Boodschappen doen voelt voor veel Nederlanders als een steeds grotere aanslag op de portemonnee. Vooral als je gewend bent om A-merken te kopen, zul je het verschil inmiddels flink merken. Producten van bekende merken zoals Calvé, Iglo, Campina en Lay’s zijn namelijk gemiddeld maar liefst 42 procent duurder geworden sinds 2020.
En het slechte nieuws? In 2024 zijn de prijzen opnieuw gestegen met gemiddeld 8 procent ten opzichte van 2023. Maar hoe komt dat eigenlijk? En waarom blijven huismerken relatief betaalbaar?
De hardste stijgers: Wat betaal je nu meer?
Uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat de prijsstijgingen bij sommige producten ronduit schrikbarend zijn. Zo betaal je voor een pak Iglo spinazie à la crème inmiddels 51 procent meer dan een jaar geleden. Appelsientje sinaasappelsap is 43 procent duurder geworden en een pot Calvé mayonaise kost je nu 40 procent meer. Zelfs basisproducten zoals Bertolli olijfolie (+40%) en Omo waspoeder (+34%) zijn flink in prijs gestegen.
Andere opvallende stijgers zijn:
- Unox Gelderse rookworst: +26%
- Appelsientje appelsap: +23%
- Campina roomboter gezouten: +23%
- Lassie zilvervliesrijst: +22%
- Lay’s Max ribbelchips: +22%
Voor consumenten die hun vaste boodschappenlijstje hebben, betekent dit dat een simpel rondje door de supermarkt al snel veel duurder uitvalt dan een paar jaar geleden.
Waarom zijn A-merken zoveel duurder geworden?
De prijsstijgingen hebben verschillende oorzaken. Enerzijds spelen de gestegen kosten voor grondstoffen, energie en transport een rol. Producenten van A-merken hebben vaak te maken met complexe internationale ketens, waarbij elke schakel in de keten duurder is geworden.
Denk aan hogere prijzen voor olie, graan en zuivel, maar ook aan logistieke kosten die zijn gestegen door de energiecrisis.
Daarnaast investeren A-merken flink in marketing en reclame. Waar huismerken zich richten op prijsbewuste klanten, proberen A-merken hun premium imago te behouden met opvallende campagnes. Die kosten worden natuurlijk doorberekend aan de consument.
En dan is er nog de inflatie. In de nasleep van de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne zijn de prijzen van veel basisproducten wereldwijd gestegen. Producenten grijpen die kans soms aan om hun winstmarges te verhogen, onder het mom van ‘onvermijdelijke kostenstijgingen’.
Dit fenomeen wordt ook wel “greedflation” genoemd, waarbij bedrijven prijsverhogingen doorvoeren die hoger zijn dan strikt noodzakelijk.
Huismerken blijven stabiel: hoe kan dat?
Opvallend is dat de prijzen van huis- en budgetmerken het afgelopen jaar nauwelijks zijn gestegen. Supermarkten zoals ALDI, Dirk en Lidl zijn zelfs gemiddeld 7 tot 8 procent goedkoper dan andere ketens.
Dit heeft te maken met hun efficiënte bedrijfsmodellen en minder afhankelijkheid van dure marketingcampagnes. Huismerken worden vaak in grote volumes geproduceerd en lokaal ingekocht, wat de kosten drukt.
Ook zijn supermarkten er zelf bij gebaat om hun huismerken betaalbaar te houden. In tijden van economische onzekerheid willen ze klanten behouden door aantrekkelijke prijzen te bieden. Dit maakt het prijsverschil tussen A-merken en huismerken alleen maar groter.
Sinds 2020 zijn de prijzen van huismerkproducten gemiddeld met 30 procent gestegen, tegenover de 42 procent bij A-merken. Hierdoor is het verschil in prijs tussen A-merken en huismerken opgelopen tot gemiddeld 54 procent.
Vooral bij non-foodproducten, zoals wasmiddel en shampoo, zijn de verschillen enorm. Zelfs als A-merken in de aanbieding zijn, blijven ze vaak duurder dan hun huismerkvarianten.
Waar bespaar je het meest? Supermarkten vergeleken
De Consumentenbond vergeleek de prijzen van huismerken bij dertien supermarktketens. Hieruit blijkt dat je het goedkoopst uit bent bij:
- ALDI: 8% goedkoper dan gemiddeld
- Dirk: 8% goedkoper
- Vomar: 7% goedkoper
- Lidl: 7% goedkoper
- Deka en Hoogvliet: 3% goedkoper
Aan de andere kant van het spectrum betaal je bij supermarkten als Poiesz en Spar juist fors meer. Poiesz is zelfs 24 procent duurder dan het gemiddelde, terwijl Spar 15 procent duurder uitvalt. Dit heeft vaak te maken met de locaties van deze winkels (kleinere dorpen of stadscentra) en hun beperkte inkoopvolume, waardoor ze minder kunnen besparen op schaalvoordelen.
Wat kun je doen om je boodschappen goedkoper te maken?
De stijgende prijzen zorgen ervoor dat steeds meer mensen hun koopgedrag aanpassen. Wil je besparen op je boodschappen? Overweeg dan de volgende tips:
- Kies vaker voor huismerken: In veel gevallen zijn de ingrediënten en de kwaliteit vergelijkbaar met A-merken. Probeer eens een huismerkvariant en ontdek dat je nauwelijks verschil proeft.
- Vergelijk supermarkten: Prijzen kunnen flink verschillen per keten. Winkelen bij goedkopere supermarkten zoals ALDI, Lidl of Dirk kan je op jaarbasis veel geld besparen.
- Let op aanbiedingen, maar blijf kritisch: A-merken zijn vaak in de aanbieding, maar zelfs dan zijn ze soms nog duurder dan de standaardprijs van een huismerk. Vergelijk altijd de prijs per kilo of liter.
- Koop in bulk: Producten die lang houdbaar zijn, zoals pasta, rijst en wasmiddel, kun je in grotere hoeveelheden kopen wanneer ze in de aanbieding zijn.
- Vermijd dure convenience-producten: Kant-en-klare maaltijden, voorgesneden groenten en verpakte snacks zijn vaak duurder. Zelf koken met verse ingrediënten is niet alleen goedkoper, maar ook gezonder.
Conclusie: Wordt boodschappen doen ooit weer goedkoper?
De verwachting is dat de prijzen van A-merken voorlopig niet zullen dalen. De kosten voor grondstoffen, energie en transport blijven hoog, en producenten zullen deze kosten blijven doorberekenen aan de consument.
Ook inflatie speelt een blijvende rol. Wel kunnen we incidenteel prijsdalingen zien als supermarkten hun concurrentiepositie willen versterken, maar structurele dalingen lijken onwaarschijnlijk.
Het goede nieuws is dat er alternatieven zijn. Huismerken bieden vaak dezelfde kwaliteit voor een lagere prijs, en door slim te winkelen kun je de impact van de prijsstijgingen beperken.
De sleutel tot besparen? Vergelijken, kritisch blijven en flexibel zijn in je keuzes. Want uiteindelijk bepaalt niet het merk, maar jouw slimme aanpak hoeveel je aan het einde van de maand overhoudt.
