De discussie rondom Extinction Rebellion heeft deze week een nieuwe wending genomen, nu de Tweede Kamer pleit voor het schrappen van het belastingvoordeel dat de klimaatactiegroep geniet. Als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) heeft Extinction Rebellion op dit moment recht op belastingvoordelen die normaal gesproken gereserveerd zijn voor goede doelen. Maar dat staat onder druk. Steeds meer politici vinden dat de organisatie haar ANBI-status niet langer verdient.
Extinction Rebellion staat bekend om haar radicale, soms controversiële protesten tegen klimaatverandering. Denk aan het blokkeren van snelwegen, het bezetten van gebouwen en andere vormen van burgerlijke ongehoorzaamheid.
Hoewel deze acties bedoeld zijn om aandacht te vragen voor de klimaatcrisis, vinden tegenstanders dat de groep te ver gaat. Sommige Kamerleden stellen dat de acties van Extinction Rebellion niet passen bij de kernwaarden van een goede doelenorganisatie.
Volgens hen zijn de protesten eerder disruptief dan constructief en schaden ze soms het publieke belang.
De ANBI-status biedt organisaties zoals Extinction Rebellion aanzienlijke voordelen. Donateurs kunnen hun giften aftrekken van de belasting, wat de organisatie aantrekkelijker maakt voor financiële steun.
Daarnaast hoeft de groep geen belasting te betalen over schenkingen en erfenissen. Het schrappen van deze status zou dus grote financiële gevolgen kunnen hebben voor Extinction Rebellion en hun vermogen om acties te organiseren.
Critici in de Kamer stellen dat deze belastingvoordelen bedoeld zijn voor instellingen die daadwerkelijk bijdragen aan het algemeen nut.
Ze vinden dat de acties van Extinction Rebellion juist schade toebrengen aan de samenleving, omdat ze bijvoorbeeld het verkeer platleggen of economische schade veroorzaken.
Volgens hen zijn dit geen activiteiten die bijdragen aan het publieke belang, en daarom zouden belastingvoordelen niet langer gerechtvaardigd zijn.
Aan de andere kant heeft Extinction Rebellion ook veel steun. Voorstanders van de organisatie benadrukken dat hun acties noodzakelijk zijn om de urgentie van de klimaatcrisis onder de aandacht te brengen.
Ze wijzen erop dat traditionele methoden van protesteren vaak worden genegeerd en dat radicalere acties soms de enige manier zijn om echte verandering teweeg te brengen.
Volgens deze groep is Extinction Rebellion juist een belangrijke speler in de strijd tegen klimaatverandering, en verdienen ze daarom alle steun die ze kunnen krijgen – inclusief belastingvoordelen.
De discussie over de ANBI-status van Extinction Rebellion raakt een breder thema: hoe ver mag een organisatie gaan in haar acties, en wanneer houdt ze op een “goed doel” te zijn?
Het roept vragen op over hoe de samenleving omgaat met activisme en protest in een democratische rechtsstaat. Aan de ene kant is het recht op demonstratie een belangrijk grondrecht, maar aan de andere kant mag activisme niet ten koste gaan van het functioneren van de maatschappij, zo stellen tegenstanders.
Voor Extinction Rebellion zelf staat er veel op het spel. Als de ANBI-status wordt ingetrokken, zou dat betekenen dat donaties minder aantrekkelijk worden voor particulieren en bedrijven.
Dit kan hun financiële situatie onder druk zetten, wat gevolgen kan hebben voor de schaal en frequentie van hun acties. Tegelijkertijd heeft de groep laten zien veerkrachtig te zijn en creatieve manieren te vinden om hun doelen te bereiken, zelfs met beperkte middelen.
De huidige discussie in de Tweede Kamer is dus niet alleen een kwestie van financiën, maar ook van principes. Het gaat om de vraag hoe de samenleving omgaat met activistische groepen die de grenzen opzoeken.
Voorstanders van het intrekken van de ANBI-status hopen hiermee een signaal af te geven: organisaties die bewust wetten overtreden of de samenleving ontwrichten, mogen niet profiteren van belastingvoordelen.
Maar tegenstanders vrezen dat dit een gevaarlijk precedent schept, waarbij kritische stemmen sneller monddood worden gemaakt.
Ondertussen blijft Extinction Rebellion doorgaan met haar acties. De groep lijkt vastberaden om, met of zonder belastingvoordeel, haar boodschap te blijven verspreiden.
Hun doel is om beleidsmakers wakker te schudden en echte klimaatactie te eisen. Of ze daar de financiële middelen voor blijven hebben, hangt grotendeels af van de uitkomst van deze politieke discussie.
De komende tijd zal moeten blijken of de Kamer inderdaad besluit om de belastingvoordelen voor Extinction Rebellion in te trekken. Wat de uitkomst ook wordt, één ding is duidelijk: de discussie over de rol van activisme in de samenleving is relevanter dan ooit.
Het dwingt ons na te denken over wat we als samenleving belangrijk vinden en hoe we omgaan met groepen die voor verandering strijden, zelfs als dat ongemakkelijk of disruptief is.