Iedereen kent ze wel: die zones in de stad waar groot op borden staat “verboden te fietsen”. Denk aan drukke winkelstraten, wandelpromenades of stationspleinen.
Fiets je er toch, dan riskeer je een waarschuwing of zelfs een boete. Maar wat gebeurt er als handhavers – ja, de boa’s zelf – daar gewoon fietsend voorbij komen?
Dat roept natuurlijk vragen op bij oplettende burgers. En precies dat gebeurde in dit opmerkelijke incident waarbij burgers die hun mond opentrokken, niet de reactie kregen die ze verwachtten.
Boa’s op verboden terrein?
Het tafereel vond plaats op een plek waar het overduidelijk verboden is om te fietsen. Het is zo’n zone waar iedereen even afstapt om boetes of commentaar te vermijden. Tot daar opeens twee boa’s op de fiets voorbij komen rijden. Geen sirene, geen spoed – gewoon op het gemak door een fietsverbodzone.
Voor omstanders voelt dat al snel als meten met twee maten. Want waarom zou de burger moeten afstappen als de handhavers zelf blijven doortrappen? En dus spreken een paar voorbijgangers de boa’s aan met de vraag of ze daar eigenlijk wel mogen fietsen.
Niet boven de wet? Of juist wel?
De reactie van de handhavers is niet wat velen verwacht hadden. In plaats van een vriendelijk “we hebben ontheffing”, of uitleg over hun bevoegdheden, ontvlamt er een discussie. Die discussie loopt zodanig uit de hand dat de mensen die de vraag stelden uiteindelijk zelf beboet worden – vanwege verstoring van de openbare orde.
Het incident roept veel discussie op, ook online. Want wat mag je nu eigenlijk verwachten van gezagsdragers? Zijn zij boven de regels verheven? Of geldt het aloude principe: “gelijkheid voor de wet”?
Boa’s met ontheffing: hoe zit dat precies?
Wat veel mensen niet weten, is dat boa’s en andere hulpverleners in sommige gevallen ontheffing hebben om zich op een manier te verplaatsen die voor gewone burgers verboden is. Denk aan fietsen in een voetgangerszone of rijden over een busbaan.
Die ontheffing is er niet om misbruik te maken van bevoegdheden, maar om snel en efficiënt hun werk te kunnen doen. Zeker in drukke stedelijke omgevingen is het soms simpelweg noodzakelijk om via “verboden” routes te bewegen om bij een incident te komen of te surveilleren.
Dus ja: in veel gevallen mogen boa’s daar wél fietsen.
Wanneer mag je een boa aanspreken?
In Nederland mag je altijd een boa of agent aanspreken. Vragen stellen is niet strafbaar. Sterker nog, het is een teken van betrokken burgerschap. Maar: de toon maakt de muziek.
Als het gesprek escaleert, de openbare orde verstoord wordt of er sprake is van belediging of obstructie van een ambtenaar in functie, kan er wel degelijk worden opgetreden. Dat is waarschijnlijk ook wat in dit geval gebeurde: de discussie liep dusdanig uit de hand dat handhaving ingreep.
Of dat terecht was? Dat is vaak een grijs gebied. Het ligt aan hoe het gesprek precies verliep. Maar één ding is zeker: je krijgt niet per se gelijk omdat je het (deels) bij het juiste eind hebt.
Boete voor burger, gezag voor boa
Uiteindelijk kreeg het groepje burgers dus een boete. Niet voor fietsen, maar voor het verstoren van de openbare orde. En hoewel dat voor sommigen misschien voelt als onrecht, is het belangrijk om te begrijpen dat handhavers binnen hun functie wettelijke bescherming genieten.
Dat betekent niet dat ze onaantastbaar zijn. Er zijn duidelijke regels en kaders waarbinnen ook zij zich moeten houden. Maar in een discussie waarin emoties hoog oplopen, ligt de bewijslast vaak bij de burger.
Dubbele standaarden? Of onbegrip?
De vraag die blijft hangen: zijn er dubbele standaarden? Of is het simpelweg onbegrip over hoe wetgeving en bevoegdheden in elkaar steken?
Waarschijnlijk een beetje van beide. Het is niet vreemd dat burgers verbaasd zijn als ze iemand zien doen wat zij zelf niet mogen. Maar het is ook goed te beseffen dat gezagsdragers vaak bevoegdheden hebben die afwijken van het ‘gewone’ verkeer.
Misschien is er ruimte voor meer transparantie. Een boa die zegt: “We hebben hier ontheffing voor, dit hoort bij onze functie,” voorkomt waarschijnlijk veel frustratie.
Burgers die hun mond open doen: held of hinder?
Aan de andere kant is het ook positief dat burgers alert zijn en vragen stellen. Zeker in een tijd waarin wantrouwen richting gezag toeneemt. Kritische vragen hoeven niet bedreigend te zijn – ze kunnen ook leiden tot betere communicatie en begrip.
De balans tussen gezag en burgerrechten is kwetsbaar. In dit geval leidde dat tot een boete, maar misschien ook tot een belangrijk gesprek over transparantie en gezagspositie.
