De naam Volkert van der Graaf roept in Nederland bij velen nog steeds heftige emoties op. Meer dan twintig jaar na de moord op Pim Fortuyn blijft zijn aanwezigheid in het publieke domein controversieel.
Onlangs werd Van der Graaf opnieuw het middelpunt van aandacht, dit keer door een directe confrontatie met het linkse YouTube-kanaal Left Laser.
De ontmoeting, die bedoeld was als journalistieke actie, liep al snel uit op een fysieke escalatie. Wat begon als een scherpe vraag, eindigde in duwen, valpartijen en verontwaardiging op sociale media.
Wie is Left Laser?
Left Laser is een journalistiek platform dat in 2022 werd opgericht door Bob Sneevliet, beter bekend onder de naam Robert Jim Scholte.
Het kanaal staat bekend om zijn uitgesproken linkse blik op politiek en samenleving. Op YouTube, TikTok en Instagram bereikt het een groeiend publiek, vooral jongeren met een kritische blik op gevestigde macht en rechtse politiek.
De stijl van Left Laser is confronterend. Het team stelt directe vragen aan politici en publieke figuren, vaak op straat of bij publieke evenementen. Niet zelden leidt dat tot gespannen reacties of discussies. Waar traditionele journalistiek terughoudender opereert, kiest Left Laser juist voor de frontale benadering — met de camera erbij.
De aanleiding: Volkert in beeld
Volkert van der Graaf is berucht vanwege zijn daad op 6 mei 2002, toen hij de politicus Pim Fortuyn doodschoot op het Mediapark in Hilversum.
Volgens zijn eigen verklaring beschouwde hij Fortuyn als een gevaar voor de samenleving. Hij kreeg 18 jaar cel en werd in 2014 voorwaardelijk vrijgelaten. Sinds 2020 is Van der Graaf volledig vrij.
Sinds zijn vrijlating houdt hij zich grotendeels buiten de publiciteit. Desondanks is hij nooit uit het maatschappelijk debat verdwenen.
Velen vinden dat hij nog steeds verantwoordelijkheid moet nemen voor zijn daad, zeker omdat hij zelden of nooit spijt heeft betuigd. Dat maakt hem een controversieel figuur, ook buiten politieke kringen.
De confrontatie: wat gebeurde er precies?
Het team van Left Laser besloot onlangs Van der Graaf op te zoeken, in wat bedoeld was als een journalistieke confrontatie.
Op straat werd hij aangesproken met de vraag: “Waarom moest Pim dood?” Van der Graaf reageerde eerst met een glimlach en een ontwijkend antwoord, maar de sfeer sloeg snel om. Toen hij zijn weg probeerde te vervolgen op de fiets, verloor hij zijn pet.
De verslaggever wilde deze teruggeven, maar dit leidde tot duw- en trekwerk. Op beelden is te zien hoe Van der Graaf agressief reageert, waarbij zelfs de cameraman belaagd wordt.
Volgens Left Laser was het hun bedoeling om Van der Graaf kritisch te bevragen, maar de fysieke reactie van Van der Graaf roept de vraag op of hij daadwerkelijk veranderd is sinds zijn straf. De confrontatie is inmiddels viraal gegaan en leidde tot felle reacties op sociale media.
Online reacties: verdeeldheid en verontwaardiging
De beelden van het incident zijn inmiddels door duizenden mensen bekeken. Reacties variëren van steun aan Left Laser tot kritiek op de werkwijze van het kanaal. Sommigen vinden dat Van der Graaf als publiek figuur bevraagd mag worden over zijn daden, zeker gezien het maatschappelijke belang van de zaak-Fortuyn. Anderen noemen het een onnodige provocatie en wijzen op zijn recht op privacy na het uitzitten van zijn straf.
Onder meer journalist Ton F. van Dijk en psychiater Esther van Fenema lieten zich uit over het incident. Van Fenema stelde dat Van der Graaf een “verharde blik” had en dat ze zich “angstig voelde” na het zien van zijn reactie. Opiniemakers zoals Wierd Duk en politici als Ralf Sluijs noemden de beelden “verontrustend” en zagen in het incident het bewijs dat Van der Graaf nog altijd onberekenbaar is.
Moet Volkert met rust gelaten worden?
Het incident met Left Laser roept ook bredere vragen op. Wanneer heeft iemand die een ernstige misdaad heeft gepleegd het recht om met rust gelaten te worden? Mag een journalist iemand aanspreken op straat over een daad van twintig jaar geleden, ook als die persoon daarvoor al gestraft is?
Van der Graaf blijft een publieke figuur, al is het tegen zijn wil. Zijn daad was politiek gemotiveerd en had diepe gevolgen voor het vertrouwen in de Nederlandse rechtsstaat. In dat licht is het begrijpelijk dat zijn aanwezigheid en gedrag in de publieke ruimte nog steeds nauwlettend worden gevolgd.
Toch wijst het incident ook op een grijs gebied. De confrontatiestijl van Left Laser is opzettelijk scherp, en sommige kijkers vinden dat het team Van der Graaf uitdaagde op een manier die weinig ruimte liet voor een fatsoenlijk gesprek. Anderen prijzen het team juist om hun durf om lastige vragen te stellen waar anderen dat nalaten.
De rol van linkse journalistiek en activisme
Opmerkelijk aan deze situatie is dat zowel Left Laser als Van der Graaf ideologisch links georiënteerd zijn.
Toch leidde dit niet tot enige vorm van solidariteit. Het incident maakt duidelijk dat het politieke spectrum niet altijd garant staat voor onderling begrip of steun. Links activisme kan verschillende vormen aannemen — en de grenzen daarvan botsen hier duidelijk.
Voor Left Laser betekent dit incident ongetwijfeld een groei in aandacht en volgers, maar het stelt het kanaal ook bloot aan kritiek. De vraag is of hun methode journalistiek blijft, of dat het meer richting activistische performance neigt. In het tijdperk van online video’s en virale content is die grens vaak moeilijk te trekken.
Conclusie: een botsing van verleden en heden
De confrontatie tussen Left Laser en Volkert van der Graaf laat zien hoe het verleden nog steeds het heden beïnvloedt.
Meer dan twintig jaar na de moord op Pim Fortuyn blijft Van der Graaf een beladen naam. Zijn gedrag, zelfs in ogenschijnlijk alledaagse situaties, roept wantrouwen en spanning op.
Voor het journalistieke landschap is dit een moment van reflectie: hoe ver mag men gaan in het najagen van een verhaal?
En welke verantwoordelijkheid draagt een journalist wanneer het onderwerp een beruchte dader betreft? In dit geval werd er geen nieuwe informatie boven tafel gehaald, maar wel een collectieve herinnering opgerakeld — en een publiek debat opnieuw aangewakkerd.
