Vals geld lijkt misschien iets van films of oude misdaadverhalen, maar het is in werkelijkheid een probleem dat nog steeds springlevend is in Nederland. In 2024 doken er ruim 24.000 valse eurobiljetten op, goed voor een schadebedrag van zo’n 2,6 miljoen euro. En het vervelendste van alles? Wie een vals biljet ontvangt, blijft zelf met het probleem zitten.
Je krijgt niets terug van De Nederlandsche Bank. Het is dus belangrijk om te weten hoe je nepgeld kunt herkennen voordat het je zuur komt te staan.
Hoe vals geld jouw portemonnee bereikt
Vervalsingen beginnen meestal niet op de hoek van de straat. Ze komen vaak ons land binnen via internationale smokkelroutes. Volgens geldfraudespecialisten zoals Leon Damink van de Amsterdamse politie, zijn er zelfs in Nederland af en toe illegale drukkerijen actief. Onder het mom van ‘filmprops’ worden daar biljetten gedrukt die nauwelijks van echt te onderscheiden zijn.
Sommige van die biljetten vinden hun weg naar marktplaatsen op het dark web, waar ze worden aangeboden voor een fractie van hun ‘waarde’. Mensen die denken een slimme slag te slaan, komen uiteindelijk bedrogen uit – en kunnen rekenen op strafrechtelijke vervolging.
Toch is de route van zo’n biljet vrij eenvoudig: iemand geeft het uit, jij ontvangt het als wisselgeld of betaling, en voor je het weet zit jij met de gebakken peren.
Ondernemers draaien op voor de schade
Vooral ondernemers worden geraakt door vals geld. In drukke winkels, op markten of tijdens evenementen gaan soms honderden biljetten per dag door de handen.
Eén onopgemerkt vals exemplaar kan een flinke financiële tik betekenen. En dat is niet alleen zuur voor de kas, maar ook voor het vertrouwen van medewerkers.
Veel winkeliers schamen zich als ze vals geld ontvangen of per ongeluk aannemen. Ze melden het vaak niet bij de politie, waardoor de werkelijke omvang van het probleem onder de radar blijft. Het gevolg? Minder inzicht voor opsporingsdiensten en meer ruimte voor criminelen om hun slag te slaan.
Waarom vervalsers vaak buiten schot blijven
Een van de wrange kanten aan dit verhaal is dat vervalsers zelden gestraft worden. Niet omdat ze niet worden opgespoord, maar omdat het erg moeilijk is om de herkomst van een biljet terug te traceren.
En als het geld eenmaal in jouw portemonnee zit, ben je zelf verantwoordelijk. Je hebt geen recht op een vergoeding.
Volgens Niels Ducro van De Nederlandsche Bank is er een simpele reden voor dat beleid: als mensen geld zouden terugkrijgen voor een vals biljet, zou dat het vervalsen juist aantrekkelijker maken. Alleen bij beschadigde echte biljetten kun je in sommige gevallen compensatie krijgen. Vals is vals – punt.
Simpele manieren om vals geld te herkennen
Je hoeft geen specialist te zijn om vals geld te ontmaskeren. Met een paar snelle checks kun je al veel nepgeld door de mand laten vallen. De Nederlandsche Bank hanteert de ‘kijk-voel-kantel’-methode, en die werkt verrassend goed.
Begin met het watermerk. Houd het biljet tegen het licht en kijk of je een afbeelding ziet die in het papier zelf zit. Is het alleen gedrukt? Dan is dat al een dikke rode vlag. Daarna komt het veiligheidsdraadje: ook dat moet je kunnen zien als je het biljet tegen het licht houdt. Echte biljetten hebben een dun zwart lijntje dat door het papier loopt.
Voel vervolgens aan het papier. Eurobiljetten hebben een aparte structuur. De inkt op sommige delen voelt dik en ruw aan, zeker op de grote cijfers en de letters. Geen reliëf? Dan klopt er iets niet.
En als laatste: kantel het biljet. Linksonder staat een cijfer dat van kleur verandert – smaragdgroen naar blauw, bijvoorbeeld. Werkt dat effect niet? Dan is de kans groot dat het biljet nep is.
Wat doe je met een verdacht biljet?
Stel je hebt zo’n biljet in handen dat verdacht aanvoelt. Wat nu? In ieder geval: geef het niet door. Zodra jij bewust vals geld uitgeeft, ben je zelf strafbaar. Je kunt het biljet het beste bewaren, het niet gebruiken en direct contact opnemen met de politie.
Kun je nog achterhalen van wie je het gekregen hebt? Geef die informatie ook door. Dat helpt bij de opsporing en kan toekomstige slachtoffers voorkomen.
Volgens Rachel (34), een lid van het panel van Allesvoorvrouwen.nl, is het vooral belangrijk om voor jezelf op te komen. “Weigeren is niet altijd makkelijk, zeker als je in een drukke winkel staat. Maar je moet voor je eigen portemonnee opkomen. Niemand anders doet dat voor je.”
Vals geld is geen ver-van-je-bed-show
Het kan iedereen overkomen. Je koopt iets op een rommelmarkt, je krijgt contant betaald voor een klusje, of je ontvangt wisselgeld bij een tankstation. Je denkt er niet over na, totdat je bij een winkel te horen krijgt dat je met nepgeld betaalt. De schaamte is groot, maar de financiële schade is groter.
Daarom is het belangrijk om alert te blijven. Leer de kenmerken van echte biljetten, wees kritisch als je contant geld ontvangt en gebruik je gezond verstand. En als je echt twijfelt, kun je ook gebruikmaken van speciale detectieapparaten of pennen, al zijn die vaak niet waterdicht.
Bewustwording is de beste bescherming
Vals geld blijft een uitdaging, maar hoe meer mensen weten waar ze op moeten letten, hoe kleiner de kans dat vervalsers succes boeken. Deel je kennis met vrienden, collega’s of familieleden.
Want hoe meer ogen getraind zijn, hoe sneller valse biljetten worden herkend en uit de roulatie gehaald.
De kracht van preventie zit in het herkennen van de signalen en het vertrouwen op je gevoel. Zie je een biljet dat er net iets te ‘nieuw’ uitziet, of juist heel amateuristisch is gedrukt?
Check het. Vertrouw je het niet? Weiger het. En onthoud: je hebt altijd het recht om nee te zeggen tegen een biljet waarvan jij denkt dat het nep is.
Vals geld herkennen is geen hogere wiskunde. Met een beetje kennis en aandacht kun je jezelf beschermen tegen vervelende financiële verrassingen. En dat is misschien wel de beste investering die je vandaag kunt doen.
Bron: Allesvoorvrouwen.nl
