Bezoekers van de Utrechtse Heuvelrug worden momenteel dringend verzocht om de bossen te mijden. De reden? Een wolf die zich agressief en onvoorspelbaar gedraagt. Langs verschillende toegangswegen staan tekstkarren met daarop de duidelijke boodschap: “Mijd bos Utrechtse Heuvelrug”.
Ook verwijzen de borden naar de website van de provincie Utrecht, waar meer informatie te vinden is over de situatie. De waarschuwingen zijn een direct gevolg van een recent incident waarbij een kind werd gebeten in het bos bij Austerlitz.
Wolf Bram zorgt voor onrust in de regio
De wolf waar het om draait, draagt de codenaam GW3237m, maar staat inmiddels in de volksmond bekend als wolf Bram.
Deze wolf is geen onbekende voor natuurbeschermers en overheden. Hij is al eerder in verband gebracht met verontrustend gedrag richting mensen. Nu de wolf daadwerkelijk een kind heeft aangevallen, is de situatie ernstig genoeg om tot actie over te gaan.
Het incident vond vorige week plaats in het bosgebied bij de Pyramide van Austerlitz. Volgens de Zoogdiervereniging werd het kind uit het niets aangevallen en meegesleurd. Alle aanwijzingen wijzen in de richting van Bram als de dader. De provincie Utrecht heeft inmiddels besloten dat de wolf afgeschoten moet worden. Toch loopt hij op het moment van schrijven nog steeds rond in het natuurgebied.
Gezamenlijke oproep van overheden en beheerders
Niet alleen de provincie Utrecht, maar ook de gemeenten Leusden, Utrechtse Heuvelrug, Woudenberg en Zeist zijn bij deze situatie betrokken.
Samen met landschapsbeheerders hebben ze een dringende oproep gedaan aan het publiek: blijf voorlopig uit de bossen tussen de snelwegen A12 en A28. Dit gebied omvat meerdere natuurterreinen en landgoederen die normaal gesproken drukbezocht worden door wandelaars, fietsers en gezinnen met kinderen.
De autoriteiten noemen het gedrag van de wolf “afwijkend en zorgwekkend”. In normale omstandigheden mijden wolven mensen.
Ze zijn schuw, blijven op afstand en laten zich zelden zien. Maar wolf Bram lijkt steeds minder schuw te worden. Dat hij zich ophoudt in de buurt van recreatiegebieden en zelfs mensen nadert – en nu dus ook daadwerkelijk heeft gebeten – maakt hem een direct gevaar.
Waarom dit gedrag zorgwekkend is
Wolven zijn van nature geen dieren die snel contact zoeken met mensen. In Nederland, waar de wolf sinds enkele jaren weer voorkomt, hebben we tot nu toe weinig problemen gekend. Maar Bram laat gedrag zien dat experts zorgen baart.
Zijn aanvallen op mensen – iets wat wereldwijd zelden voorkomt – duiden erop dat hij zijn natuurlijke angst voor mensen is verloren. Dat maakt hem onvoorspelbaar en gevaarlijk.
Volgens kenners is het bovendien extra zorgwekkend dat Bram welpen heeft. Normaal gesproken zijn wolven in deze periode extra beschermend richting hun kroost, wat het risico op agressie nog verder vergroot. Als een wolf zich bedreigd voelt, kan hij sneller aanvallen – zeker wanneer hij zich in de nabijheid van mensen bevindt.
Maatregelen: van borden tot mogelijk afschot
Om de veiligheid van bezoekers te waarborgen, zijn er meerdere maatregelen genomen. De opvallendste zijn de tekstkarren en borden die automobilisten en wandelaars oproepen om het bosgebied voorlopig te mijden. Daarnaast zijn er patrouilles opgevoerd in de regio en houden natuurbeheerders het gedrag van de wolf nauwlettend in de gaten.
De provincie heeft laten weten dat er een ontheffing is aangevraagd om wolf Bram af te mogen schieten. Dat is geen beslissing die lichtvaardig genomen wordt.
In Nederland zijn wolven namelijk een beschermde diersoort, en afschot mag alleen als er sprake is van een acuut gevaar voor de volksgezondheid of veiligheid. Na het bijtincident lijkt aan die voorwaarde voldaan.
Wat betekent dit voor bezoekers van de Heuvelrug?
Voorlopig wordt afgeraden om de natuurgebieden op de Utrechtse Heuvelrug te betreden, vooral in de zone tussen de A12 en A28. Het gaat onder andere om de gebieden bij Austerlitz, landgoed Den Treek, de Kaapse Bossen en het gebied bij Leersum.
Zelfs als je als volwassene denkt dat je weinig risico loopt, blijft het advies om weg te blijven belangrijk. Zeker gezinnen met kinderen en mensen met honden worden gevraagd het bos niet in te gaan.
Voor mensen die toch willen wandelen of fietsen, zijn er genoeg alternatieven buiten het risicogebied. De provincie houdt haar website up-to-date met de laatste informatie over de situatie, de locatie van wolf Bram en de maatregelen die genomen worden.
Discussie laait op: moet deze wolf weg?
De situatie rond wolf Bram heeft ook een bredere discussie op gang gebracht. Moeten wolven die zich afwijkend gedragen worden afgeschoten, of moeten we leren leven met deze risico’s?
Voorstanders van het behoud van de wolf wijzen op de zeldzaamheid van aanvallen, en het belang van biodiversiteit. Tegenstanders vinden dat de veiligheid van mensen altijd voorop moet staan – zeker als het gaat om kinderen die gewond raken in wat normaal een veilige omgeving is.
Ook speelt mee dat Nederland een drukbevolkt land is, met weinig écht afgelegen natuur. Dat maakt de kans op confrontaties tussen mens en wolf groter dan in bijvoorbeeld Duitsland of Scandinavië, waar wolven al langer leven en meer ruimte hebben.
Hoe nu verder?
De komende weken blijven spannend. De wolf loopt nog rond, en de natuurgebieden blijven voorlopig deels afgesloten of afgeraden voor bezoekers. Het wachten is op een besluit over het lot van wolf Bram. Tot die tijd geldt: blijf op de hoogte via de officiële kanalen van de provincie en neem de waarschuwingen serieus.
Het is een uitzonderlijke situatie die veel emoties losmaakt – van angst en verontwaardiging tot zorgen over natuurbeheer. Eén ding is zeker: deze wolf zal voorlopig onderwerp van gesprek blijven op de Utrechtse Heuvelrug.
