Gender is voor veel mensen niet iets vaststaands. In plaats daarvan is het een spectrum dat kan meebewegen met emoties, ervaringen en zelfbeeld.
Waar de één zich elke dag op dezelfde manier identificeert, is het voor anderen veel dynamischer. Het ervaren van meerdere genderidentiteiten binnen één dag is voor sommige mensen dan ook de realiteit – al wordt daar in het dagelijks leven weinig aandacht aan besteed.
Van vrouwelijk naar non-binair, tot mannelijk of kattig
Een persoon kan zich ’s ochtends uitgesproken vrouwelijk voelen, zich tijdens de lunchpauze identificeren als non-binair en later op de dag mannelijk of zelfs kattig aanvoelen. Hoewel dit voor veel mensen misschien vreemd klinkt, is het voor anderen juist vanzelfsprekend. Genderfluïditeit betekent dat je gendergevoelens kunnen variëren, en dat je je niet gebonden voelt aan de traditionele hokjes van ‘man’ of ‘vrouw’.
Voor mensen met een fluïde genderidentiteit is deze verschuiving onderdeel van hun dagelijkse ervaring. Het gaat niet om verwarring, maar om een persoonlijke beleving van zelfexpressie en identiteit.
“Vandaag voel ik me vrouwelijk – en een beetje kattig”
Een voorbeeld van zo’n fluïde beleving is het verhaal van iemand die zich identificeert met hij/zij/het/miauw. Deze persoon omschrijft hun gendergevoel als volgt:
“Meestal voel ik me vrouwelijk of non-binair. Vandaag voel ik me echt vrouwelijk en ook een beetje kattig. Ja. Maar soms voel ik me ook mannelijk, vooral jongensachtig. Ik wil eigenlijk nooit echt een ‘woohoo’. Ik ben trots op wat ik heb daar beneden.
Maar soms wil ik ze ook wel eens afdoen. Op andere momenten ben ik er blij mee. Ik speel er graag mee. Ik hou van ze. Op andere dagen wil ik ze liever wegstoppen. Ik raak een beetje uit de tijd. Maar ja, ik ga door fases waarin ik me vrouwelijk, non-binair en soms jongensachtig voel. Dat is het eigenlijk.”
Deze uitspraak laat zien hoe rijk en gelaagd gender kan zijn. Het gaat niet alleen over uiterlijke expressie of voornaamwoorden, maar over een diepe verbondenheid met het eigen lichaam, emoties en energie. En dat alles kan – en mág – per dag verschillen.
Zelfacceptatie en lichaamservaring horen bij elkaar
De relatie met het eigen lichaam is voor veel mensen met een fluïde genderidentiteit net zo veranderlijk als hun innerlijke beleving. Soms is er trots op bepaalde lichaamsdelen of kenmerken. Soms is er het verlangen om daar afstand van te nemen, het te verbergen of het zelfs tijdelijk niet te voelen.
Voor deze persoon is het duidelijk: op sommige dagen zijn ze blij met hun lichaam, op andere dagen willen ze zich liever anders uitdrukken. Dit wisselende gevoel maakt deel uit van de genderervaring en is net zo valide als iemand die altijd hetzelfde voelt.
Non-binair en jongensachtig: geen tegenstelling
Wat opvalt in het verhaal van hij/zij/het/miauw is dat er geen strakke scheidingslijnen zijn. Iemand kan zich non-binair voelen én tegelijkertijd jongensachtig. Dit laat zien dat genderdiversiteit zich niet laat vangen in eenvoudige labels. Non-binair betekent immers juist dat je je niet uitsluitend als man of vrouw identificeert – en dat biedt ruimte voor allerlei combinaties en schakeringen.
Door open te staan voor dit soort ervaringen leren we hoe breed genderidentiteit werkelijk is. Het is niet zwart-wit. Er is geen juiste of foute manier. Alles draait om eerlijk zijn over hoe je je voelt.
Taal als hulpmiddel voor zelfexpressie
De keuze voor voornaamwoorden als hij/zij/het/miauw is voor sommige mensen een krachtige manier om hun unieke identiteit te benoemen. Hoewel dat voor anderen misschien ongebruikelijk klinkt, is het vooral een vorm van zelfbeschikking. Jezelf mogen benoemen op een manier die bij je past, geeft vrijheid en erkenning.
Het gebruik van alternatieve voornaamwoorden is voor velen een stap richting meer zichtbaarheid. Het nodigt de omgeving uit om bewust na te denken over gender en om actief bij te dragen aan een inclusieve samenleving.
Waarom dit verhaal belangrijk is
Het delen van persoonlijke ervaringen zoals deze helpt om bewustzijn te creëren. Genderdiversiteit is er altijd geweest, maar werd vaak genegeerd of onderdrukt. Door open gesprekken te voeren en ruimte te bieden aan verschillende vormen van zelfexpressie, ontstaat er een samenleving waarin iedereen zich welkom voelt.
Het verhaal van hij/zij/het/miauw benadrukt dat gender geen vaststaand feit is, maar iets dat evolueert. En die evolutie verdient erkenning, niet alleen op individueel niveau, maar ook in onderwijs, media en beleid.
Meer begrip begint bij luisteren
Een inclusieve samenleving ontstaat niet vanzelf. Het vraagt om nieuwsgierigheid, empathie en de bereidheid om andere perspectieven te omarmen. Wie luistert naar verhalen van mensen met een fluïde genderidentiteit, ontdekt hoe breed en veelzijdig menselijkheid kan zijn.
Iedereen verdient het om zichzelf te zijn – zonder oordeel, zonder schaamte, zonder beperking. Het erkennen van genderfluïditeit is geen bedreiging voor traditionele waarden, maar een verrijking van ons begrip van identiteit.
Er is geen ‘juiste’ manier om gender te ervaren
De samenleving verandert. Waar er vroeger vooral sprake was van een binaire kijk op gender, groeit nu het besef dat er veel meer mogelijk is. Dat betekent niet dat iedereen zich genderfluïde voelt, maar wél dat er ruimte moet zijn voor wie dat wél doet.
Er is geen handleiding voor hoe iemand zich hoort te voelen. De enige echte richtlijn is respect. Respect voor jezelf, en respect voor de ander. Door open te staan voor diversiteit kunnen we bouwen aan een toekomst waarin iedereen zichzelf kan en mag zijn.
