Liefhebbers van rookworst en Hollandse erwtensoep opgelet: de kans bestaat dat je binnenkort die vertrouwde Unox-worst voor een flink hogere prijs moet kopen.
De geplande overname van het bekende merk Unox door vleesproducent Zwanenberg ligt namelijk onder het vergrootglas van de Autoriteit Consument & Markt (ACM).
De reden? Er is serieuze twijfel of deze deal niet leidt tot hogere prijzen en minder concurrentie in de supermarkt. Zeker nu Unox al jarenlang een stevige positie heeft in het schap, maakt de toezichthouder zich zorgen over de gevolgen voor consumenten.
Wat speelt er precies tussen Unox en Zwanenberg?
Eind vorig jaar maakte Unilever – het moederbedrijf van Unox – bekend dat het het merk wil verkopen aan Zwanenberg Food Group.
Dat bedrijf is een grote speler in de wereld van vleeswaren en kant-en-klare maaltijden, maar dan vooral achter de schermen. Zwanenberg produceert veel van de producten die je tegenkomt onder huismerken van supermarkten.
De deal lijkt logisch: Unox maakt bekende vleesconserven zoals rookworsten, knaks en houdbare soepen. Zwanenberg weet als geen ander hoe je die efficiënt op grote schaal produceert. En sterker nog: een flink deel van de Unox-producten wordt nu al geproduceerd door Zwanenberg zelf.
Met de overname zou Zwanenberg dus niet alleen de fabriek, maar ook het merk Unox zelf in handen krijgen. En dat is waar de ACM vraagtekens bij zet.
Waarom maakt de ACM zich zorgen?
De Autoriteit Consument & Markt is er om te voorkomen dat bedrijven te groot worden en daarmee de markt kunnen beïnvloeden op een manier die nadelig is voor consumenten. Denk aan hogere prijzen, minder keuze of oneerlijke concurrentie.
Uit een eerste analyse blijkt dat Unox een sterke machtspositie heeft in bepaalde categorieën. Met name bij vleesconserven en houdbare soepen is het merk dominant aanwezig in de supermarkt. Klanten zijn merktrouw: als een supermarkt Unox uit het assortiment haalt, bestaat het risico dat consumenten overstappen naar een andere winkel waar het wél ligt.
Dat maakt Unox belangrijk voor supermarkten, en dat geeft straks veel onderhandelingsmacht aan de partij die het merk bezit – in dit geval Zwanenberg. Combineer dat met het feit dat Zwanenberg ook verantwoordelijk is voor veel huismerkproducten, en je snapt waarom de ACM op de rem trapt.
Wat zijn de risico’s voor consumenten?
Volgens de toezichthouder is het risico reëel dat Zwanenberg met de overname een te sterke positie krijgt in onderhandelingen met supermarkten. Als het merk Unox én de productie van vergelijkbare huismerken in één hand komen, valt er voor supermarkten minder te kiezen.
Gevolg: minder concurrentie, minder prijsdruk, en dus hogere prijzen voor de klant.
Stel je voor: een supermarkt wil scherpe prijzen bieden op rookworsten, maar ontdekt dat zowel de huismerk-worst als die van Unox uit dezelfde fabriek komen. Dan heeft de producent ineens veel meer macht om de prijs te bepalen. En wie betaalt uiteindelijk de rekening? Juist, de consument.
Hoe gaat het nu verder met de overname?
De ACM geeft Zwanenberg en Unilever de mogelijkheid om een vergunning aan te vragen. Alleen dan kan de overname verder worden onderzocht en mogelijk alsnog worden goedgekeurd. Daarbij kijkt de toezichthouder opnieuw naar de impact op concurrentie, marktmacht en consumentenprijzen.
Zonder die vergunning gaat het feest voorlopig niet door. En dat is precies de reden waarom het nieuws nu zoveel aandacht krijgt: het raakt aan de kern van hoe de supermarktwereld werkt en hoe kwetsbaar prijsvorming kan zijn als te veel macht in één hand ligt.
Wat betekent dit voor je dagelijkse boodschappen?
Voorlopig verandert er nog niets. De rookworsten van Unox blijven in de schappen liggen, de prijzen blijven (voor nu) gelijk, en je kunt gewoon je favoriete soep of knakworst in huis halen.
Maar mocht de overname uiteindelijk doorgaan zonder extra voorwaarden of beperkingen, dan bestaat het risico dat prijzen op termijn stijgen. Zeker nu grondstofprijzen en productiekosten al onder druk staan, zou zo’n deal de supermarktprijzen nog verder kunnen opdrijven.
Waarom deze kwestie belangrijker is dan het lijkt
Op het eerste gezicht lijkt dit een typisch geval van bedrijfsnieuws waar de gemiddelde consument weinig mee te maken heeft. Maar achter de schermen bepaalt dit soort fusies en overnames hoeveel keuze jij hebt in de supermarkt – en tegen welke prijs.
Unox is voor veel Nederlanders een vertrouwd merk. De winter is niet compleet zonder rookworst op de stamppot of een kom soep met knaks. Als het merk straks in handen komt van een partij die ook de concurrentie beheerst, wordt het lastig om de prijzen laag te houden.
Daarom is het goed dat de ACM kritisch kijkt. Concurrentie zorgt ervoor dat bedrijven scherp blijven, dat producten betaalbaar blijven en dat de consument profiteert. Zonder die controle kan één speler ineens de touwtjes stevig in handen krijgen.
Wat kun je zelf doen als consument?
Hoewel de overnamebeslissing niet bij de consument ligt, kun je wel bewust omgaan met je keuzes in de supermarkt. Kijk eens wat vaker naar alternatieven, probeer verschillende merken uit, en laat je niet alleen leiden door het logo op de verpakking.
Uiteindelijk hebben consumenten met hun koopgedrag wel degelijk invloed op wat er in de schappen ligt – en tegen welke prijs.
Bron: AD
