De klassieke Hollandse maaltijd met aardappelen, groente en vlees – het welbekende AVG’tje – verliest steeds meer aan populariteit, vooral onder jongere generaties.
Hoewel ouderen nog vaak genieten van deze traditionele maaltijd, kiezen jongeren steeds vaker voor alternatieven zoals friet, rösti en pasta. Het lijkt erop dat met elke oudere die overlijdt, ook een stukje van deze culinaire traditie verloren gaat, wat symbool staat voor de veranderende eetgewoonten van vandaag.
Jongeren lijken steeds vaker de voorkeur te geven aan meer variatie op hun bord. Een voorbeeld hiervan is Pien Wekking, een 26-jarige foodfluencer die af en toe nog een AVG’tje eet wanneer ze bij haar oma aanschuift.
Ze geeft echter toe dat deze traditionele maaltijd haar niet echt inspireert voor dagelijks gebruik vanwege het gebrek aan variatie. Op haar populaire Instagram-account, waar ze moderne recepten deelt, komt de klassieke Hollandse maaltijd dan ook nauwelijks voorbij.
Wekking legt uit dat de moderne tijd ons een scala aan keuzemogelijkheden biedt. Van exotische ingrediënten die nu overal verkrijgbaar zijn, tot kant-en-klare maaltijden die inspelen op het drukke leven van vandaag. De klassieke Hollandse pot lijkt in dat aanbod steeds minder aantrekkelijk voor jonge consumenten.
Foodtrendwatcher Anneke Ammerlaan bevestigt de trend die Wekking opmerkt. Volgens haar heeft de aardappel het moeilijk in het huidige eetlandschap.
“De aardappel concurreert met rijst, couscous, quinoa, pasta, noedels, pizza en wraps,” zegt Ammerlaan.
Dit zijn allemaal moderne alternatieven die tegenwoordig populairder zijn dan de traditionele pieper. Zelfs babyboomers, die opgroeiden met het AVG’tje, geven tegenwoordig vaker de voorkeur aan een pastamaaltijd.
Volgens Ammerlaan is het verdwijnen van het AVG’tje iets dat met de jaren steeds duidelijker wordt. “Met elke hoogbejaarde verdwijnt een stukje van deze culinaire traditie,” merkt ze op, hoewel de opmerking met een knipoog is bedoeld.
De cijfers ondersteunen de waarneming dat aardappelen steeds minder vaak op het menu staan. Wageningen Universiteit schat dat de consumptie van verse, ongeschilde aardappelen in Nederland afneemt.
Jaarlijks wordt er ongeveer 275.000 ton aardappelen gegeten, naast nog eens 60.000 ton verpakte en koelverse aardappelproducten. Ter vergelijking: in 2022 werd er maar liefst 1,8 miljoen ton voorgebakken aardappelproducten, zoals friet en rösti, geproduceerd.
Dit geeft een duidelijk beeld van de verschuiving in eetgewoonten richting bewerkte aardappelproducten.
Ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bevestigt dat jongere generaties aanzienlijk minder aardappelen eten dan oudere generaties. Mensen tussen de 18 en 50 jaar consumeren gemiddeld 62,2 gram aardappelen per dag, terwijl 65- tot 79-jarigen dagelijks gemiddeld 77,6 gram eten.
Hoewel de consumptie van aardappelen daalt, is er volgens chef-kok en aardappelkenner Samuel Levie nog steeds veel te zeggen voor het AVG’tje.
Hij benadrukt dat een traditionele maaltijd met aardappelen vaak gezonder is dan populaire alternatieven zoals pasta. “Bij een AVG’tje eten mensen gemiddeld meer groenten dan bij een pastamaaltijd,” aldus Levie.
Uit RIVM-onderzoek blijkt inderdaad dat een traditionele maaltijd met aardappelen zorgt voor 20 procent meer groenteconsumptie. Bovendien biedt het AVG’tje een goede balans tussen groenten, eiwitten en koolhydraten, waarbij aardappelen dienen als een voedzame bron van vezels, vitamines en mineralen.
Een belangrijke reden voor de dalende populariteit van het AVG’tje is volgens Ammerlaan de veranderende manier waarop we koken. De aardappel van vroeger had een rijkere smaak, mede doordat deze de jus van vet vlees goed opnam. Tegenwoordig eten we magerder vlees, waardoor de smaak van de aardappel minder intens is.
Daarnaast besteden mensen tegenwoordig veel minder tijd aan koken. Waar vroeger stoofpotjes uren op het vuur stonden en aardappelen met de hand werden geschild, kiezen moderne gezinnen vaker voor snel klaar te maken maaltijden. Het schillen en koken van aardappelen vergt tijd en inspanning, wat niet meer aansluit bij de snelle levensstijl van vandaag.
Ondanks de afname in populariteit van het AVG’tje blijft chef-kok Samuel Levie optimistisch over de toekomst van de aardappel. Hij ziet een heropleving van lokale en gezonde producten, en de aardappel past perfect binnen deze trend. Volgens Levie sluit de aardappel uitstekend aan bij de moderne focus op gezondheid en duurzaamheid, wat hem nog steeds een waardevolle optie maakt voor jongere generaties.
Pien Wekking merkt echter op dat ook sociale media een rol spelen in de afnemende populariteit van traditionele gerechten. “Mensen delen hun maaltijden op platforms zoals Instagram en TikTok. Het moet er aantrekkelijk uitzien. Een gehaktbal met aardappelen en jus ziet er niet zo kleurrijk uit als een pastasalade of poké bowl,” zegt ze.
De traditionele Hollandse maaltijd met aardappelen, groente en vlees verliest terrein, vooral onder jongere generaties die op zoek zijn naar meer variatie en snellere alternatieven.
Hoewel de aardappel een voedzame en gezonde keuze blijft, lijkt het AVG’tje voor velen niet meer aantrekkelijk genoeg om dagelijks op tafel te zetten. Toch blijft de toekomst van de aardappel hoopvol, dankzij de focus op gezondheid en lokaal geteelde producten.
