot met rookworst zijn ouders’ keuken vulde. “Voor mij is stamppot een gerecht dat ik associeer met warmte, familie, en gezelligheid,” legde Jan uit.
Rayan erkent dat hij op een andere manier naar eten kijkt. “In mijn familie is eten niet alleen een noodzaak, het is een kunst,” zegt hij. “Een gerecht moet een rijke smaak hebben en moet je het liefst verrassen met verschillende lagen en combinaties.”
Hij geeft eerlijk toe dat zijn cultuur sterk beïnvloed is door een mix van Mediterrane en Oosterse kruiden, iets dat hij niet terugziet in het Nederlandse eten. “Als wij eten, willen we genieten van de complexiteit van smaken. Dat mis ik bij stamppot,” merkt hij op.
Toch is er wel een ding dat Rayan waardeert aan het Nederlandse gerecht: de eenvoud. “Soms, als ik geen zin heb om uitgebreid te koken, kan ik de charme van een simpel gerecht wel begrijpen,” zegt hij. Hij vertelt dat hij soms zelfs zijn eigen versie van stamppot maakt, waarbij hij zijn favoriete kruiden toevoegt om er een persoonlijk tintje aan te geven.
“Ik maak het dan met wat chili, komijn en verse koriander. Het is misschien geen echte stamppot meer, maar zo heb ik toch iets van die Hollandse traditie in mijn maaltijd,” legt hij uit.
Hoewel hij de liefde voor stamppot misschien nooit helemaal zal begrijpen, waardeert Rayan het wel dat eten voor iedereen anders betekent.
“Ik heb respect voor de Nederlandse cultuur en voor wat het gerecht voor hen betekent,” zegt hij. Hij begrijpt dat het eten van stamppot meer is dan alleen de smaak, het is een ervaring die mensen verbindt en een stukje van hun identiteit vertegenwoordigt.
Ondanks zijn verwondering over stamppot, heeft Rayan geleerd dat smaken en gewoonten veel zeggen over waar mensen vandaan komen en wat hen belangrijk is. “Ik denk dat ik de smaak nooit echt zal waarderen zoals anderen dat doen, maar het heeft me wel geleerd dat eten meer is dan smaak alleen,” besluit hij.
En wie weet, misschien brengt hij op een dag een eigen versie van stamppot op de markt – eentje met net dat beetje extra kruiden waar hij zo van houdt.
