Zodra de lente aanbreekt, poppen overal in de supermarkt de bekende plastic bakjes met glanzende aardbeien en frambozen op. Ze zien er heerlijk uit: rood, sappig, zomers.
Toch is het misschien slimmer om even verder te kijken. Want achter dat aantrekkelijke uiterlijk schuilt een minder smakelijk verhaal. Steeds meer experts slaan namelijk alarm over deze vruchten, vooral als ze vroeg in het seizoen worden verkocht.
Te mooi om waar te zijn? Vaak wel
De meeste aardbeien en frambozen die je in het voorjaar in de supermarkt ziet, zijn niet van Nederlandse bodem. Ze worden vaak ingevoerd uit landen als Spanje, Marokko of Egypte. Om de lange reis te overleven, worden ze vroeg geoogst – vaak nog onrijp – en daarna kunstmatig afgerijpt tijdens het transport. Klinkt niet zo lekker? Dat klopt. Niet alleen gaat er veel smaak verloren, ook de voedingswaarde neemt af.
Minder smaak, meer bestrijdingsmiddelen
Vruchten die vroeg worden geplukt en daarna weken onderweg zijn, hebben een nadeel: ze zijn kwetsbaar voor schimmels en insecten.
Daarom worden ze vaak behandeld met meerdere soorten pesticiden. Uit Europese tests blijkt dat er op geïmporteerde aardbeien en frambozen gemiddeld wel drie verschillende soorten bestrijdingsmiddelen kunnen zitten. Sommige daarvan zijn verboden in Nederland, maar worden elders nog gewoon gebruikt.
Wat dit betekent? Je neemt onbedoeld een cocktail van chemische stoffen tot je, die – zeker bij regelmatige consumptie – schadelijk kunnen zijn voor je gezondheid. Vooral jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen extra risico.
PFAS en andere zorgwekkende stoffen
De laatste jaren is er steeds meer bezorgdheid over de aanwezigheid van zogenaamde PFAS-stoffen in voedsel. Dit zijn chemische stoffen die bijna niet afbreken in het milieu en in het lichaam kunnen ophopen.
Sommige pesticiden die worden gebruikt bij de teelt van aardbeien en frambozen bevatten PFAS. Onderzoekers maken zich zorgen over mogelijke effecten op de hormoonhuishouding, vruchtbaarheid en zelfs het ontstaan van bepaalde vormen van kanker.
Hoewel de concentraties in een individueel bakje fruit laag kunnen zijn, is het stapelrisico reëel: wie dagelijks of wekelijks deze vruchten eet, kan ongemerkt toch een flinke hoeveelheid binnenkrijgen.
De milieu-impact van vroeg supermarktfruit
Naast gezondheidsrisico’s zijn er ook milieukundige bezwaren. Aardbeien en frambozen die vroeg in het jaar in de schappen liggen, moeten vaak duizenden kilometers afleggen voor ze op je bord belanden. Vrachtwagens, vliegtuigen, gekoelde opslag: het kost allemaal energie.
Daarbij komt dat de intensieve landbouw in landen als Spanje vaak gepaard gaat met overmatig waterverbruik, wat leidt tot verdroging en schade aan lokale ecosystemen.
Ook de arbeidsomstandigheden op buitenlandse plantages zijn niet altijd even goed. Lage lonen, lange dagen en weinig bescherming tegen schadelijke stoffen zijn helaas geen uitzondering.
Waarom lokaal fruit beter is – voor jou én de planeet
Er is goed nieuws: vanaf mei komen de eerste Nederlandse aardbeien op de markt. Deze zijn vaak lokaal geteeld, hoeven niet ver vervoerd te worden en zijn daardoor veel verser.
Bovendien worden in Nederland strengere regels gehanteerd voor het gebruik van pesticiden. Biologische telers spuiten zelfs helemaal niet, wat hun producten een gezonder en duurzamer alternatief maakt.
Lokaal seizoensfruit is vaak ook veel smaakvoller. Wie wel eens rechtstreeks bij een teler koopt of een bezoek brengt aan een pluktuin, weet hoe een écht rijpe aardbei hoort te smaken: intens zoet, sappig en vol aroma.
5 tips voor gezonde én lekkere fruitkeuzes
Kijk naar de herkomst
Controleer altijd het etiket. Komt het fruit uit Spanje, Marokko of verder? Dan is het meestal te vroeg geoogst en minder vers dan je denkt.Koop bij de boer of op de markt
Lokaal fruit heeft minder reistijd achter de rug, wat de smaak en voedingswaarde ten goede komt.Kies biologisch waar mogelijk
Biologisch geteeld fruit bevat veel minder of geen schadelijke bestrijdingsmiddelen.Wacht op het seizoen
Echte aardbeienpret begint in Nederland pas in mei of juni. Geduld wordt beloond met betere smaak en kwaliteit.Was altijd grondig
Ook biologisch fruit kan vuil of stoffig zijn. Was alles goed af voordat je het eet.
Conclusie: kies bewust, eet slimmer
Het is verleidelijk om bij het eerste lentezonnetje een bakje aardbeien of frambozen in je winkelmandje te gooien. Toch is het slim om nog even te wachten.
De vruchten die je in het vroege voorjaar in de supermarkt vindt, komen vaak van ver, zijn bespoten met omstreden middelen en missen de smaak en voedingswaarde van lokaal, rijp fruit.
Door te kiezen voor seizoensgebonden, lokaal geteelde en liefst biologische producten, doe je niet alleen jezelf een plezier, maar ook het milieu. En laten we eerlijk zijn: een écht lekkere aardbei smaakt beter dan welke importversie dan ook.
Dus: even geduld, en geniet straks dubbel van de zomerse oogst die écht de moeite waard is.
